Η Τουρκία κινείται προς τα όρια μιας νομισματικής κρίσης στη σκιά της πτώσης της λίρας, η οποία οδεύει προς τον χειρότερο μήνα της εδώ και μια δεκαετία!

Aυτό ισχυρίζεται εκτενές ρεπορτάζ του Bloomberg, τονίζοντας πως η τουρκική λίρα σημείωσε μεγάλες απώλειες έναντι του δολαρίου με την πτώση να φθάνει το 21% από την αρχή του έτους, καθώς οι επενδυτές την ώθησαν σε νέο χαμηλό επίπεδο - ρεκόρ -κι όλα αυτά εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για την επιρροή του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη νομισματική πολιτική της χώρας.

Κατά τη διαπραγμάτευση στις αγορές της Ασίας τη νύχτα της Τρίτης, η ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος κατρακύλησε στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο των 4,84 λιρών ανά δολάριο, ενώ το μεσημέρι της Τετάρτης η ισοτιμία με το δολάριο έκανε νέο ρεκόρ με 4,92 έναντι της τουρκικής λίρας, συνεχίζοντας την τρελή κούρσα των τελευταίων ημερών.

Η λίρα σημείωσε μεγάλη πτώση και έναντι του ιαπωνικού γεν, εν μέσω αναφορών ότι Ιάπωνες μικροεπενδυτές πουλάνε τη λίρα, επειδή η ισοτιμία της έχει υποχωρήσει στα επίπεδα που ενεργοποιούν πωλήσεις (stop - loss levels).

«Η πτώση της λίρας είναι τώρα στην ατζέντα των παγκόσμιων αγορών και ορισμένοι λένε ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος μετάδοσης σε άλλες αναδυόμενες αγορές λόγω του τουρκικού ρίσκου», δήλωσε ο αναλυτής Ενβέρ Ερκάν της GCM Securities. «Αυξάνεται η ανάγκη για ένα σημαντικό βήμα από την τουρκική κεντρική τράπεζα», πρόσθεσε.

Ο Ερντογάν, που αυτοχαρακτηρίσθηκε «εχθρός των επιτοκίων», θέλει να μειωθεί το κόστος δανεισμού για να τονωθεί η αύξηση των πιστώσεων και οι κατασκευές και δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα επιδιώξει μεγαλύτερο έλεγχο της νομισματικής πολιτικής μετά τις προγραμματισμένες για τις 24 Ιουνίου εκλογές.

Και, ω του θάυματος, το απόγευμα της Τετάρτης ανακοινώθηκε η επί πολλές ημέρες θρυλούμενη αύξηση των τουρκικών επιτοκίων κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες, από 13,5%, στο 16,5% όπως ανακοίνωσε η Κεντρική Τράπεζα, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες και οι απώλειες μετά τη «βουτιά» της λίρας. 

Η κεντρική τράπεζα αναφέρει ότι έχει αποφασίσει να υλοποιήσει μια ισχυρή νομισματική σύσφιξη για να στηρίξει τη σταθερότητα των τιμών. 

«Θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε όλα τα διαθέσιμα εργαλεία με στόχο τη σταθερότητα των τιμών», αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση, συμπληρώνοντας ότι η σφιχτή στάση στη νομισματική πολιτική θα διατηρηθεί έως ότου υπάρξει αξιοσημείωτη βελτίωση στο μέτωπο του πληθωρισμού. 

«Είναι ώρα να αποκαταστήσουμε την αξιοπιστία της νομισματικής πολιτικής και να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη των αγορών», δήλωσε ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Μεχμέτ Σιμσέκ, ο οποίος τόνισε ότι ο κυβερνήτης της κεντρικής τράπεζας έχει «την πλήρη στήριξη της κυβέρνησης» στις απαραίτητες ενέργειες για να περιοριστεί η πτώση της λίρας και να επιτευχθεί ο στόχος της σταθερότητας στις τιμές.

Εντωμεταξύ, η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για το ότι δεν κάνει τίποτα για το εθνικό νόμισμα της χώρας και η κυβέρνηση το μόνο που κάνει είναι να αντιδρά μόνο λεκτικά και με οργή. 

Ο υποψήφιος για την προεδρία του Ρεπουπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) Μουχαρέμ Ιντζέ προειδοποίησε σε προεκλογική του συγκέντρωση στο Ερζιντζάν ότι η αύξηση της συναλλαγματικής ισοτιμίας θα οδηγήσει σε υψηλό πληθωρισμό.

Καθησυχαστική η τουρκική κυβέρνηση

«Αυταπατώνται όσοι πιστεύουν ότι θα αλλάξουν το αποτέλεσμα των εκλογών παίζοντας με το δολάριο και δίνοντας αποτελέσματα που θα βλάψουν την τσέπη του λαού», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Μπεκίρ Μποζντάγ, σχολιάζοντας το νέο ρεκόρ της τιμής της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου. 
 
Ο Τούρκος αντιπρόεδρος ανέφερε ότι «ο λαός είδε και το παιχνίδι, είδε και τους παίχτες» και πρόσθεσε ότι γνωρίζουν καλά τους όρους της οικονομίας και πως «η Τουρκία, με τη βοήθεια του Αλλάχ, είναι μια ισχυρή οικονομία». 
 
Στο μεταξύ, ο υπουργός Οικονομίας, Νιχάτ Ζεϊμπεκτσί, ανέφερε ότι διαθέτουν τα κατάλληλα όργανα για να προβούν στα απαραίτητα όσον αφορά στη νομισματική πολιτική και την αξία της τουρκικής λίρας, χωρίς να επλακεί στο θέμα ούτε ο πρόεδρος ούτε ο πρωθυπουργός. Και υποστήριξε ότι αυτή τη στιγμή δεν είναι στο φυσιολογικό της επίπεδο η νομισματική αξία, αλλά ακόμη δεν έχει προκαλέσει μόνιμη ζημιά.

"Καμπανάκι" από τους διεθνείς οίκους

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης σήμαναν συναγερμό για τη νομισματική πολιτική της Τουρκίας.

Ο υψηλόβαθμος αναλυτής κρατικού αξιόχρεου του οίκου S&P Φρανκ Γκιλ δήλωσε στο Reuters ότι τα δημόσια οικονομικά της Τουρκίας μπορεί να επιδεινωθούν με ραγδαίο ρυθμό, εάν οι αρχές της χώρας αποτύχουν να ανακόψουν την πίεση στο νόμισμα και το κόστος δανεισμού της κυβέρνησης. Οι επενδυτές θέλουν να δουν αποφασιστικές αυξήσεις επιτοκίων για την αντιμετώπιση του διψήφιου πληθωρισμού, ενώ οι δηλώσεις του Ερντογάν ενίσχυσαν τις από καιρού ανησυχίες σχετικά με τη δυνατότητα της κεντρικής τράπεζας να τις πραγματοποιήσει.

Η εταιρεία του Χρηματιστηρίου της Κωνσταντινούπολης (Borsa Istanbul Group) ανέφερε σε σημερινή ανακοίνωσή της ότι μετέτρεψε σε λίρες τα ξένα νομίσματα, στα οποία διατηρούσε στοιχεία του ενεργητικού της, εκτός από τις βραχυπρόθεσμες ανάγκες της, σε μία κίνηση στήριξης του τουρκικού νομίσματος.

Οι αρχές «πρέπει να δράσουν τώρα», υποστηρίζει ο Κρίστιαν Μάτζιο, επικεφαλής στρατηγικής για τις αναδυόμενες αγορές στην TD Securities. «Δεν υπάρχει όριο στο πού μπορεί να φτάσει αυτό, γιατί μετατρέπεται σε νομισματική κρίση. Εντέλει οι Τούρκοι θα αρχίσουν να πωλούν επίσης και τότε θα έχουμε πλήρη απώλεια εμπιστοσύνης», πρόσθεσε.

Πλήγμα για τις επιχειρήσεις η υποτίμηση της λίρας

Οι τουρκικές επιχειρήσεις νιώθουν τον αντίκτυπο από τη δραματική υποτίμηση της λίρας, με πολλές εταιρίες να πιέζονται λόγω των υψηλότερων ενοικίων και του κόστους εισαγωγής και τους καταναλωτές να είναι συγκρατημένοι στις δαπάνες τους με την ελπίδα ότι το νόμισμα θα ανακάμψει.

Η λίρα έχει χάσει το ένα πέμπτο της αξίας της φέτος, τροφοδοτώντας τον διψήφιο πληθωρισμό της Τουρκίας και πλήττοντας πολλούς καταστηματάρχες που πληρώνουν ενοίκιο σε δολάρια.

Στο εμπορικό κέντρο Cevahir Mall της Κωνσταντινούπολης, που υπάρχουν από ακριβά έως και πιο οικονομικά ρούχα και ηλεκτρονικά, οι λιανέμποροι λένε ότι οι επιχειρήσεις τους, πολλές εκ των οποίων πληρώνουν τα γενικά τους έξοδα σε δολάρια, υποφέρουν.

Ο Νεντίμ Σόι, ιδιοκτήτης καταστήματος franchise της τουρκικής εταιρίας οικιακών ηλεκτρικών συσκευών Vestel, δήλωσε ότι η αδύναμη λίρα οδήγησε ανοδικά τα κόστη, μεγάλο μέρος των οποίων καταβάλλονται σε ξένο νόμισμα.

"Κάθε μήνα, υπάρχει μια αύξηση τιμών 4-5% λόγω της αστάθειας στη συναλλαγματική ισοτιμία", δήλωσε.

Ο Σόι ήταν ο ένας από τους εννέα καταστηματάρχες μεγάλων και μεσαίων εταιριών που μίλησε στο Reuters στο συγκεκριμένο εμπορικό κέντρο, των οποίων τα προϊόντα είναι εγχώρια και εισαγόμενα.

Όταν το Reuters επισκέφθηκε το εμπορικό κέντρο ένα πρωινό αυτής της εβδομάδας, στα καταστήματα επικρατούσε ησυχία. Αρκετοί από αυτούς, δείχνοντας τις σχεδόν άδειες αίθουσες, δήλωσαν ότι οι πωλήσεις έχουν μειωθεί και οι πελάτες, που έχουν πληγεί από τις υψηλότερες συναλλαγματικές ισοτιμίες, δεν μπορούν να αντέξουν τις αυξήσεις τιμών.

Κάποιοι πελάτες στο εμπορικό κέντρο δήλωσαν ότι έχουν κουραστεί από το πόσο γρήγορα αυξάνονται οι τιμές κάποιων προϊόντων σε δολάρια, ιδιαίτερα σε τεχνολογικά προϊόντα όπου η Τουρκία εξαρτάται σχεδόν απολύτως από εισαγωγές.

"Σε αυτές τις εποχές, ως καταναλωτές, απέχουμε από προϊόντα οι τιμές των οποίων είναι σε δολάρια", δήλωσε ο Μούτλου, διαχειριστής χαρτοφυλακίου. Πρόσθεσε ότι αποφεύγει την αγορά ακριβών ξένων προϊόντων έως ότου να σταθεροποιηθεί η λίρα. "Περιμένω για τις εκλογές και μετά", δήλωσε.

Ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν προκάλεσε μαζική πώληση της ήδη αποδυναμωμένης λίρας την περασμένη εβδομάδα όταν δήλωσε ότι σχεδιάζει να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο της οικονομίας μετά τις εκλογές του επόμενου μήνα, εντείνοντας τις ανησυχίες για την επιρροή του στη νομισματική πολιτική.

Οι απώλειες της λίρας, που έχουν διαβρώσει την αγοραστική δύναμη των απλών Τούρκων, θα μπορούσαν να αποτελέσουν κακό οιωνό για τις πιθανότητές του στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές της 24ης Ιουνίου.

Το Τουρκικό Στατιστικό Ινστιτούτο ανακοίνωσε σήμερα ότι η καταναλωτική εμπιστοσύνη υποχώρησε τον Μάιο στο χαμηλότερο επίπεδο της χρονιάς. Ο δείκτης εμπιστοσύνης διαμορφώθηκε στις 69,9 μονάδες αυτό τον μήνα από τις 71,9 τον Απρίλιο. Κάθε τιμή κάτω από τις 100 μονάδες υποδηλώνει απαισιόδοξες προοπτικές.

Μία ένωση Τούρκων λιανέμπορων κάλεσε την κυβέρνηση τον Νοέμβριο να προχωρήσει σε φοροελαφρύνσεις καθώς τα κέρδη και η ανάπτυξή τους έχουν πληγεί από την αδύναμη λίρα, λέγοντας ότι αρκετές μεγάλες εταιρίες λιανικών πωλήσεων περιόρισαν τα σχέδιά τους για επέκταση πέρυσι.

Η πτώση της λίρας επιταχύνθηκε σήμερα καθώς υποχώρησε κατά 5% στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο των 4,929 λιρών ανά δολάριο, κυρίως λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης στην ικανότητα της κεντρικής τράπεζας να συγκρατήσει τον πληθωρισμό. Ο Ερντογάν, που έχει αυτοχαρακτηριστεί "εχθρός των επιτοκίων", έχει κατ’ επανάληψη ζητήσει να μειωθούν τα επιτόκια.

Ο Μπιλάλ Σαγιάν, υποδιευθυντής στην εταιρία ενδυμάτων Sarar, δήλωσε ότι το κατάστημά του δυσκολεύεται να πληρώσει το ενοίκιο που καταβάλλεται σε δολάρια – το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή οι μεσαίες επιχειρήσεις στην Τουρκία.

Ο αριθμός των Τούρκων πελατών έχει επίσης μειωθεί σημαντικά, αφήνοντας τις εταιρίες να εξαρτώνται ολοένα και πιο πολύ από τους τουρίστες που επωφελούνται από τη συναλλαγματική ισοτιμία, δήλωσε.

Στα 15 χρόνια διακυβέρνησης, ο Ερντογάν και το κόμμα του, το AK, ενθάρρυναν την κατασκευή εμπορικών κέντρων στη χώρα, με την οικονομική ανάπτυξη να ενισχύεται μέσω της αύξησης της κατασκευαστικής δραστηριότητας και του λιανικού εμπορίου.

Η Κωνσταντινούπολη εξελίχθηκε σε ένα τουριστικό προορισμό για αγορές, ειδικά για τουρίστες από τη Μέση Ανατολή, που τώρα προσφέρουν μια αχτίδα ελπίδας για τις τουρκικές επιχειρήσεις. "Βιώνουμε μια Αραβική Άνοιξη. Δυστυχώς, αυτή είναι η ζωή που ζούμε", δήλωσε ο Τόλγκα, υπάλληλος πολυκαταστήματος.

Πώς θα αποτιμήσουν οι ψηφοφόροι τις εξελίξεις;

To θέμα της οικονομίας και των έξωθεν πιέσεων στην κορυφή της προεκλογικής ατζέντας Ερντογάν

Αν και η τουρκική οικονομία είναι επί δεκαετίες πληθωριστική με μεγάλες περιόδους ακόμη έστω και παροδικά σε τριψήφιους αριθμούς, αυτή τη φορά φαίνεται ότι θα δοκιμαστεί σκληρά τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές.

Αν μάλιστα στις συνθήκες των διεθνών χρηματαγορών, με το ενισχυμένο δολάριο, προσθέσει κανείς και την κόντρα της Άγκυρας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ είναι βέβαιο ότι οι κλυδωνισμοί θα παραμείνουν έντονοι. Η επίδρασή τους δε στους ψηφοφόρους είναι το μεγάλο ερώτημα που τίθεται τώρα.

Όσο όμως ο Ταγίπ Ερντογάν μπορεί να εντείνει την ρητορική της έξωθεν βαλλόμενης χώρας για να αξιοποιήσει την παρούσα κατάσταση προεκλογικά, τόσο και η αντιπολίτευση από την πλευρά της μπορεί να κατηγορήσει το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης για την πολύ κακή -σε σχέση με το παρελθόν- κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η τουρκική οικονομία.

newsit.gr