Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Νέο Μοντέλο Αγροτικών Συνεταιρισμών

Δημοσιεύτηκε: Τρίτη, 10 Μαρτίου 2020 10:37 Νέο Μοντέλο Αγροτικών Συνεταιρισμών

Γράφει ο Δρ. Κων/νος Ν. Μπαγινέτας* ...

Οι αγροτικές συλλογικές οργανώσεις έχουν τη δυνατότητα να αποτελέσουν ένα αξιόπιστο αγροτικό επιχειρηματικό μοντέλο, με γνώμονα την ανάπτυξή τους σε υγιή βάση, απαλλαγμένη από τις απαρχαιωμένες πολιτικές και συνήθειες που στάθηκαν τροχοπέδη όλα αυτά τα χρόνια.

Ένα αγροτικό επιχειρηματικό μοντέλο με εκσυγχρονισμένες ιδέες και πρακτικές, το οποίο θα επενεργήσει θετικά στις περιοχές της χώρας μας που αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις, όπως είναι πολλές από τις αγροτικές περιοχές της Ελληνικής Περιφέρειας.

Με αφορμή τη συζήτηση και ψήφιση στο Ελληνικό Κοινοβούλιο του νέου νομοσχέδιου των Αγροτικών Συνεταιρισμών, παρουσιάζονται κάτωθι μερικές σκέψεις επί του θέματος.

Νέος Συνεργατισμός
Το ‘’συνεταιριστικό γίγνεσθαι’’ στην Ελλάδα αποτελεί έντονο αντικείμενο συζήτησης και επαναδιαπραγμάτευσης από εκπροσώπους του χώρου (αγρότες, εκπροσώπους φορέων, επιστήμονες, ειδικούς κλπ) τα τελευταία χρόνια.

Πρόσφατες μελέτες, αλλά και καταγεγραμμένες απόψεις συνεταιρισμένων και μη αγροτών, αναδύουν στην επιφάνεια τα πραγματικά και βασικά αίτια της «κατάρρευσης» των Συνεταιρισμών (όπως π.χ. η κρατική παρέμβαση, ο κομματισμός, το έλλειμμα συνεταιριστικής συνείδησης, η ανεπαρκής εκπαίδευση και κατάρτιση, η απουσία μηχανισμών ελέγχου και κρατικής εποπτείας κλπ).

Σημαντικό αποτέλεσμα της δυσλειτουργίας των Συνεταιρισμών μέχρι σήμερα, αποτέλεσε η εκτεταμένη αποσύνδεση της αγροτικής μας παραγωγής από τη Διεθνή Αγορά. Το γεγονός αυτό, αποδυνάμωσε το κύριο εργαλείο διαπραγματευτικής ισχύς του αγρότη, που σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η συγκεντρωτική προσφορά προϊόντων μέσω μεγάλων Εμπορικών Συνεταιριστικών Συμπράξεων.

Επιπρόσθετα, σε κοινωνικό επίπεδο, ως βασικότερη συνέπεια της εν λόγω «κατάρρευσης», επισημαίνεται από πολλούς να είναι η τεράστια απώλεια κοινωνικού κεφαλαίου με τη μορφή της Εμπιστοσύνης. Η Εμπιστοσύνη αυτή είχε οικοδομηθεί διαχρονικά με συστηματική προσπάθεια στο πλαίσιο του συνεργατικού κινήματος, γεγονός που απαξιώθηκε ταχύτατα όταν ο θεσμός του Συνεταιρισμού, στην πλειοψηφία του ανά την Ελλάδα, αποδείχθηκε αναποτελεσματικός, οικονομικά επιζήμιος και ηθικά αναξιόπιστος.

Ως απάντηση των παραπάνω, προτείνεται από πολλούς η ανασυγκρότηση των αγροτικών συλλογικών οργανώσεων θεσμοθετώντας ένα ανανεωμένο μοντέλο Συνεταιρισμού.

Η θεσμοθέτηση αυτή, θα στοχεύει σε ανταγωνιστικές συλλογικές δράσεις, νέα συνεταιριστικά σχήματα, και εν τέλει σε ένα νέο μοντέλο εφαρμογής του συνεργατισμού, το οποίο θα ικανοποιεί επιχειρησιακές ανάγκες και προκλήσεις της πρωτογενούς παραγωγής.

Επιτακτική ανάγκη όλων όσων εμπλέκονται στο χώρο αυτόν είναι η δημιουργία συνθηκών, οι οποίες θα ενθαρρύνουν αγρότες, ιδίως νέους, να αναλάβουν πρωτοβουλία και να αποτελέσουν τη νέα ηγεσία, προωθώντας τη δημιουργία του νέου μοντέλου Συνεργατισμού στην Ελλάδα.

Το νομοσχέδιο
Την προηγούμενη εβδομάδα κατατέθηκε από το ΥπΑΑΤ και την τρέχουσα ψηφίστηκε στη Βουλή, το νομοσχέδιο των Αγροτικών Συνεταιρισμών που θέτει υγιείς και στέρεες βάσεις για την ανάδειξη των Αγροτικών Συνεταιρισμών ως σύγχρονες, ανταγωνιστικές και επικερδείς επιχειρήσεις. Το νομοσχέδιο δημιουργεί τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την εύρυθμη, ουσιαστική και αποτελεσματική λειτουργία των Συνεταιρισμών στο σύγχρονο ανταγωνιστικό περιβάλλον της παγκόσμιας αγοράς.

Το σχέδιο της Κυβέρνησης, όπως το έχει περιγράψει και ο Πρωθυπουργός, δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα συγκριτικά πλεονεκτήματα που μπορούν να προσφέρουν οι συλλογικές αγροτικές οργανώσεις στα μέλη τους και στην αγροτική οικονομία γενικότερα.

Έτσι λοιπόν, στα πλαίσια των δεσμεύσεων της Κυβέρνησης για τη μετάβαση σε ένα νέο πρότυπο υγιούς αγροτικής επιχειρηματικότητας, κατατέθηκε και ψηφίστηκε στη Βουλή των Ελλήνων ένας νόμος πλαίσιο, ο οποίος δίνει στα μέλη των Συνεταιρισμών την ευελιξία να καθορίζουν τα ίδια την εσωτερική οργάνωση και επιχειρηματική κατεύθυνση. Επιπλέον, την ευχέρεια να υιοθετήσουν οργανωτικά χαρακτηριστικά ανάλογα με την οργανωτική φάση στην οποία βρίσκεται ο Συνεταιρισμός, τις ιδιαίτερες ανάγκες σύμφωνα με τις αγορές που απευθύνεται και τις επιχειρηματικές συνεργασίες που επιδιώκει για την ικανοποίηση των αναγκών των μελών του.

Ένας νόμος ο οποίος ικανοποιεί τις σύγχρονες ανάγκες των Συνεταιρισμών, διασφαλίζει την διαφάνεια στην διαχείριση και διατηρεί το συνεταιριστικό χαρακτήρα και τις βασικές αρχές του Συνεταιριστικού κινήματος, προς όφελος των αγροτών μας και των αγροτικών μας περιοχών.

*Δρ. Κωνσταντίνος Ν. Μπαγινέτας
Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής & Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, ΥπΑΑΤ
Γεωπόνος - Ειδικευμένος σε θέματα Αειφορικής Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης   
Πτυχιούχος Α.Π.Θ., D.I.C. (Imperial, UK), M.Sc. (Imperial, UK), Ph.D. (Nottingham, UK)