Όλες οι εγκύκλιοι για τις δημαιρεσίες, τους Αντιδημάρχους, τη λειτουργία των Κοινοτήτων και τις συνεργασίες μέσα στα δημοτικά συμβούλια…

Από την 1^η Σεπτεμβρίου, 1^η Κυριακή του μήνα ξεκινούν σύμφωνα και με την διευκρινιστική εγκύκλιο του υπουργείου Εσωτερικών οι λεγόμενες δημαιρεσίες, για την εγκατάσταση ουσιαστικά των νέων αρχών στους Δήμους.

Οι σημαντικές αλλαγές που έφερε ο νόμος 4623 αλλάζει την εικόνα στη διακυβέρνηση των δήμων με δυνατότητα σύμπραξης δημοτικών παρατάξεων, μόνο, με τη δημοτική παράταξη με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος. Επιπροσθέτως, δίδεται έμφαση στη συνδυασμένη δράση και τη συνεργασία μεταξύ των δημοτικών παρατάξεων, εφόσον μπορούν να οριστούν ως αντιδήμαρχοι δημοτικοί σύμβουλοι από όλες τις παρατάξεις, κατόπιν συναίνεσης. Ουσιαστικά αναβαθμίζεται η σύνθεση της Εκτελεστικής Επιτροπής και ενισχύεται η λειτουργία της.

Δείτε περισσότερα για τη Λειτουργία των δημοτικών παρατάξεων

Αλλάζει επίσης ο αριθμός των αντιδημάρχων και επανακαθορίζεται η διάρκεια της θητείας τους, η οποία δεν μπορεί να είναι μικρότερη του ενός έτους.

Διαβάστε αναλυτικά Ορισμός Αντιδημάρχων

Το υπουργείο Εσωτερικών ενημέρωσε επίσης για την εκλογή, των μελών των προεδρείων στα νέα δημοτικά συμβούλια και των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, η πλειοψηφία των οποίων είναι σύμβουλοι της δημοτικής παράταξης με την οποία εξελέγη ο Δήμαρχος. Παράλληλα, αυξάνονται οι αποφασιστικές αρμοδιότητες της Οικονομικής Επιτροπής.

Διαβάστε:

Εκλογή μελών των προεδρείων στα νέα δημοτικά συμβούλια

Διαδικασία Συγκρότησης και Εκλογής των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής

Δείτε στον παρακάτω πίνακα για τα μέλη των παραπάνω επιτροπών:

Από τις παρεμβάσεις στο νόμο που έχουν γίνει ήδη γνωστές, επισημαίνεται ο ορισμός του Προέδρου της Κοινότητας, ως το πρόσωπο που έλαβε τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης από τον πρώτο κατά σειρά συνδυασμό. Επίσης αναμορφώνονται οι αρμοδιότητες των Κοινοτήτων.

Αναλυτικές οδηγίες παρέχονται στον παρακάτω σύνδεσμο Λειτουργία Κοινοτήτων

Σε περίπτωση παραίτησης ή θανάτου του Δημάρχου, νέος Δήμαρχος μπορεί να εκλεγεί υποψήφιος από το συνδυασμό του Δημάρχου. Η εκλογή του γίνεται με μυστική ψηφοφορία και απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου.

Στο πνεύμα αποτελεσματικής προστασίας των δικαιωμάτων των πολιτών και διασφάλισης της χρηστής διοίκησης, δίδεται η δυνατότητα εκλογής Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης με τα 3/5 των παρόντων μελών του δημοτικού συμβουλίου, σε αντικατάσταση των 2/3 του συνολικού αριθμού των δημοτικών συμβούλων, του προηγούμενου νομοθετικού πλαισίου.

Επίσης, με τις διατάξεις του ν. 4623/2019 εξειδικεύεται ο ρόλος του με γνώμονα την αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών.

Τέλος, δίδεται η δυνατότητα το δημοτικό συμβούλιο των νησιωτικών δήμων σε έκτακτες περιπτώσεις να συνεδριάζει με τηλεδιάσκεψη.

Αλλαγές στη λήψη αποφάσεων

Σημαντική αλλαγή στη λειτουργία των συλλογικών οργάνων του δήμου (δημοτικό συμβούλιο, Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, Οικονομική Επιτροπή) αποτελεί η πρόβλεψη ότι, αν μέλος του συμβουλίου αρνηθεί ψήφο ή δώσει λευκή ψήφο, λογίζεται παρόν στη συνεδρίαση μόνο ως προς την ύπαρξη απαρτίας. Με τον τρόπο αυτό, δεδομένης της αναλογικής συγκρότησης των συλλογικών οργάνων, διευκολύνεται η λήψη αποφάσεων και αποτρέπεται η δημιουργία θεσμικών αδιεξόδων.

Δείτε τα παρακάτω παραδείγματα:

1. Λήψη απόφασης σε περίπτωση αποχώρησης μελών κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης

Για να είναι νόμιμη η συνεδρίαση των συλλογικών οργάνων και προκειμένου να ληφθούν έγκυρες αποφάσεις, είναι απαραίτητο να παρευρίσκεται στη συνεδρίαση ένας ελάχιστος αριθμός μελών (ελάχιστη απαιτούμενη απαρτία). Για την ύπαρξη απαρτίας, και με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων, τα παρόντα μέλη του δημοτικού συμβουλίου, της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής πρέπει να είναι περισσότερα από τα απόντα.

 Η απαρτία λαμβάνεται στην αρχή της συνεδρίασης και θεωρείται ότι συντρέχει για όλα τα θέματα που περιλαμβάνονται στην ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης αυτής, ακόμα και αν κατά τη διάρκειά της αποχωρήσουν μέλη του συλλογικού οργάνου και τα εναπομείναντα στην πραγματικότητα μέλη υπολείπονται του αριθμού που χρειάζεται για το σχηματισμό της ελάχιστης απαιτούμενης απαρτίας (πλασματική απαρτία).

Τα ανωτέρω συλλογικά όργανα λαμβάνουν αποφάσεις με την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων, εκτός αν ορίζεται διαφορετικά από άλλη διάταξη.

Στην περίπτωση, ωστόσο, πλασματικής απαρτίας, οι αποφάσεις δεν λαμβάνονται σύμφωνα με τον προηγούμενο γενικό κανόνα λήψης απόφασης (απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων), καθώς οι απαιτούμενες για τη λήψη απόφασης ψήφοι δεν υπολογίζονται επί των πραγματικά παρόντων, αλλά επί του αριθμού αυτών που απαιτούνται για το σχηματισμό της ελάχιστης απαιτούμενης απαρτίας.

Επισημαίνεται ότι η προαναφερθείσα αρχή για τη λήψη απόφασης ισχύει μόνο στην περίπτωση πλασματικής απαρτίας, μόνο δηλ. στην περίπτωση που μετά τις αποχωρήσεις θίγεται η ελάχιστη απαιτούμενη απαρτία, ενώ όταν αυτή δεν θίγεται, οι αποφάσεις λαμβάνονται με την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων σύμφωνα με το γενικό κανόνα λήψης απόφασης.

Παράδειγμα:

 Σε 27μελές δημοτικό συμβούλιο, προκειμένου να υπάρξει η ελάχιστη απαιτούμενη απαρτία ώστε να αρχίσει η συνεδρίαση, πρέπει να παρευρίσκονται τουλάχιστον δεκατέσσερα (14) μέλη. Έστω ότι παρευρίσκονται στην αρχή της συνεδρίασης είκοσι ένα (21) μέλη, με την παρουσία των οποίων σχηματίζεται απαρτία.

Μετά τη συζήτηση π.χ. του τρίτου θέματος αποχωρούν τρία (3) μέλη και μένουν δέκα οχτώ (18). Για να ληφθεί απόφαση η απαιτούμενη πλειοψηφία υπολογίζεται επί των δέκα οχτώ (18) παρόντων μελών και επομένως χρειάζονται τουλάχιστον δέκα (10) θετικές ψήφοι (λήψη απόφασης σύμφωνα με τον γενικό κανόνα).

Μετά τη συζήτηση π.χ. του τέταρτου θέματος αποχωρούν ακόμα πέντε (5) μέλη και μένουν παρόντα δέκα τρία (13). Στην περίπτωση αυτή η απαιτούμενη πλειοψηφία υπολογίζεται επί του αριθμού των μελών της ελάχιστης απαιτούμενης απαρτίας, δηλαδή δεκατέσσερα (14) μέλη, οπότε χρειάζονται οχτώ (8), τουλάχιστον, θετικές ψήφοι, προκειμένου να ληφθεί απόφαση (λήψη απόφασης σε περίπτωση πλασματικής απαρτίας).

2. Λήψη απόφασης σε περίπτωση που μέλη του συλλογικού οργάνου αρνηθούν ψήφο ή απέχουν από την ψηφοφορία

Αν κάποιο μέλος του συμβουλίου ή της επιτροπής αρνηθεί ψήφο ή δώσει λευκή ψήφο, λογίζεται ως παρόν μόνο για την ύπαρξη της απαρτίας και η ψήφος του δεν υπολογίζεται στον σχηματισμό της απαιτούμενης πλειοψηφίας καθώς δεν προσμετράται ούτε στις θετικές ούτε στις αρνητικές ψήφους.

Έτσι, έστω ότι σε συνεδρίαση 27μελούς δημοτικού συμβουλίου παρευρίσκονται 21 μέλη, τα οποία για τη λήψη απόφασης ψηφίζουν ως εξής:

· δώδεκα (12) μέλη τάσσονται υπέρ μιας πρότασης,

· επτά (7) μέλη τάσσονται κατά αυτής,

· ένα (1) μέλος δίδει λευκή ψήφο,

· ένα (1) μέλος δηλώνει ότι απέχει από την ψηφοφορία.

Τα μέλη που δίδουν λευκή ψήφο ή δηλώνουν ότι απέχουν από την ψηφοφορία, δεν υπολογίζονται, κατά πλάσμα δικαίου, στα παρόντα μέλη. Στην περίπτωση αυτή, η απόλυτη πλειοψηφία υπολογίζεται επί των υπολοίπων από τα παρόντα μέλη του δημοτικού συμβουλίου και η απόφαση λαμβάνεται επί των δεκαεννέα (19). Το συμβούλιο, επομένως, λαμβάνει έγκυρη απόφαση με δώδεκα (12) θετικές ψήφους επί των δεκαεννέα (19) καταμετρούμενων.

Συνεχίζοντας το ίδιο παράδειγμα, έστω ότι τα μέλη ψηφίσουν ως εξής:

· επτά (7) μέλη ψηφίζουν υπέρ μιας πρότασης,

· έξι (6) μέλη κατά αυτής,

· πέντε (5) μέλη δίδουν λευκή ψήφο,

· τρία (3) μέλη δηλώνουν ότι απέχουν από την ψηφοφορία.

Σύμφωνα με τα ανωτέρω, ως παρόντα μέλη λογίζονται δεκατρία (13), αριθμός κατώτερος από αυτόν της ελάχιστης απαιτούμενης απαρτίας (14 μέλη). Εφαρμόζεται επομένως ο τρόπος λήψης απόφασης στην περίπτωση πλασματικής απαρτίας και οι απαιτούμενες για τη λήψη απόφασης ψήφοι υπολογίζονται επί των δεκατεσσάρων (14) μελών και επομένως απαιτούνται οχτώ (8) τουλάχιστον θετικές ψήφοι για τη λήψη έγκυρης απόφασης. Στη συγκεκριμένη, περίπτωση του παραδείγματος δεν λαμβάνεται απόφαση από το δημοτικό συμβούλιο.

Συμπερασματικά, με δεδομένο ότι τα μέλη που δίδουν λευκή ψήφο ή αρνούνται να ψηφίσουν δεν υπολογίζονται στα παρόντα, καθώς και με βάση την προαναφερθείσα αρχή για τη λήψη απόφασης στην περίπτωση πλασματικής απαρτίας, η πλειοψηφία για να ληφθεί απόφαση είτε από το δημοτικό συμβούλιο είτε από την Οικονομική Επιτροπή και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, δεν μπορεί να είναι μικρότερη από αυτή που υπολογίζεται βάσει του ελάχιστου αριθμού των μελών που απαιτούνται για την απαρτία.

Με βάση τα ανωτέρω, για να ληφθεί έγκυρη απόφαση δημοτικού συμβουλίου μία πρόταση πρέπει να συγκεντρώνει (με έντονα πράγματα ότι εν δυνάμει ισχύει για τα συμβούλια στη Φθιώτιδα):

· Σε 13μελή συμβούλια, 4 τουλάχιστον θετικές ψήφους

· Σε 17μελή συμβούλια, 5 τουλάχιστον θετικές ψήφους

· Σε 21μελή συμβούλια, 6 τουλάχιστον θετικές ψήφους

· Σε 27μελή συμβούλια, 8 τουλάχιστον θετικές ψήφους

· Σε 33μελή συμβούλια, 9 τουλάχιστον θετικές ψήφους

· Σε 41μελή συμβούλια, 11 τουλάχιστον θετικές ψήφους

· Σε 45μελή συμβούλια, 12 τουλάχιστον θετικές ψήφους

· Σε 49μελή συμβούλια, 13 τουλάχιστον θετικές ψήφους

Αντίστοιχα, για τη λήψη έγκυρης απόφασης από την Οικονομική Επιτροπή και την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, μία απόφαση πρέπει να συγκεντρώνει:

· Σε 9μελή επιτροπή, τρείς (3) τουλάχιστον θετικές ψήφους

· Σε 11μελή επιτροπή, τέσσερις (4) τουλάχιστον θετικές ψήφους

· 13μελή επιτροπή, τέσσερις (4) τουλάχιστον θετικές ψήφους.

Στον πίνακα που ακολουθεί δείτε το «χρονοδιάγραμμα» εγκατάστασης και λειτουργίας των Δήμων:

Τέλος από το Υπουργείο Εσωτερικών εκδόθηκε εγκύκλιος με το σύντομο οδηγό για νεοεκλεγέντες Δημοτικούς Συμβούλους, όπως και ένας συνοπτικός οδηγός κυρίως για την άσκηση των αρμοδιοτήτων των συνιστώμενων Δήμων.