Πάλι από την αρχή (Του Πάνου Σκουρολιάκου)

Δημοσιεύτηκε: Παρασκευή, 28 Νοεμβρίου 2014 10:13 Πάλι από την αρχή (Του Πάνου Σκουρολιάκου)

Πόσες και πόσες φορές σε αυτόν τον ευλογημένο τόπο, όπου ανθούν, εκτός από τη φαιδρή πορτοκαλέα και άλλα πάμπολλα φαιδρά, πρέπει να πάρουμε τα πράγματα πάλι από την αρχή. Και όχι τώρα, αλλά «από αρχαιοτάτων».

«Ο Δίας με στράβωσε. Όταν ήμουν νεαρός, απείλησα πως θα πηγαίνω μονάχα στους σοφούς, τους δίκαιους, τους φρόνιμους. Με τύφλωσε και δεν μπορώ να ξεχωρίσω πια κανένα»**. Πέρασαν από τότε 2.500 χρόνια και εδώ, στη γενέτειρα του θεάτρου, ο Πλούτος μέσω της ποίησης του Αριστοφάνη, εξηγεί γιατί κάνει διακρίσεις, στην ομώνυμη κωμωδία.

Ο Πλούτος τελικά τότε, στο έργο είδε. Οι διακρίσεις όμως σήμερα είναι μεγαλύτερες από ποτέ στην Ελλάδα της κρίσης. Οι Έλληνες που δεν εγκατέλειψαν το θέατρο, ως σύμβολο της Δημοκρατίας και κατ' εξοχήν ουτοπικό πεδίο, αναζητούν τη ζεστασιά της παράστασης, όπου γελούν ή κλαίνε με «οικεία πάθη». (Το ίδιο έκαναν κατά τη γερμανική κατοχή και στη χούντα των συνταγματαρχών.)

Οι εντολοδόχοι όμως των δανειστών μας, οι συνεργάτες αυτών που έκαναν τη χώρα και τον λαό της πειραματόζωα του «Μεγάλου Νεοφιλελεύθερου Πειράματος», του δυσκολεύουν και αυτή τη μικρή «πολυτελή» παρηγοριά του.

Στον χώρο της θεατρικής παραγωγής, από την ιδιωτική πρωτοβουλία δεν έχει κανείς απαιτήσεις, πέραν του σεβασμού των εργασιακών δικαιωμάτων. Δεν χρειάζεται όμως να σεβαστεί κανείς τα εργασιακά δικαιώματα, γιατί απλούστατα η μνημονιακή μας κυβέρνηση τα εξαφάνισε! Συμφώνως τω νόμω, ο ηθοποιός δικαιούται να αμείβεται τρεισήμισι ευρώ την ώρα. Δηλαδή για μια δίωρη παράσταση επτά ευρώ! Εννοείται ότι οι πρόβες δεν πληρώνονται. Η απόλυτη χαρά του εργοδότη!

Στον χώρο, όμως, όπου το Δημόσιο έχει την οικονομική και διοικητική ευθύνη, το θέατρο ως δημόσιο αγαθό θα πρέπει να προστατεύεται. Και ακόμα, να ελέγχονται όλοι όσοι το διακονούν με τα χρήματα του ελληνικού λαού. Ο διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, εναρμονιζόμενος με το πνεύμα Λοβέρδου, που ζήτησε από τους εκπαιδευτικούς να εργάζονται χωρίς αμοιβή για να πιστώνονται μόρια έναντι μιας μελλοντικής και αβέβαιας πρόσληψης, κάλεσε εθελοντές Θεσσαλονικείς να εργαστούν χωρίς αμοιβή, με αντάλλαγμα να απολαμβάνουν κάποιες παραστάσεις δωρεάν!

Στο Εθνικό μας θέατρο, έχουν εξαγγελθεί κινητοποιήσεις για προβλήματα εργασιακά, για θέματα που έχουν να κάνουν με τη συνεργασία προσωπικού με τη διεύθυνση του θεάτρου και ακόμα για θέματα οικονομικής διαφάνειας. Για το τελευταίο, έχει σταλεί ήδη επιστολή του Σωματείου Εργαζομένων Εθνικού Θεάτρου προς τον υπουργό Πολιτισμού.

Τα δημοτικά περιφερειακά θέατρα απλά δεν λειτουργούν. Στη μεγάλη τους πλειονότητα, υποδύονται τα ζωντανά, συμμετέχοντας σε συμπαραγωγές με ιδιωτικά θέατρα, διαθέτοντας προσωπικό και αίθουσες, εισπράττοντας ψίχουλα ή χάνοντας χρήματα. Ανταμοιβή τους, η «τυπική» αναφορά τους στην αφίσα, στο πρόγραμμα και στα δελτία Τύπου.

Οι επιχορηγήσεις σε θέατρα με ρεπερτόριο και συστηματική παρουσία αποτελούν παρελθόν. Αγωνίζονται μόνα τους, με φριχτά συμπιεσμένες τις αμοιβές των εργαζομένων. Το Φεστιβάλ Αθηνών διαχειρίζεται δύο χώρους όπου το θέατρο συναντιέται με το μεγάλο κοινό. Το θέατρο της Επιδαύρου και το Ηρώδειο. Τα τελευταία χρόνια η διεύθυνση του φεστιβάλ έχει επιβάλει μια πολιτιστική πολιτική που άδειασε από θεατές τις κερκίδες της Επιδαύρου, ενώ υποβάθμισε τις ελληνικές παραγωγές και στους δύο εμβληματικούς χώρους. Δεν νοείται Ελληνικό Φεστιβάλ χωρίς τουλάχιστον 60% ελληνικών συμμετοχών!

Η ταχύτητα με την οποία καταρρέουν τα πάντα είναι ιλιγγιώδης. Μέχρι πριν από λίγο μιλάγαμε για σκηνογράφους, σκηνοθέτες, μουσικούς και λοιπούς θεατρικούς συντελεστές που χωρίς συλλογικές συμβάσεις έπρεπε να διαχειριστούν οι ίδιοι τις συνεργασίες τους. Τώρα, κανείς στον χώρο δεν προστατεύεται από τίποτα! Ένα χάος. Μια κόλαση για όσους τολμούν να θέλουν να βιοποριστούν από την τέχνη τους.

Αυτοί που οικοδόμησαν τη μεταπολιτευτική Ελλάδα έριχναν συστηματικά τον «σπόρο» της ήδη επελθούσης κατάρρευσης ακόμη και σε ό,τι αφορά το θέατρο. Το μόνο που το σώζει είναι ο πατριωτισμός των θεατρίνων και η αγάπη του κοινού.

Πρέπει λοιπόν να πάρουμε τα πράγματα ξανά από την αρχή. Να οικοδομήσουμε ξανά το τοπίο. Αλλά να φροντίσουμε για τη δημιουργία ενός νέου τοπίου. Απαλλαγμένου από δομές και νοοτροπίες του παρελθόντος. Δομές και νοοτροπίες που εξέθρεψαν αδικίες σε βάρος της δημιουργίας και της εργασίας, επιβραβεύοντας ημέτερους κομματικοδίαιτους, οι οποίοι είναι συνήθως και επιτυχημένοι χαμαιλέοντες.

Ζητείται νέα πολιτική και πολιτιστική ηγεσία. Ζητείται επανεκκίνηση λοιπόν!

** Αριστοφάνη «Πλούτος», μτφ. Κ.Χ. Μύρη

* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ

Προσαρμοσμένη αναζήτηση