Είναι αποδεδειγμένο ότι η ταύτιση με οποιαδήποτε κοσμική ιδεολογία αφαιρεί ή και ακυρώνει κάθε ικανότητα αντικειμενικής κρίσης. Κυρίως, όμως, δεσμεύει τον ταυτιζόμενο με μια συγκεκριμένη ιδεολογία, σε σημείο που να αδυνατεί να ελέγχει τη λειτουργία των λογικών διεργασιών, υποκείμενος σε επηρεασμούς ή προκαταλήψεις, στοιχεία τα οποία λόγω της υποκειμενικότητάς τους οδηγούν σε λανθασμένες εκτιμήσεις και αξιολογήσεις σκέψεων, πράξεων και καταστάσεων.

Η αυτονομία σκέψης και δράσης δεν είναι εύκολη υπόθεση, τόσο γιατί η ένταξη στην ομαδική ζωή έχει τους δικούς της κανόνες και τους προσδιοριστικούς όρους της κοινωνικής συνύπαρξης, επομένως δημιουργούνται αναγκαστικές δεσμεύσεις για το άτομο που υποχρεώνεται να προσαρμοστεί στους κοινούς κανόνες και τις ηθικο-κοινωνικές νόρμες της συλλογικότητας, έτσι η αυτονομία καταλήγει ένα ζητούμενο που πρέπει να αποκτηθεί μέσα από διαρκή διαπάλη με τόσες αντιξοότητες της συλλογικής ζωής. Αλλά και η ίδια η ατομικότητα γεννά προβληματισμούς με τις αμφίρροπες τάσεις, τις αντικρουόμενες σκέψεις, τις εσωτερικές αντινομίες, τις ορμικές και ενστικτώδεις επιθυμίες (ενδογενή αίτια), που κρατούν το άτομο σε κατάσταση αβεβαιότητας, σύγχυσης, αγωνίας και μόνιμου στρες. Είναι καταστάσεις που με τη διαταραχή των όρων της κοινωνικής ζωής, όπως π.χ η οικονομική κρίση που δημιουργεί ανισορροπίες και αποπροσανατολισμούς, αυξάνουν τις ατομικές και κοινωνικές παθογένειες και φέρνουν στην επιφάνεια όλα τα αρνητικά στοιχεία που διαλύουν τους κοινωνικούς αρμούς.

Συνήθως των μεγάλων κρίσεων προηγούνται σοβαρές αποκλίσεις των κοινωνικών ομάδων από τις κοινωνικές σταθερές. Σπουδαία γεγονότα ευρείας κλίμακας είναι μια από τις βασικές αιτίες αποσταθεροποίησης της ζωής των λαών. Υπάρχουν και ήσσονος μεγέθους τοπικές (πολεμικές) κρίσεις, συνήθη συμβάντα αυτά, μεταξύ κοινωνικών ομάδων με τις ανάλογες αντανακλάσεις τους: διαταραχή της κοινωνικής γαλήνης, δημιουργία πολυμέτωπης κρίσης με κίνδυνο επέκτασης ή γενίκευσής της. Εδώ αναζητά κανείς κάποιες εμφανείς ή αφανείς αιτίες που δημιουργούν τις καταστάσεις αυτές: κοινωνικές παθογένειες, εκτροπές από τα κοινωνικά ειωθότα, θεσμικές παρεκβάσεις, ασέβεια προς παραδοσιακές αρχές και αξίες και άλλα. Σύμπτωμα όλων των παραπάνω είναι η κρίση που δημιουργεί στις ημέρες μας ο Τζιχαντισμός. Για το θέμα αυτό θα ασχοληθώ σ΄ένα προσεχές άρθρο μου.

Με μια πρόχειρη ερευνητική διαδικασία, άγεται κανείς στην αναζήτηση των βαθύτερων αφανών παραμέτρων που εκκολάπτουν τις παντοειδείς ατομικές και συλλογικές στρεβλώσεις και παγιώνουν τις πνευματικής υφής αγκυλώσεις ατόμων και κοινωνικών ομάδων.

Οι εκδηλώσεις αυτές συνιστούν σημάδια πολιτιστικής κρίσης, ένα σύγχρονο φαινόμενο παγκόσμιας κλίμακας. Για τη χώρα μας, η φθορά και η πολιτισμική πτώση υπερβαίνουν τα όρια της ανοχής και της αντοχής των αντιστάσεων αφήνοντας έκθετες, ανίσχυρες και υποκείμενες στη φθορά τις πνευματικές και ηθικές δυνάμεις του λαού της. Είναι γνωστά τα γενεσιουργά αίτια της παρακμιακής διαδικασίας∙ προοδευτική αποϊδεολογικοποίηση κάθε μορφής: κυρίως εθνική, ηθική, θρησκευτική.

Η επί μακρό χρονικό διάστημα ύπαρξη στο τιμόνι του εθνικού σκάφους ανίδεων πλοηγών και παντελώς ανίκανων καπεταναίων , οδήγησαν το σκάφος αυτό σε επικίνδυνα αβαθή, οπότε η προσάραξη ήταν το αποτέλεσμα της λαθεμένης πλεύσης. Οι ίδιοι υπεύθυνοι πολιτικοί φορείς εγκατέλειψαν το σκάφος αφήνοντας στο έλεος του Θεού πλήρωμα και επιβάτες. Τεκμήριο ασυνειδησίας, ανευθυνότητας, έλλειψης πνευματικής επάρκειας των υπεύθυνων φορέων εξουσίας, που κρατικές δυσλειτουργίες και νόθες θεσμικές καταστάσεις τους αναβίβασαν στα υψηλότερα κρατικά αξιώματα. Αγνόησαν οι φορείς αυτοί, όσο ασκούσαν εξουσία, το ουσιαστικό περιεχόμενο της πολιτιστικής κληρονομιάς, μιας ιδιότυπης και πλούσιας σε αρχέτυπα προγονικής κουλτούρας, παρά την αμφισβήτηση της ιστορικής αλήθειας από κάποιους προοδευτικούς κουλτουριάρηδες που η πνευματική τους υπόσταση ρέπει προς το μηδενισμό και την άρνηση κάθε γνήσιας πολιτιστικής προσφοράς της Χώρας αυτής, της γενέθλιας γης κάθε αληθινού και ωραίου.

Έννοιες, όπως δικαιοσύνη, ελευθερία, ηθική, αλληλεγγύη, συναίσθημα, αισθητική, παραχαράχτηκαν, αμαυρώθηκαν, ξεπουλήθηκαν αντί πινακίου φακής και με βάση ιδιοτελείς στοχεύσεις. Κάποιες δε βασικές συνιστώσες, πυλώνες του εθνικού οικοδομήματος, παραβιάστηκαν με την ενοχική συγκατάβαση του πολιτικού προσωπικού, βουτηγμένου του ίδιου στην ανομία και τη διαφθορά μέχρι μυελού οστέων. Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για θανάσιμο πλήγμα της πολιτιστικής και πολιτικής ιδεολογίας, στη χώρα που γέννησε τα ευγενέστερα ανθρώπινα ιδεώδη: τη Δημοκρατία, τη φιλοσοφική σκέψη, τις τέχνες, τις επιστήμες, τα γράμματα, δημιουργήματα με διεθνή διαχρονική επικύρωση που, δυστυχώς, η σύγχρονη αμοραλιστική σκέψη μεγάλων διεθνών κύκλων γκρεμίζει μεθοδικά από το θρόνο τους.

Στο παρελθόν σημειώθηκαν πολλές παρανοϊκές συρράξεις μεγάλων εθνικών κέντρων με συνέπεια μεγάλες απώλειες εκατομμυρίων ατόμων και ανυπολόγιστες υλικές καταστροφές. Επήλθε, όμως, προοδευτικά η παλινόρθωση και η αποκατάσταση της γενικής ισορροπίας. Οι σύγχρονες όμως κρίσεις προ των θυρών είναι πολύ διαφορετικές, γιατί τα μέσα μαζικής καταστροφής έχουν πολλαπλασιαστεί και διαδοθεί ανεξέλεγκτα. Το ερώτημα είναι: θα παραμείνει ο πόλεμος ένα κοινωνικό φαινόμενο, όπως το γνωρίσαμε στο παρελθόν ή θα διασπάσει τον κοινωνικό πυρήνα και ασυγκράτητος θα δώσει τέλος στις μέχρι τώρα παιγνιώδεις μορφές του- που δεν ήταν καθόλου αθώες- με συνέπειες που φρίττει κανείς και να τις σκέπτεται;

Με τη διαφαινόμενη απώλεια του θετικού ρόλου της, η ιδεολογία με κέντρο τον άνθρωπο, θα μπορέσει να ξεπεράσει τις εσωτερικές της αδυναμίες και με μια συμβιβαστική και συμβατή, αν γίνεται, συνύπαρξη των ποικίλων μορφών της, να αποτελέσει το ανάχωμα στους κινδύνους, αλλά και να συγκρατήσει την οργή της Νέμεσης; Οι προσδοκίες μας χρωματίζονται με μια αισιόδοξη προοπτική, παρότι οι συγκυρίες δε συνηγορούν για κάτι τέτοιο. Οψόμεθα