Ο Δημήτρης Χορν τραγουδά «ηθοποιός σημαίνει φως» και αστειευόμενοι οι ηθοποιοί λέγαμε «ναι, αλλά σημαίνει και νερό, τηλέφωνο, νοίκι, κ.λπ.!». Πάντα σε κρίση βρισκόμασταν. Και όχι μόνο οι ηθοποιοί, αλλά και όλοι οι καλλιτέχνες που είχαν τη φιλοδοξία (!) να ζουν από την τέχνη τους.

Μπήκαν λοιπόν στην περιβόητη και κατασκευασμένη οικονομική κρίση στην πατρίδα μας οι άνθρωποι του πολιτισμού, αναμφισβήτητα προπονημένοι. Όμως ούτε αυτοί άντεξαν. Οι αμοιβές στο επίπεδο του «φτωχού καλλιτέχνη» προ κρίσης φαντάζουν σήμερα ως ο απόλυτος πλούτος. Η προετοιμασία γι' αυτήν την καταστροφή φάνηκε ξεκάθαρα όταν η Νέα Δημοκρατία το 2004 αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας και ο Πέτρος Τατούλης ως υπουργός Πολιτισμού επιτίθεται συνολικά σε όλο το φάσμα των θεάτρων, ορχηστρών, χορευτικών συγκροτημάτων, πολιτιστικών διοργανώσεων και οποιουδήποτε στον χώρο της τέχνης που είχε και την ελάχιστη έστω στήριξη του κράτους. Με τον λαϊκίστικο αφορισμό ενάντια στον «κρατικοδίαιτο πολιτισμό» ξιφουλκεί κατά πάντων. Αγνοώντας την προσφορά σημαντικών δημιουργών και φορέων που μετουσίωσαν τη βοήθεια της Πολιτείας σε πολιτισμικό θησαυρό, συμβάλλοντας και στην οικονομική πρόοδο του τόπου. Το «Θέατρο Τέχνης» του Κάρολου Κουν, ο Σπύρος Ευαγγελάτος με το «Αμφιθέατρο», η «Ορχήστρα Χρωμάτων» που δημιούργησε ο Μάνος Χατζιδάκης, τα ΔΗΠΕΘΕ της Μελίνας, έπρεπε να απαξιωθούν ως κηφήνες που σπαταλούσαν τον δημόσιο πλούτο! Βεβαίως, ως παραδείγματα χρησιμοποιούσαν διαφόρους «ημετέρους» (των δύο κομμάτων που εναλλάσσονταν στην εξουσία), οι οποίοι, πράγματι καταχρηστικά επιδοτούντο. Τσουβάλιαζαν όμως τους πανάξιους με τους ανάξιους.

Το έδαφος προετοιμάσθηκε από νωρίς και η κατεδάφιση άρχισε αργά, αλλά συστηματικά. Στις μέρες μας όλα έχουν «μηδενίσει κοντέρ». Ζούμε έναν εργασιακό μεσαίωνα. Στον χώρο του θεάτρου, μετά την κατάργηση της συλλογικής σύμβασης, οι ηθοποιοί μπορούν βάσει μνημονιακού νόμου να εκληφθούν ως ωρομίσθιοι, με αμοιβή 3,5 ευρώ την ώρα, και χωρίς να πληρωθούν τις πρόβες! Αν το ταμείο δεν πάει όπως το επιθυμεί ο επιχειρηματίας, οι παραστάσεις σταματούν, χωρίς αποζημίωση, χωρίς την παραμικρή εξασφάλιση. Αν το ταμείο πάει καλά, αυτό αφορά τον επιχειρηματία βεβαίως… Η συντριπτική πλειοψηφία των βιβλίων εκδίδονται χωρίς φιλολογική επιμέλεια. Κοστίζει ο επιμελητής και ο συγγραφέας έχει πια την ευθύνη της διόρθωσης των κειμένων. Ας μη μιλήσουμε για συγγραφικά δικαιώματα.

Να μιλήσουμε για το φάντασμα, πια, του ελληνικού κινηματογράφου και το εξαφανισμένο από την κινηματογραφική ζωή «Κέντρο Ελληνικού Κινηματογράφου»; Οι μόνες ταινίες που παίζονται στο εμπορικό κύκλωμα των αιθουσών είναι εκείνες που φτιάχνονται κατά τα πρότυπα και με τα υλικά μιας τηλεοπτικής σειράς. Ζοφερή η εικόνα και στους χώρους των άλλων τεχνών. Μουσική και ορχήστρες, εικαστικά, χορός. Η πίεση που υφίστανται οι καλλιτέχνες - δημιουργοί στις μέρες μας είναι αφόρητη. Η αξιοπρέπεια, η ζωή και το έργο τους αντιμετωπίζονται με καθαρή εχθρότητα από την κυβέρνηση που ταλανίζει άλλωστε έναν ολόκληρο λαό. Φτάσαμε ξανά σε εκείνη τη μεσαιωνική εποχή, όπου ο καλλιτέχνης είναι ένα ψώνιο, ένας αναλώσιμος διασκεδαστής που δεν του αξίζει η παραμικρή προσοχή και φροντίδα από την εξουσία.

Μόνο που μετά από τον Μεσαίωνα, πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτισμικό, έρχεται η Αναγέννηση. Σε αυτή ευελπιστούν και γι' αυτήν αγωνίζονται οι καλλιτεχνικοί δημιουργοί, μαζί με τους φυσικούς αποδέκτες του έργου τους. Μαζί με όλο τον λαό. Μαζί με όλους τους Έλληνες.


* Ο Πάνος Σκουρολιάκος είναι ηθοποιός, μέλος της ΚΕ του ΣΥΡΙΖΑ