Η δόξα και το μεγαλείον του 1821 (του Ηλία Τριανταφύλλου)

Δημοσιεύτηκε: Δευτέρα, 19 Μαρτίου 2018 19:43 Η δόξα και το μεγαλείον του 1821 (του Ηλία Τριανταφύλλου)

Γράφει ο συγγραφέας - ερευνητής Ηλίας Τριανταφύλλου...

Η επανάστασις του 1821,η επανάστασις του Ελληνικού Έθνους,δεν είναι μόνον ιστορικόν,αλλά κυρίως είναι Κοσμοϊστορικόν γεγονός. Η Επανάστασις αυτή δεν εστάθη αγών συνηθισμένος,ή μία επανάστασις κοινή με σκοπούς μονοπλεύρους δια την αποτίναξιν ή την απαλλαγήν από ζυγόν ξενικόν ή εντόπιον.Δεν εστάθη η εξέγερσις μιάς φυλής εναντίον άλλης,ή κίνημα κοινωνικής τάξεως ή ομάδος η οποία απαιτεί δικαιώματα ισοπολιτείας ή πολιτειακήν μεταβολήν.Τέλος ούτε θρησκευτικός πόλεμος εστάθη με την στενήν έννοιαν όπου εγένοντο οι πόλεμοι αυτοί εις την Δύσιν τον δέκατον πεμπτον και τον δέκατον έκτον αιώνα.

Τα Εικοσιένα,εις την έννοιάν του,εις την σύλληψίν του,εις την διεξαγωγήν του,έις την πορείαν προς τας συνεπείας του,εστάθη ο εκπληκτικός  καθολικός ξεσηκωμός και ο καθολικός αγών ενός ολοκλήρου Κόσμου Ιστορικού ,ο οποίος εδημιούργησε το πνευματικόν φώς της ανθρωπότητος και αυτόφωτος,πρωτοπόρος και οδηγός, απετέλεσε για χιλιάδες χρόνους το Υψηλόν Κέντρον της Ιστορικής ζωής του ανθρωπίνου γένους. Εστάθη ο Αγών του, επί αμετρήτους αιώνας, Φωτοδότου και Τροφοδότου του κόσμου,να ανορθώση την δύναμίν του ,κατελυμένην από την βίαν των βαρβάρων  και να λάβη εκ νέου την θέσιν εις την Ιστορικήν Δημιουργίαν. Δια τους λόγους αυτούς, θα λάμπη και θα  ακτινοβολή με αίγλην αβασίλευτον,επάνω από όλες τις επαναστάσεις Ευρώπης και Αμερικής,επάνω και από τους αγώνας των Βορειοαμερικανών δια την ελευθερίαν των,επάνω και από την Γαλλικήν επανάστασιν του τέλους του δεκάτου ογδόου αιώνος.Επάνω από κάθε κίνημα επαναστατικόν Τοπικού και Χρονικού Προσδιορισμού.

Ουδενός είδους μερικότης ,ουδεμία τοπική συνθήκη ,ουδείς χρονικός προσανατολισμός προσδιορίζουν το Είκοσι Ένα.        Τα πάντα γύρω είναι ενάντια.  Ο εχθρός παντοδύναμος,η Ευρώπη εις τους όνυχας της Ιεράς Συμμαχίας.Ουδεμία ενθάρρυνσις.Απο παντού ο ορίζων κλειστός,από παντού μαύρη καταχνιά.Αλλά και ουδενός είδους εξωτερική αφορμή ,ένα οιονδήποτε «προσάναμμα»,ούτε το ελάχιστον. Άλλες επανασράσεις,οι ξεσηκωμοί,οι αγώνες των λαών της Ευρώπης και της Αμερικής,εξεκίνησαν από μίαν άμεσον αιτιότητα ,είχαν μίαν εξωτερικήν αφορμήν,και επλάσθησαν,επήραν μορφήν κατά την διάρκειαν της διαδρομής των,δια να καταλήξουν μερικές φορές εις τέρματα πολύ απρόοπτα και έξω από το νόημα της αφετηρίας των. Το Είκοσι Ένα είναι Απόλυτον. Είναι έξω από την τοπικήν και χρονικήν πραγματικότητα. Εμπνευσμένον από την αρχήν μέχρι το τέλος από Ιδέαν Καθολικήν,Ολοκληρωμένον εις τον νούν και εις την συνείδησιν του λαού,τέλειον ως σύλληψις νοήματος και σκοπού ,από την πρώτην στιγμήν εχάραξεν απαρέγκλιτον την προκαθωρισμένην τροχιάν του ,ως Θαυμαστόν Μετέωρον.

Αυτό το φαινόμενον,μοναδικόν εις την ιστορίαν των λαών της γής (και όπου επρόκειτο να αλλάξη ριζικώς την ροήν της),πρίν ακόμη εκπλήξη τον κόσμον,με τας αφθάστου μεγαλείου κορυφώσεις του ηρωϊσμού και της θυσίας,επήρε την μορφήν της συνομωσίας –μιάς συνομωσίας μοναδικής,ομοίαν της οποίας δεν είχαν γνωρίσει,ούτε επρόκειτο να γνωρίσουν έκτοτε τα χρονικά των λαών. Διότι, όπως έγραφεν ο Αλέξανδρος Υψηλάντης εις τον Τσάρον Αλέξανδρον τον Α΄,ποκειμένου να του αναγγείλη την Ελληνικήν Επανάστασιν, ποίος είδε συνομωσίαν ,όχι από έξ άνδρες ή από εξήντα ή από εξακοσίους,αλλά από εξακόσιες και πλέον χιλιάδες,συνομωσίαν η οποία είχε περιλάβει όλον τον άρρενα πληθυσμόν ,και αυτόν ο οποίος έζη εντός της Ελλάδος και τον διεσπαρμένον έξω από τον τόπον,από την Πετρούπολιν και την Μόσχαν,έως την Οδυσσόν και τα Καρπάθια και εις όλην την Ευρώπην και εις την Ασίαν.Μίαν συνομωσίαν ενός ολοκλήρου Έθνους ,η οποία είχε το κέντρον της εις αυτήν την πρωτεύουσαν της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και την εκυβέρνα Μυστική Αρχή,χρόνους ολοκλήρους,κάτω από την  «μύτην»  του σουλτάνου, και την οποίαν ουδέποτε ημπόρεσε να ανακαλύψη παρ’όλας τα υποδείξεις μιάς Ευρωπαϊκής πρεσβείας;

Ωστόσον το Εικοσιένα,αυτό το κοσμοϊστορικόν Μεγαλούργημα των Ελλήνων,δεν άρχισε με την συνομωσίαν της Φιλικής.Ο μακρός και αιματηρότατος πρόλογός του εγράφη εις τα βουνά της Ελλάδος,καθ’όλον το διάστημα των σκοτεινών αιώνων,οι οποίοι ηκολούθησαν την πτώσιν της Βασιλεύουσας.Αυτός ο ανώτερος κόσμος,ο οποίος είχεν αποτελέσει ,επί χιλιάδας ετών,το φώς της ανθρωπότητος,ουδέποτε προσηρμόσθη εις την υλικήν πραγματικότητα της βαρβάρου κυριαρχίας και ούδ’επί στιγμήν επίστευσεν εις την μονιμότητά της.Και ούτε το θάρρος έχασεν ούτε και την ελπίδα. Έβλεπε φοβερές στρατιές να εξορμούν από τας όχθας του Βοσπόρου προς το κέντρον της Ευρώπης συνεχώς,έβλεπε στρατούς να συντρίβωνται,κάστρα να κυριεύωνται,πολιτείες να κουρσεύωνται,βασιλείς και στρατηγούς να πίπτουν εις τας μάχας,την Βιένην να πολιορκήται,μίαν Ευρώπην να τρέμη εμπρός εις τον περίφημον Χαλίφην.Έβλεπεν,τέλος πρεσβευτάς μεγάλων δυνάμεων,να τους ρίπτουν εις τας φυλακάς ή να τους πετούν κλωτσιδόν οι γενίτσαροι εκτός των ανακτόρων,επειδή, το μέτωπόν των δεν ήγγιξε την σκόνην,γονιπετούντες έμπροσθεν του θρόνου του Πατισάχ……

Εις όλα αυτά ο αδάμαστος Έλλην,έβλεπεν μίαν πρόσκαιρον θεομηνίαν,την οποίαν εξαπέλυσεν η βουλή του Υψίστου,δια να τημωρήση τα κρίματά του και να τον εξαγνείση ,και ότι το κακόν αυτό τόσον αντίθετον προς την ηθικήν τάξιν του κόσμου,θα ήτο περαστικόν. Και ουδ’επί στιγμήν έπαυσε να χύνη το αίμα του,εις φοβερούς και ανίσους αγώνας,προκειμένου να επιφέρη το ποθητόν τέλος.

Και μόνον τους αγώνας του Σουλίου εάν συλλογισθώμεν,θα δικαιώσωμε τον ποιητήν,ο οποίος έγραψεν «Επάνω εις τα βράχια του Σουλιού και εις τα περγιάλια της Πάργας,ζούν τα’απομεινάρια Φυλής,που μονάχα οι μάνες των Δωριέων γεννούσαν.Και υπάρχουν ακόμη οικογένειες που δεν θα τις αποκήρυχνε το αίμα των Ηρακλειδών».

Ο Έλλην,με στοχασμόν βαθύν ώρισε την ημέραν την αγίαν,δια να υψώση τον εξαίσιον πύραυλον της ολοκληρωτικής εξεγέρσεως του Γένους.Ευαγγελίσθη εις την ανθρωπότητα την ανάστασιν του φωτός,όπως ο άγγελος του ουρανού την σωτηρίαν. Και ευθύς αμέσως εσήκωσε την αυλαίαν εις το θέατρον των θαυμάτων.Ήρως και μάρτυς,εις τα Δερβενάκια εις τις Αλαμάνες,εις τα Ψαρά,εις τα Μεσολόγγια εις τα  Μανιάκια,επανελάμβανε με πράξεις αθανάτους,με νίκες εκπληκτικές και ολοκαυτώματα ,την θέσιν του πρωτοπόρου εις την δημιουργίαν της ανθρωπίνης ιστορίας.

Η παγκόσμιος ποίησις χαιρετίζει την μεγαλόπρεπον αναγέννησιν του Ελληνικού κόσμου.Ο Βρεταννικός  κύκνος έρχεται να ψάλη  το υστερνό του άσμα,το ευγενέστερον αίμα της Ευρώπης έρχεται να αναμιχθή με το Ελληνικόν,εις τας τρισενδόξους μάχας .Εις το πλευρόν  του Α.Διάκου πίπτει ο Βάλδεμαρ Κουάλεν,βλαστός του ηγεμονικού οίκου του Ολστάϊν και εις το πλευρόν του Αναγνωσταρά πίπτει ο Σανταρόζα,ο μέγας επαναστάτης και πρωθυπυργός του Πιεμόντε,εκδιωχθείς από την πατρίδα του με την λόγχην των Αυστριακών.Οι λαοί ξεσηκώνονται,τα φιλελληνικόν πνεύμα διογκούται,τα ανακτοβούλια της Ευρώπης σοβαρώς ανησυχούν και από τους λαούς των εκβιάζονται να είναι φιλικά προς τον Ελληνικόν τολμηρόν ξεσηκωμόν.Τα πάντα αλλάζουν και ένας νέος κόσμος αρχίζει να προβάλλη εις την Ευρώπην,η οποία εφαίνετο έως τότε δεσμώτης και έγκλειστος εις έν μέγα δεσμωτήτιον.

Τα επεικά εκείνα χρόνια είναι υπερπλήρη από ημερομηνίας από ονόματα τόπων δοξασμένων,από ονόματα ηρώων τα οποία αποτελούν όλα μαζί το Δράμα και το Θαύμα του Είκοσι Ένα.Κάθε ημέρα αυτής της Εποποιίας ,είναι και μια επέτειος πολεμικών γεγονότων,κάθε ημέρα αντιστοιχεί εις πράξεις,αι οποίαι έδωκαν την υψίστην αίγλην εις την δικαίαν εκείνην εξέγερσιν του σκλαβωμένου Ελληνισμού. Και αλήθεια,εις ποίου Έλληνος την μνήμην δεν παρίσταται το όνομα, του  Κολοκοτρώνη,του Καραϊσκάκη,του Κανάρη, του Νικηταρά,του Διάκου,του Παπαφλέσσα και των άλλων Μεγάλων του Ξεσηκωμού, ως πολεμικόν λάβαρον το οποίον κυματίζει αενάως εις την υψηλωτέραν έπαλξιν της Ελληνικής Ιδέας; Οι μορφές αυτές αποτελούν ,τα χαρακτηριστικώτερα σύμβολα,τα ακραία σημεία εντάσεως, εις τα οποία έφθασεν η απόφασις της Ελλάδος να πραγματοποιήση το σύνθημα του Αγώνος ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Ή ΘΑΝΑΤΟς.

Αι Παγκόσμιοι συνέπειαι του Εικοσιένα,είναι άπειροι και ακόμη και σήμερον δεν έχουν εξαντληθή.Η Ιερά Συμμαχία ηθικώς καταβεβλημένη έξ αιτίας του θριάμβου του Ελληνικού Αγώνος διαλύεται και ως πολιτικός συνασπισμός,μετά την διάστασιν Ρωσσίας και Αυστρίας.Η επίδρασις του Εικοσιένα εις τας τύχας των μεγάλων εθνών,εστάθη ομολογουμένως ευεργετική.  Εις την Ιταλίαν,εδυνάμωσε το αίσθημα της εθνικής ενότητος και της πολιτικής ελευθερίας. Εις την Γαλλίαν τα διάφορα πολιτικά κόμματα  ,τα οποία ενισχύθησαν λόγω της διαλύσεως της Ιεράς Συμμαχίας,κατέλυσαν το 1830 το απολυταρχικόν σύστημα ,χωρίς την παρέμβασιν της άλλης Μοναρχικής Ευρώπης,κ.λ.π. Το αποτέλεσμα είναι ότι η Ελληνική Επανάστασις εδημιούργησε το Νέον Δίκαιον εις τας σχέσεις των λαών, «το Δίκαιον των Εθνοτήτων»,το οποίον εις τας γενικάς του μορφάς ισχύει  ακόμη και σήμερον.

Αλλά το μεγαλύτερον ευεργέτημα του Εικοσιένα εις την ανθρωπότητα είναι ότι έπνευσε νέα πνοή εις όλον τον διανοούμενον κόσμον τόσον της Κεντρικής όσον και της Δυτικής Ευρώπης. Αυτό το επισημαίνει επιγραμματικώς ο Bulle,ένας εκ των διασημοτέρων Γερμανών ιστορικών του Δεκάτου Εννάτου αιώνος.Γράφει: «Εκείνη την δεκαετίαν(1820-1830),υπήρχεν αλυσσίδα από ιστορικά περιστατικά ,τα οποία εδυνάμωναν το φρόνημα της εθνικής ενότητος και της ελευθερίας,ενώ έδιωχναν την απογοήτευσιν εκείνην η οποία ωθούσε τα πλήθη εις την εγκατάλειψιν κάθε ιδανικού εις την δημοσίαν ζωήν.  Αυτά τα περιστατικά ήσαν οι αγώνες των Ελλήνων δια την ελευθερίαν,αγώνες οι οποίοι διετήρησαν χρόνους ολοκλήρους,λαμπράν και άσβεστον την φλόγαν του ενθουσιασμού και έδωκαν παρηγορίαν και ελπίδα ,εις μίαν στιγμήν όπου τα πάντα έφερον τον άνθρωπον εις αθυμίαν και απογοήτευσιν.Εθεμελίωσαν και εστερέωσαν αφ’ενός την πίστιν εις το αναφαίρετον των εθνικών δικαίων και αφ’ετέρου εις την ιδέαν ότι κάθε τυραννία έχει ένα τέλος».

Το Ελληνικόν πνεύμα ούτω,έδιδε και πάλιν ζωήν εις την κουρασμένην ανθρωπότητα.

Η επίδρασις του Εικοσιένα έγινε αισθητή κυρίως εις την Ανατολήν,εις τρόπον ώστε το αποτέλεσμα του Αγώνος εγεφύρωσε και κατήργησε το μέγα ιστορικόν χάσμα ,το οποίον από τον δέκατον πέμπτο αιώνα,εχώριζε την Ευρώπην από την Ανατολήν, και εθεμελιώθη και εστήθη και πάλιν η φωτεινή γέφυρα ,η οποία ήνωνε τους δύο κόσμοους από την εμφάνισιν των Ελλήνων εις την παγκόσμιον ιστορίαν.

Η Αναγέννησις του Ελληνικού κόσμου έπνευσε ζωήν εις όλους τους Χριστιανικούς λαούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο διεσπαρμένος εις την Ανατολήν Ελληνικός πληθυσμός αναζωογονημένος ,εισήλθεν εις νέαν περίοδον γονίμου και δυνατής αναπτύξεως μεταμορφώνων σταδιακώς την όψιν της Χώρας. Τέλος η ιδία η Τουρκία,η οποία αντιμετώπισε δια πρώτην φοράν μίαν επανάστασιν,χειροκροτουμένην και υποστηριζομένην από όλον σχεδό τον κόσμον,αντί να εξαγριωθή,εξήλθεν από τον Αγώνα ήρεμος και φιλάνθρωπος και άρχισε να εγκαινιάζη πολιτικήν ζωήν κατά το μάλλον σύγχρονον. Από το άλλο μέρος,ο Ελληνικός Αγών και τα λαμπρά του αποτελέσματα,ιχνογράφησαν μίαν νέαν μελλοντικήν λύσιν εις το πολυθρύλητον Ανατολικόν Ζήτημα.Έδειξεν ,ότι,αντί να διανεμηθή μεταξύ των Ευρωπαϊκών κρατών η Οθωμανική Αυτοκρατορία,όπως εσχεδίαζεν η διπλώματία των Δυνάμεων,φυσικώτερον θα ήτο να αποδοθή ελευθερία εις τα έθνη τα οποία εκράτη σκλαβωμένα.

Τα μετέπειτα έτη τα οποία διήλθον έκτοτε,εδικαίωσαν την πίστιν του Εικοσιένα ,την σύλληψίν του,το πνεύμα του και τους αθανάτους εργάτας του. Το όραμα το οποίον εκυμάτιζεν εις τους εκστατικούς των οφθαλμούς,όταν εις το πείσμα της υλικής πραγματικότητος η οποία τους περιέζωνε,επήραν επάνω των τον απίστευτον άθλον ,να αναστήσουν το φώς του κόσμου εις όλην την αίγλην του, είναι σήμερον μία απτή πραγματικότης.Η Ελλάς εστάθη με πνεύμα ηρωϊκόν και τιτάνιες θυσίες εις τον προαιώνιον ρόλον της του πρωτοπόρου και του πρωταγωνιστού. Και το 1940 ακόμη ,όταν τα έθνη της υπολοίπου Ευρώπης έπιπταν το έν μετά του άλλου,κάτω από τον ζυγόν της μηχανοκινήτου βίας,από τα χείλη του Έλληνος Κυβερνήτου και από τις κορυφές του Σμόλικα και του Γράμμου, εβροντοφωνήθη και εσάλπισε το κοσμοϊστορικόν ΟΧΙ , ανανεώνον τα τρόπαια των Μαραθώνων και των Θερμοπυλών και τα ολοκαυτώματα των Ψαρών,και του Μεσολογγιού,χαρίζον το πρώτον χαμόγελον της νίκης εις την υπόθεσιν της Ελευθερίας,και εμψύχωσε τα έθνη εις τον αγώνα και έσωσεν ως,άλλοτε ,ως πάντοτε, τον πολιτισμόν.

Ο Θεός γνωρίζει μόνον ,ποίες περιπέτειες επιφυλάσσει ακόμη η μοίρα, εις την Ελλάδα και εις τον Έλληνα.Όποιες και αν είναι όμως,ο Ελληνικός κόσμος,πιστός εις το υπέρτατον χρέος του προς την ανθρωπότητα,θα τις αντιμετωπίση με το πνεύμα των αθανάτων προγόνων,οι οποίοι αψήφισαν τα χίλια καράβια του Πέρση,τη στρατιά του Δράμαλη και τα μαύρα κύματα των ανδραπόδων του Ιμπραήμ.Η τιμή της πρωτοπορίας του κόσμου δεν κερδίζεται με λόγια.Πληρώνεται με αίματα.

Ο καθηγητής Κ.Ν.Σάθας, εις το βιβλίον του «Τουρκουκρατουμένη Ελλάς- 1869»,γράφει: «Εάν έθνος εν τω κόσμω δύναται να σεμνύεται δια το ευγενές της καταγωγής του,αναντιρρήτως είναι το Ελληνικόν.Η περιβάλλουσα ταύτην αίγλη εξηγοράσθη δια σειράς μαρτυρίων και το δίπλωμα της τοιαύτης ευγενείας είναι γεγραμμένον με αίμα.Φοβεραί κατά της κεφαλής του ενέσκυψαν λαίλαπες,άγρια και απειλητικά εκυλίσθησαν κύματα,και ο μαρτυρικός ούτος λαός ,εδιώχθη,εδούλευσε,κατώκησεν εντός ερειπίων,εκολύμβησεν εντός αιμάτων…Αλλά ο υπο τα ζοφερά εκείνα νεφη στιγμιαίως κρυβείς ήλιος του Ελληνισμού δεν εβράδυνε ν’ανατείλη και διασκεδάση την επικρεμασθείσαν αχλήν,η δε μυστηριώδης απορροφητική αυτού δύναμις να εξελληνίση πάν το ξενικόν.Την 29ην Μαϊου 1453 ,οι Τούρκοι κατεσκήνωσαν εν μέσω των καθημαγμένων ερειπίων της πρωτευούσης της Ελληνικής Αυτοκρατορίας.Ένεκα του θριαμβου των ορδών εκείνων, στιγμιαίον  θάμβος κατέλαβε το Έθνος και διασπειρόμενον ήρξατο απ’Ανατολών προς Δύσιν και Άρκτον. Οι πρόσφυγες εκείνοι δεν ήσαν ναυάγια διαλυθείσης εθνικότητος, αλλά στοιχεία ζωτικά ,έκαστον των οποίων έφερεν εντός του ολόκληρον το Έθνος.Ο Ελληνισμός λαμπροτέραν τότε περιεδύθη αίγλην ,και το τέως μυκτηριζόμενον όνομα του Βυζαντινού Γραικύλου εθαυμάσθη υπο της υπολοίπου Ευρώπης ,την οποίαν εξεπαίδευσε ,και της οποίας τους στρατούς ωδήγησεν εις τα πεδία των νικών.

Αφ’ετέρου δε ο εν αυτή τη κοίτη του παραμείνας Ελληνισμός αμέσως ανακύψας και επι των ορέων κατασκηνώσας κατά τον μέγαν εκείνον και πολυχρόνιον κλύδωνα ,ηνδρούτο διωκόμενος και εναλλάξ νικών και νικώμενος παρθένος διετηρήθη ,ως οι διασώσαντες αυτόν παρθενικοί βράχοι.

Υπέρ πίστεως και πατρίδος ηγωνίσθη το Έθνος.Δια του σταυρού και της ρομφαίας απέκτησε την ελευθερίαν.Οι μάρτυρες της ορθοδόξου πίστεως και οι αρειμάνιοι του εθνισμού πρόμαχοι εισίν οι δίδυμοι της ελληνικής ελευθερίας αστέρες».   Αυτά έγραφε το 1865 ο Κων.Σάθας……………

Οφείλομεν όμως ,εις το παρόν κείμενον-ιστόρημα,να επισημάνωμε και τα διδάγματα,τα οποία απεκόμησεν ο Έλλην από την Τουρκοκρατίαν και από την Επανάστασιν του 1821.

Όπως παρατηρεί ο Βουτιερίδης (ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας,τόμ.Β΄). «Ευθύς μετά την άλωσιν της Κωνσταντινοπόλεως εγεννήθη εις τον Ελληνικόν Λαόν η πίστις ότι με την βοήθειαν άλλων εθνών και με την θείαν συνεργείαν,θα απεδίδετο εις αυτόν η απωλεσθείσα ελευθερία και εις την Κωνσταντινούπολιν θα εγκαθίστατο Έλλην Αυτοκράτωρ. Ο περί Κωνσταντινουπόλεως θεσμός του Αυτοκράτορος Λέοντος του Σοφού καθώς και άλλοι παρόμοιοι θεσμοί διαφόρων οραματιζομένων την τύχην της πρώην Πρωτευούσης της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας,είχον γίνει δια τον Ελληνικόν Λαόν άρθρον Πίστεως Εθνικής.Εντεύθεν εγεννήθησαν διάφοροι θρύλοι περί του μέλλοντος να αποκατασταθή επί του Βυζαντινού Θρόνου Έλληνος Αυτοκράτορος,η πίστις εις την βοήθειαν του ξανθού γένους και άλλαι παρόμοιοι πεποιθήσεις.

Αι ποικίλαι τοιαύται προφητείαι ,γραμμέναι συμβολικώς,εκυκλοφόρουν εις απειρίαν αντιγράφων,μεταξύ του Ελληνικού λαού,η δε Φυλλάδα του Αγαθαγγέλου,εις την οποίαν απεκρυσταλλώθη άπασα η εκ των προφητειών τούτων πίστις,έγινε το ευαγγέλιόν του. Ουδείς σχεδόν υπήρχεν ο μη πιστεύων εις την αλήθειαν του στίχου του δημοτικού τραγουδιού Πάλιν με χρόνια με καιρούς πάλιν δικά μας θάναι,αλλά πολύ περισσότερον εις τα προφητευόμενα υπο του Αγαθαγγέλου. Η πίστις αυτή εδημιούργησεν ευθύς μετά την άλωσιν και εκαλλιέργησεν αδιαλείπτως κατόπιν την πολιτικήν –δυνάμεθα να είπωμεν- του Ελληνικού Έθνους,η οποία απεκληθη ΜΕΓΑΛΗ ΙΔΕΑ,αλλ’ενίσχυσε και την ασθενή ιδεολογίαν δια την απελευθερωτικήν επέμβασιν του Ξανθού Γένους και δια την ασφαλή θείαν βοήθειαν,όπως οι υποδουλωθέντες επανακτήσουν την ελευθερίαν τους».

Αλλά αλλοίμονον! Φρούδαι ελπίδες. Πολλαί αι παρεχόμεναι παραμυθείαι,πολλαί αι ενθαρρύνσεις ,πολλαί αι υποσχέσεις,αλλά ουδεμία πραγματική βοήθεια.Αντιθέτως μάλιστα πολλοί και ιδίως το Ξανθόν Γένος του Βορρά επωφελούντο της τραγικής καταστάσεως,εις την οποίαν ευρίσκετο η Χώρα ,δια να ωθήσουν επανειλημμένως τους Έλληνας εις Επανάστασιν,πολλά μεν υποσχόμενοι εις αυτούς,αλλά εις την πράξιν ζητούντες μόνον να αποκομήσουν οι ίδιοι όσα το δυνατόν οφέλη και εγκαταλείποντες κατόπιν, (αφού επιτύγχανον το ποθούμενον),τους υποδούλους εις την τύχην των.Εξ αιτίας αυτού,όχι μόνον ουδέν πρακτικόν αποτέλεσμα υπήρχεν,αλλά απεναντίας έβλαψε σημαντικώς την Ελληνικήν Υπόθεσιν,διότι απεκοίμησε και παρέλυσε κάθε πρωτοβουλίαν και εγένετο αιτία μεγάλων κακών.

Με την πάροδον όμως του χρόνου,οι Έλληνες επείσθησαν περί της ματαιότητος των ελπίδων των επι τας ξένας βοηθείας,μετέβαλον στάσιν και κατενόησαν ότι ουδεμίαν συνδρομήν ή υποστήριξιν έπρεπε να αναμένουν ,είτε εκ του Βορρά,είτε εκ της Δύσεως. Εκείναι αι ελπίδες στηριζόμεναι όχι εις την πραγματικήν εκτίμησιν των πραγμάτων,αλλά μόνον εις την ενδόμυχον επιθυμίαν των  υποδούλων,διελύθησαν τελείως εφ’όσον παρείρχοντο τα έτη.

Οι Έλληνες επείσθησαν ότι ήτο μάταιον να αναμένουν την ελευθέρωσίν των από τους ξένους. Κατενόησαν ότι οι άλλοι μόνον δια τα ιδικά των συμφέροντα εδείκνυον ενδιαφέρον και ότι περέμενον αδιάφοροι εις τας επικλήσεις και τας ικεσίας των δυστυχών στεναζόντων υπο τον τουρκικόν ζυγόν. Η  αντίληψις αυτή κατέστη σύν τω χρόνω πεποίθησις και πίστις,και οι περισσότερον συνετοί ελεεινολογούντες τους τρέφοντας παρομοίας απατηλάς ελπίδας και πιστεύοντες εις ανοήτους προφητείας περί ξενικής επεμβάσεως,κατέκριναν αυστηρότατα την παθητικήν μοιρολατρικήν στάσιν,η οπόία απείχε πολύ της σκληράς πραγματικότητος. Αι αντιλήψεις ότι μόνον με τας ιδίας δυνάμεις και με την βοήθειαν του Θεού ήτο δυνατόν να επιτευχθή η απελευθέρωσις εγένοντο με τον καιρόν κοινή συνείδησις ,οι δε Έλληνες επείσθησαν ότι δια της ιδίας αυτών πρωτοβουλίας και μόνον,θα κατώρθωναν να εκδιώξουν του τούρκους και να επανακτήσουν την ποθητήν ελευθερίαν. Θα υπάρξουν λαμπροί ποιηταί της εποχής,οι οποίοι μετά μεγίστης σφοδρότητος θα καυτηριάσουν την ξενικήν ύπουλον διαγωγήν και θα διακηρύξου την μόνην ελπίδα των επί τα Ελληνικά όπλα. Ο Πρωτομάρτης και Εθνικός ποιητής των προεπαναστατικών χρόνων ο Ρήγας Φεραίος,διεκηρύττει εις τον Θούριόν του, την ιδέαν ότι οι Έλληνες ουδεμίαν πίστιν πρέπει να έχουν εις τους ξένους,αλλά να ελπίζουν μόνον εις τας ιδίας δυνάμεις των.(Τα αυτά τοις αυτοίς,θα ελέγαμεν δια το σήμερον).  Είναι προφητικά,διαχρονικά και κυρίως επίκαιρα τα λόγια του Ρήγα.  Όπως:  «Μην ελπίζετε εις ξένους και υιούς νενοθευμένους,η Πατρίς θα λυτρωθή.Της Ελλάδος η πρίν δόξα ,με των τέκνων της τα τόξα,θέλει πάλιν επιστρέψει νέους ήρωας να στέψη. Μην ελπίζωμεν εις ξένους αλλά μόνον στην ανδρείαν στων Ελλήνων την καρδίαν η Πατρίς να λυτρωθή…..Οι στίχοι αυτοί του Φεραίου,ήσκησαν μεγάλην επίδρασιν επί των συγχρόνων του και ερρίζωσαν ακόμη βαθύτερον την πεπείθησιν,ότι οι ίδιοι έπρεπε να αναλάβουν την πρωτοβουλίαν της δράσεως. Ουδείς λόγος πλέον περί ξένων βοηθειών ,αλλά περί Ελληνικού Αγώνος και περί μιμήσεως των αρχαίων προγόνων μας. Τον Ρήγαν ηκολούθησαν πολλοί άξιοι ποιηταί μας με κορυφαίον τον Εθνικόν ποιητήν μας Διονύσιον Σολωμόν.

Ο Μέγας τραγικός ποιητής μας ο Αισχύλος, το Αιέν και το Αεί,τα οποία μας αποκαλύπτει εις τον Προμηθέα Δεσμώτην,είναι ο Ελληνισμός και η Ελληνικότης. Επίση,η κατασπάραξις του ήπατος του δεσμώτου τιτάνος ,συντελείται σήμερον.Ο αετός ο οποίος κατασπαράσσει τας σάρκας του Ελληνισμού,δεν είναι ο ιερός αετός του Ολυμπίου Διός,,αλλά ένα απλούν αρπακτικόν «όρνεον» ,όργανον της νέας τυραννίας. Δεν απομένει παρά η τόξευσίς του . Όπου και αν είναι, ο Ηρακλής θα περάση,όπου και αν είναι θα εμφανισθή και πάλιν. Και όπως μας βεβαιώνει ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς,απευθυνόμενος προς την Ελλάδα: «Κι’αν έρθουν χρόνια δίσεχτα καταραμμένα χρόνια….θα πέσης θ’αποκοιμηθής βαθιά,δεν θα πεθάνης γιατί είν’οι θεοί αθάνατοι και χάρο δεν φοβούνται….ξανάρχονται δεν χάνονται .Κι ο Διγενής(δηλ.η Ελλάς),δεν χάνεται στα τάρταρα,μονάχα ξαποσταίνει.Στη ζωή ξαναφαίνεται και λαούς ανασταίνει.

Δια μιαν ακόμη φοράν η Ελλάς μόνη ηγωνίσθη και ενίκησε και έκτοτε, οφείλει να γνωρίζη,ότι ουδέποτε θα πρέπει να στηρίζεται εις ξένας υποσχέσεις,ότι τας παλαιοτέρας επιτυχίας και δόξης της τας ώφειλεν εις τα ίδια τέκνα της,ούτω και κάθε νέαν επιτυχίαν και δόξαν νέαν ,θα επιτυγχάνη μόνον χάρις εις το πηγαίον και απαράμιλλον θάρρος και την φιλοπατρίαν των τέκνων της ,τα οποία είναι πάντοτε πρόθυμα ,εις όλας τας εποχάς ,τα πάντα υπέρ αυτής να θυσιάσουν ,οδηγούμενα όμως από αξίους ηγέτας.…………

Ηλίας Κ.Τριανταφύλλου
Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π
Προσαρμοσμένη αναζήτηση