Σε ηλικία 101 ετών, έφυγε από την ζωή η Αλίκη Γιωτοπούλου – Μαραγκοπούλου, καθηγήτρια Εγκληματολογίας και εμβληματική μορφή του κινήματος για την ισότητα των γυναικών. Ήταν η πρώτη Ελληνίδα που έγινε πρύτανης πανεπιστημίου ενώ για πολλές δεκαετίες ανέπτυξε πολυσχιδή δράση για τα δικαιώματα του ανθρώπου.

Υπήρξε μεταξύ άλλων πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής της Ελλάδας για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ενώ για την ακαδημαϊκή και κοινωνική της δραστηριότητα τιμήθηκε με πολλά ελληνικά και διεθνή βραβεία.

Κόρη του νομικού Παναγιώτη Γιωτόπουλου, το 1976 εξελέγη τακτική καθηγήτρια Εγκληματολογίας και Ανακριτικής στην Πάντειο Ανωτάτη Σχολή Πολιτικών Επιστημών και διατέλεσε δυο φορές πρύτανης του ιδρύματος. Παράλληλα ανέπτθξε δραστηριότητα στον τομέα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ιδίως μέσω του Ιδρύματος Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Π.Παυλόπουλος: Θεσμική και πολιτική παρακαταθήκη

Στο συλληπήτηριο μήνυμά του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος αναφέρει ότι :»Η Αλίκη Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου μας αφήνει, ως θεσμική και πολιτική παρακαταθήκη, μιαν εμβληματική ακαδημαϊκή πορεία και έναν συνεπή –κατ’ εξοχήν δε ασυμβίβαστο- αγώνα υπεράσπισης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου».

N.Boύτσης: Eμβληματική προσωπικότητα

Ο Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης στο συλληπητήριο μήνυμά του αναφέρθηκε στην διεθνή ακτινοβολία της εκλιπούσης:  «Η Αλίκη Γιωτοπούλου Μαραγκοπούλου υπήρξε μια εμβληματική μορφή στον αγώνα για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και την ουσιαστική ισότητα των φύλων. Διακεκριμένη νομικός με διεθνή ακτινοβολία, πρώτη γυναίκα που εκλέχθηκε πρύτανης, και μάλιστα δύο φορές, σε ελληνικό πανεπιστήμιο, έβαλε τη σφραγίδα της σε μεγάλες τομές της εθνικής μας νομοθεσίας που προωθούσαν την ισότητα των φύλων και τον αδιαπραγμάτευτο σεβασμό της ανθρώπινης προσωπικότητας. Η αφιέρωσή της στις μεγάλες αυτές αξίες και το πολυσχιδές έργο της αποτελούν παρακαταθήκη για την κοινωνία μας, ώστε να επαγρυπνεί για τη διαφύλαξή τους.

Ένα ίδρυμα για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

Το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΙΜΔΑ) ιδρύθηκε με τη διαθήκη του Γεωργίου Ν. Μαραγκόπουλου, πρώην Προέδρου του ελληνικού Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία συντάχθηκε το 1973, και συνιστούσε μία κίνηση αντίδρασης κατά της χούντας.

Η διαθήκη τέθηκε σε ισχύ την ημέρα του θανάτου του στις 23/12/1977. Το Ίδρυμα αναγνωρίσθηκε επίσημα και χαρακτηρίστηκε ως κοινωφελές με το Π.Δ. 560/1978, άρχισε δε να λειτουργεί το 1978. Το ΙΜΔΑ ενισχύθηκε οικονομικά σοβαρά από τον Δημήτριο Ν. Μαραγκόπουλο, άλλοτε επιχειρηματία στο εξωτερικό, ο οποίος απεβίωσε χήρος και άκληρος, καταλείποντας όλη την περιουσία του σ’ αυτό (Αύγουστος 1978).

Η επίσημη έναρξη της λειτουργίας του έγινε στις 5 Απριλίου 1979 και συνδυάσθηκε με διεθνές διήμερο Συνέδριο που οργανώθηκε στην Αθήνα. Σε αυτό συμμετείχαν οι συντάκτες των τριών Σχεδίων Συμβάσεων κατά των βασανιστηρίων που τότε είχαν προταθεί, παρουσία αντιπροσώπων των Ηνωμένων Εθνών, του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Κυβέρνησης.

Μοναδική εξειδικευμένη βιβλιοθήκη

Το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου έχει ενα ευρύ πρόγραμμα δράσεων, με υποτροφίες, διαγωνισμούς , ομάδες νέων, δημόσιες παρεμβάσεις μελέτες κλπ. Παράλληλα αποτελεί πλούσια πηγή ενημέρωσης καθώς διαθέτει μια εξειδικευμένη βιβλιοθληκη.

Κάθε χρόνο ένα μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού του στην ανάπτυξη και τη λειτουργία ενός εξειδικευμένου κέντρου τεκμηρίωσης στο χώρο των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Επίσης, καταβάλλει κάθε προσπάθεια ώστε να παρέχει σε πανεπιστημιακούς, ερευνητές, δικαστές, δικηγόρους αλλά και απλούς πολίτες έγκαιρη ενημέρωση για τις εξελίξεις στο χώρο αυτό.  Διευκολύνει επίσης τις ερευνητικές δραστηριότητες προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψηφίων διδακτόρων. Η βιβλιοθήκη του ΙΜΔΑ θεωρείται ως ένα από τα πιο ενημερωμένα κέντρα τεκμηρίωσης στην Ελλάδα στο χώρο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το κοινό έχει καθόλο το έτος εύκολη πρόσβαση στις υπηρεσίες που παρέχει η βιβλιοθήκη και βοήθεια από ειδικευμένη βιβλιοθηκονόμο.

Η βιβλιοθήκη του ΙΜΔΑ διαθέτει βιβλία σε πέντε γλώσσες: ελληνικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά και ιταλικά. Περιέχει πάνω από 4000 μονογραφίες. 20 ελληνικούς και 45 ξενόγλωσσους τρέχοντες τίτλους περιοδικών διεθνούς δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, πλήρη συλλογή αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (Στρασβούργο) και του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (Λουξεμβούργο), διεθνών συμβάσεων, εκθέσεων και ψηφισμάτων του ΟΗΕ, καθώς και εκδόσεις των ειδικευμένων Οργανώσεων του ΟΗΕ, του ΟΑΣΕ (Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη), του Συμβουλίου της Ευρώπης και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.

Η Αλίκη Γιωτοπούλου ήταν από το 1974, πρόεδρος τουΕλληνικού Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας και από το 1978, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Εγκληματολογίας και του Ιδρύματος Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου .  Από τον Ιανουάριο του 2000 έως τον Οκτώβριο του 2006, ήταν πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής της Ελλάδας για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Δραστηριότητες

1) Στον τομέα της Εγκληματολογίας (πανεπιστημιακά μαθήματα, εκδόσεις συγγραμμάτων, μελετών,  οργάνωση συνεδρίων, σεμιναρίων, διεθνών μαθημάτων κλ.). Είχε ιδρύσει και υπήρξε Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Εγκληματολογίας από το 1978 και μέλος του Δ.Σ. της Διεθνούς Εταιρίας Εγκληματολογίας.

2) Με τις ιδιότητες της Προέδρου του Ελληνικού Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας και της Διεθνούς Ένωσης Γυναικών είχε συμβουλευτική σχέση με την ECOSOC, το Συμβούλιο της Ευρώπης, και όλους τους Διεθνείς Οργανισμούς του συστήματος του Ο.Η.Ε.)  και εκπροσώπησε τη Διεθνή Ένωση Γυναικών σε διασκέψεις των ΗΕ στη Γενεύη, στη Νέα Υόρκη και στη Βιέννη.

3) Υπήρξε μέλος της Επιτροπής που πραγματοποίησε τις μεταρρυθμίσεις της Ελληνικής νομοθεσίας για την ισότητα (Οικογενειακό Δίκαιο, αποποινικοποίηση της άμβλωσης κλ.), κατόπιν της αναθεώρησης του ελληνικού Συντάγματος το 1975.  Στην αναθεώρηση του 2001, με πρωτοβουλία της, το ελληνικό Σύνταγμα εισήγαγε την ουσιαστική (αντί της επίσημης) ισότητακαι τα θετικά μέτρα για την κατάκτησή της. Έχει επίσης εργαστεί πάνω στη νομοθεσία για την εφαρμογή του αναθεωρημένου Συντάγματος του 2001.

Υπήρξε Πρόεδρος του Ελληνικού Συμβουλίου για την Ισότητα των Φύλων, το οποίο ετοίμασε ένα «Τριετές σχέδιο δράσης για την πραγματοποίηση της ισότητας των φύλων στην Ελλάδα» (1992-1995).

Διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε., στη Διάσκεψη της Βιέννης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (1993), στα Συνέδρια του Μεξικού (1975), της Κοπεγχάγης (1980) και του Ναϊρόμπι (1985) για την Ισότητα των Φύλων, την Ανάπτυξη και την Ειρήνη, στη Διάσκεψη του Καΐρου για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη, στη Συνάντηση Κορυφής για την Κοινωνική Ανάπτυξη στη Κοπεγχάγη (1995).

Έχει επίσης συμμετείχε στο Συνέδριο του Συμβουλίου της Ευρώπης για την 50η επέτειο της ΟΔΔΑ (1998) και σε πολλές άλλες συναντήσεις του στο Στρασβούργο.

Ασχολήθηκε με θέματα παιδικής εργασίας, παράνομης διακίνησης γυναικών και παιδιών, ελευθερίας της θρησκείας, εφαρμογής της Διακήρυξης της Χιλιετίας που εξέδωσαν τα Η.Ε. και ιδιαίτερα για την εξάλειψη της φτώχειας, για την εφαρμογή της Διεθνούς Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας , τον θεσμό της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων, την καταπολέμηση του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος κλπ

Επίσης, αντιπροσώπευσε την Ελλάδα επανειλημμένα στη Γενική Συνέλευση της UNESCO στο πλαίσιο της οποίας το 1993 συμμετείχε ως rapporteur της Επιτροπής V (Ανθρώπινα Δικαιώματα κ.λ.).

Αντιπροσώπευσε την Ελλάδα επανειλημμένα σε συνεδριάσεις της Επιτροπής των Η.Ε. για την Πρόληψη του Εγκλήματος και της Ποινικής Δικαιοσύνης στη Βιέννη και εκλέχθηκε Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Προπαρασκευαστικού Συνεδρίου για το 9ο Διεθνές Συνέδριο για την Πρόληψη του Εγκλήματος και τη Μεταχείριση του Εγκληματία στη Βιέννη (1994).

ΓΣΕΕ: Αφιέρωσε την ζωή της στον άνθρωπο

«Η ΓΣΕΕ στο όνομα των συνδικάτων και των εργαζομένων της χώρας εκφράζει τη βαθύτατη θλίψη της για το θάνατο της Αλίκης Γιωτοπούλου – Μαραγκοπούλου, μιας γυναίκας με παγκόσμια αναγνώριση και εκτίμηση, που αφιέρωσε μέχρι τέλους τη ζωή της στον αγώνα της προάσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Η Αλίκη Γιωτοπούλου – Μαραγκοπούλου στάθηκε με σεβασμό δίπλα και στα συνδικάτα και ενίσχυσε με την πολύπλευρη γνώση της, το ασίγαστο πάθος και τη συνεπή μεθοδικότητά της, την εμπλοκή τους στον δύσκολο και διαρκή αγώνα θωράκισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου, την κοινωνική δικαιοσύνη και την παγκόσμια ειρήνη. Παρακαταθήκη της στο παρόν και το μέλλον της Ελλάδας αποτέλεσε η ίδρυση και προεδρία για πολλά χρόνια της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, στη σύνθεση της οποίας τόνισε και υποστήριξε έμπρακτα την αξία της συμμετοχής της ΓΣΕΕ για την ισότιμη προώθηση και προστασία των κοινωνικών δικαιωμάτων.

Σε μία εποχή που τα δικαιώματα του ανθρώπου βρίσκονται σε διαρκή διακινδύνευση, το έργο της πολυεπίπεδο και οικουμενικό, αποτελεί σταθερό σημείο αναφοράς και κληρονομιά στον αγώνα για την προστασία τους στην Ελλάδα, την Ευρώπη, όλη την Υφήλιο».

Πηγή: athina984.gr