“Ο σύγχρονος «Δούρειος ‘Ίππος» των ΗΠΑ κατά της τρομοκρατίας στην Μέση Ανατολή, περνά για πρώτη φορά από τον δρόμο της αεροπορικής ασφάλειας και της χρήσης των μπαταριών λιθίου”.

Σε ισχύ τίθεται από την 25η Μαρτίου 2017, η απαγόρευση μεταφοράς οποιασδήποτε ηλεκτρονικής συσκευής (εκτός κινητού τηλεφώνου), εντός της καμπίνας επιβατών στις πτήσεις με προορισμό τις Ην. Πολιτείες και το Ην. Βασίλειο. Ο περιορισμός αυτός ισχύει για κινητά διαστάσεων μεγαλύτερα των 16 επί 9,3 εκ. και εφαρμόζεται σε έξι αεροδρόμια στην Μέση Ανατολή όπως των Αμμάν (Ιορδανία), Ντόχα (Κατάρ), Ριάντ και Τζέντα (Σαουδική Αραβία), Αμπού Ντάμπι και Ντουμπάι (Ενωμένα Αραβικά Εμιράτα) και δυο στην Βορ. Αφρική: Καίρου (Αίγυπτος) και Καζαμπλάνκα (Μαρόκο).
Η απόφαση, η οποία λήφθηκε την 21η Μαρτίου από το Τμήμα Εσωτερικής Ασφάλειας των Ην. Πολιτειών (Homeland Security Department -DHS), βασίσθηκε κυρίως σε πληροφορίες που έχουν συλλεχθεί από τα ανάλογα τμήματα πληροφοριών του Ην. Βασιλείου και της αντίπερα όχθης του Ατλαντικού ωκεανού. Με βάση τις πληροφορίες αυτές, υπάρχει πιθανότητα οι πυρήνες τρομοκρατικών ενεργειών στις έξι αυτές χώρες, να προσπαθήσουν να σχεδιάσουν κάποιο εναέριο συμβάν με την χρήση ελαττωματικών «ευαίσθητων» μπαταριών λιθίου, οι οποίες μπορούν να αυταναφλεχθούν, όπως συνέβη σε ανάλογο συμβάν το 2014 στο αεροδρόμιο της Μελβούρνης.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις για τους επιβάτες

Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, όλες οι ηλεκτρονικές συσκευές (με εξαίρεση όσων αφορούν ιατρική υποστήριξη), θα πρέπει, σε κάθε πτήση, να μεταφέρονται μέσα στον ειδικό χώρο αποσκευών στο κάτω τμήμα του αεροσκάφους. Πώς όμως "μεταφράζεται" αυτή η απαγόρευση για τον επιβάτη; Καταρχάς, για μία πτήση δέκα, τουλάχιστον, ωρών από τις χώρες αυτές προς τις Ην. Πολιτείες ή το Ην. Βασίλειο, ο επιβάτης θα είναι αναγκασμένος να μην χρησιμοποιεί υπολογιστή ή έτερη συσκευή, η οποία θα του χρησίμευε είτε για ενημέρωση, είτε για επαγγελματικό όφελος. Η απαγόρευση αυτή μάλιστα, γίνεται περισσότερο "επώδυνη" στους επιβάτες θέσεων υψηλού κόστους, όπου οι χρήστες αυτοί θεωρούν τις ώρες πτήσης ιδιαίτερα χρήσιμες πριν από κάποια σημαντική επαγγελματική συνάντηση ή συμφωνία. Συγχρόνως, καθίσταται πιο δύσκολο το έργο των γονέων, των οποίων τα παιδιά έχουν συνηθίσει την χρήση τάμπλετ και φορητού υπολογιστή, χρησιμοποιώντας σε αυτά εφαρμογές και παιχνίδια της αρεσκείας τους.

Η αλήθεια είναι ότι με το συγκεριμένο σχέδιο ευφυέστατης κοπής, συνδέονται επισήμως για πρώτη φορά, η έννοια της ατυχηματικής ασφάλειας (Safety) με την ασφάλεια από έκνομες πράξεις εναντίον της ανθρώπινης ζωής (Security). Ενώ δηλαδή μέχρι τώρα,οι δράσεις στους δύο αυτούς τομείς ήταν σχεδόν ανεξάρτητες με σαφή πλαίσια κανόνων και διαδικασιών, το νέο καθεστώς επιφέρει αλλαγές, που αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερο σκεπτικισμό από τους εμπλεκόμενους με την αεροπορική ασφάλεια σε διεθνές επίπεδο.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις για τις αεροπορικές εταιρείες;

Οι επιπτώσεις από την απαγόρευση αυτή, παρουσιάζουν μία σύνθετη απεικόνιση. Στο περιβάλλον των αερομεταφορών μέσα στα πλαίσια του διεθνούς ανταγωνισμού, πλήττονται κυρίως οι εταιρείες που εκτελούν απευθείας πτήσεις από τα προαναφερόμενα αεροδρόμια προς τις ΗΠΑ. Πιο συγκριμένα, πλήττονται οι Qatar Airways, Emirates Airlines και η Etihad Airways, εταιρείες οι οποίες έχουν επενδύσει τεράστια ποσά στην ανανέωση και συντήρηση των ιπταμένων και επίγειων στόλων τους. Στην αντίπερα όχθη, βγαίνουν σαφώς ωφελημένες όλες οι Ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες, καθώς και οι αντίστοιχες αμερικανικών συμφερόντων, που λειτουργούν ως ενδιάμεσοι μεταφορείς από τα αεροδρόμια της Ευρώπης προς τη Αμερική. Εάν μάλιστα κάποιος συνδυάσει την πρόσφατη απόφαση του νεοεκλεγέντος προέδρου Ντ. Τραμπ για προσωρινό αποκλεισμό εισόδου στις Ην. Πολιτείες ατόμων από μουσουλμανικές χώρες που ήδη διαθέτουν πράσινη κάρτα, αντιλαμβάνεται ότι το πεδίο των αερομεταφορών και της αεροπορικής βιομηχανίας αλλάζει. Ηευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Μεσογείου θα αντιμετωπίσει ιδιαίτερες προκλήσεις το επόμενο διάστημα εισερχόμενη σε μία καινούργια υπαρκτική πραγματικότητα.

Οι αντιδράσεις των εταιρειών

Οι αντιδράσεις των εταιρειών είναι χαρακτηριστικές των προθέσεων τους. Μεγάλοι αστέρες του κινηματογράφου και της τηλεόρασης ήδη συμμετέχουν σε διαφημιστικά σποτ προβάλλοντας την μη αναγκαιότητα χρήσης προσωπικών ηλεκτρονικών συσκευών εν πτήση. Παράλληλα, οι ίδιες εταιρείες παρέχουν την δυνατότητα χρήσης των σχετικών απαγορευμένων συσκευών και μετά τον έλεγχο των επιβατών, παραδίδοντας τις για φύλαξη λίγο πριν την επιβίβαση στο αεροσκάφος.

Σε μια συγκεφαλαιωτική διατύπωση, γίνεται αντιληπτή μία αδυναμία κατανόησης της χρησιμότητας της συγκεκριμένης εφετμής των ΗΠΑ. Από την μία πλευρά, σίγουρα μία τρομοκρατική οργάνωση θα επιχειρήσει να βρει κενά ασφαλείας από διαφορετικά ενδιάμεσα αεροδρόμια, στην μετάβαση της προς τις Ην. Πολιτείες, αποφεύγοντας τα συγκεκριμένα σημεία απαγόρευσης. Ίσως λοιπόν θα έπρεπε να γίνει μία εκτενέστερη επιλογή εφαρμογής που να περιλαμβάνει όχι μόνο τα συγκεκριμένα, αλλά το σύνολο των αεροδρομίων .

Από την άλλη, η παραμονή μεγάλης ποσότητας εύφλεκτων μπαταριών σε μη ελεγχόμενο οπτικά χώρο, δημιουργεί εύλογα ερωτηματικά για την αποτελεσματικότητα καταπολέμησης πυρκαγιάς μπαταριών λιθίου με βάση τα υπάρχοντα συστήματα πυρόσβεσης (HALON) στον χώρο φορτίου των αεροσκαφών.

Άλλωστε,το παράδειγμα του τραγικού συμβάντος στο Lockerbie, φαντάζει ακόμη στην σκέψη πολλών ιθυνόντων της εναέριας ασφάλειας, δημιουργώντας εύλογους προσμειδιασμούς...

* Ο διερευνητής αεροναυτικών ατυχημάτων, Τραχαλάκης Μανούσος, είναι αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού, ιπτάμενος εκπαιδευτής “Α”. Είναι απόφοιτος των σχολείων Ασφάλειας Πτήσεων USN Training Center, U.K.Royal Navy School και EASA Aviation Auditor (AQS) με μεταπτυχιακή εκπαίδευση από το πανεπιστήμιο Cranfield (UK), στο πεδίο Safety and Accident Investigation. Είναι μέλος της Διεθνούς Kοινότητας Διερευνητών Αεροπορικών Ατυχημάτων (ISASI) και του Διεθνούς Ιδρύματος Ασφάλειας Πτήσεων (FSF).

πηγή: onalert.gr