Η ομιλία του Δημάρχου Λαμιέων στον Εορτασμό του Πολιούχου Ευαγγελιστή Λουκά και της απελευθέρωσης της Λαμίας από τους Γερμανούς.

Συμπολίτισσες, Συμπολίτες

Ακούγοντας σήμερα τις καμπάνες του Αγίου Λουκά να χτυπούν χαρμόσυνα, το μυαλό όλων μας πηγαίνει σε εκείνη τη μέρα του Οκτώβρη του 44, που οι καμπάνες του, σήμαιναν τη Λευτεριά.

Τη μέρα που τα μικρά παιδιά τότε, σήμερα ασπρομάλληδες οι περισσότεροι, χτυπούσαν την καμπάνα στο εξωκκλήσι, ενώ τα πρώτα αντάρτικα σώματα του ΕΛΑΣ, έμπαιναν στην πρωτεύουσα της Ρούμελης, τη Λαμία.

Ο νους μας συνειδητοποιεί την άρρηκτη σχέση της εκκλησίας με την πατρίδα.

Ο νους μας τρέχει στις αφηγήσεις, και ο νους  των μεγαλυτέρων στις αναμνήσεις της ημέρας εκείνης, που η πληγωμένη Ελλάδα, άρχιζε ξανά να ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον της.

Τις  μέρες που οι Έλληνες έβλεπαν ότι ο αγώνας στα βουνά της Αλβανίας και στην Εθνική αντίσταση,  έβρισκε τη δικαίωσή του.

Όμως  αυτό κράτησε λίγο. Ο λαός μας βρέθηκε στη δοκιμασία ενός εμφυλίου πολέμου, της πιο άγριας ίσως μορφής πολέμου, ενός πολέμου που τον έβγαλε από το τραπέζι των νικητών και του στέρησε μεγάλο μέρος από το μερίδιο της νίκης. Του στέρησε την ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή και την εθνική ομοψυχία.

Κράτησε την πατρίδα πολλά χρόνια διχασμένη και καθηλωμένη, την ώρα που άλλοι λαοί, γεύονταν τα αγαθά της ειρήνης.

Συμπολίτισσες , Συμπολίτες

Τούτες τις ώρες, πρέπει να γυρίσουμε το βλέμμα μας πίσω.

Σε εκείνες τις μέρες του φθινοπώρου του 1944, που τα μηνύματα της λευτεριάς πλησίαζαν και τη Λαμία. Οι αντάρτες του ΕΛΑΣ είχαν κυριολεκτικά κυκλώσει την περιοχή. Σαν χθες, οι αντάρτες της 13ης  Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, συγκρούονται με τους Γερμανούς στη Μεγάλη Βρύση.

Οι Γερμανικές μεραρχίες ετοιμάζονταν να φύγουν από την πόλη, αφήνοντας πίσω τους συντρίμμια. Οι αποθήκες πυρομαχικών στο στρατόπεδο Τσαλτάκη, το εργοστάσιο της ηλεκτρικής στην οδό Λεωνίδου, το τηλεφωνικό κέντρο στην οδό Αινιάνων, οι αποθήκες του Ερυθρού Σταυρού με τρόφιμα για τους πεινασμένους της περιοχής, ήταν οι στόχοι τους.

Εκεί όμως βρέθηκαν τρεις άνθρωποι, τους οποίους οφείλουμε να κρατάμε πολύ ψηλά στη μνήμη μας, καθώς είναι αυτοί που απέτρεψαν τα χειρότερα.

Ο Ευγένιος Ντε Σιμόνε, ως αιχμάλωτος των Γερμανών, είχε υποχρεωθεί να τοποθετήσει εκρηκτικά στις αποθήκες των πυρομαχικών στο Τσαλτάκη, για να τα πυροδοτήσουν οι ίδιοι,  όταν  θα έφευγαν.

Την παραμονή του Αγίου Λουκά, με τεράστιο κίνδυνο της ζωής του, κόβει τα καλώδια, σώζοντας τη Λαμία από βέβαιη καταστροφή.

Το ίδιο έκανε, σε συνεννόηση με την αντίσταση και ο Αυστριακός Τζόζεφ Μπλέχινγκερ που με κίνδυνο της ζωής του, κόβει τα καλώδια και διαφεύγει στη Στυλίδα.

Και οι δύο, μετά τον πόλεμο, παίρνουν την Ελληνική υπηκοότητα και έζησαν ανάμεσά μας.

Τις κρίσιμες εκείνες ώρες,  στην πόλη βρίσκεται και  ο Σουηδός Sture Linner ως αντιπρόσωπος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού και μετέπειτα διπλωμάτης. Οργανώνει ομάδες περιφρούρησης για να αποφευχθούν οι ανατινάξεις από τους Ναζί, το πλιάτσικο και οι λεηλασίες. Σαν χθες τα μεσάνυχτα, πήρε την πρωτοβουλία και πήγε στο Γερμανό διοικητή στο σπίτι του, στην οδό Τσιριμώκου και Μανωλίδου, τον έπεισε να μην πυροδοτηθούν τα εκρηκτικά που είχαν τοποθετηθεί, σώζοντας με αυτόν τον τρόπο βασικές υποδομές της πόλης μας που είχαν απομείνει.

Λίγες  ώρες αργότερα, τα αντάρτικα τμήματα του ΕΛΑΣ, ελέγχουν πλήρως την κατάσταση.

Οι καμπάνες της λευτεριάς, ανήμερα του Αγίου Λουκά, του πολιούχου της Λαμίας,   μας  έφεραν και πάλι το χαμόγελο, όμως τα σημάδια της κατοχής, παρέμειναν ανεξίτηλα.

Μια πόλη μέσα στα ερείπια, με μια διάθεση όμως να ξαναφτιάξει τη ζωή της . 

Οι Λαμιώτες, όπως και όλοι οι Ελληνες, βρίσκουν τη δύναμη να τραβήξουν μπροστά. Βρίσκουν τη δύναμη να κλείσουν τις πληγές και τα σημάδια της κατοχής και του εμφύλιου σπαραγμού.

Βρίσκουν τη δύναμη να χαράξουν νέα πορεία, μέσα σε μια Ενωμένη Ευρώπη.

Νωπές οι μνήμες του πολέμου και της κατοχής. Είχαν γνωρίσει την πείνα και την κατοχή, τις φωνές των βασανισμένων.

Είχαν μπροστά στα μάτια τους,  τους νέους και τις νέες που προσέφεραν τα νιάτα τους, θυσία στο βωμό της λευτεριάς. Αξίες και ιδανικά, που έκαναν τους Ελληνες να νοιώθουν περήφανοι και δυνατοί. Να νιώθουν μια σιγουριά στο δρόμο προς το αύριο, μέσα από μια πατριωτική προσπάθεια.

Πορευτήκαμε για χρόνια,  αν και πήραμε αποστάσεις από βαθιές ιστορικές παρακαταθήκες, εν ονόματι των καταναλωτικών αγαθών.

Νομίσαμε πως ο πόλεμος και κυρίως η πείνα και η δυστυχία, ήταν κάτι που πέρασε. Πιστέψαμε ότι όλα αυτά δεν μας αφορούν και ότι έχουν σχέση με άλλους λαούς. 

Λειτουργήσαμε  σαν άρπαγες του εθνικού μας πλούτου, οικονομικού και περιβαλλοντικού. Εγωιστικά, ατομιστικά, δυνάστες των ανήμπορων, πλούσιοι με δανεικά, επιτυχημένοι χωρίς πολλές φορές αξία, εραστές της ήσσονος προσπάθειας και του πλαγίου δρόμου, ευτυχισμένοι σε ένα κράτος που δυστυχεί, σε μία καθημερινότητα που μας οδήγησε σ΄ αυτή την κατάσταση της ηθικής και οικονομικής κρίσης, του αδιεξόδου, και τελικά  της απώλειας ακόμη και  της εθνικής μας αξιοπρέπειας.

Μέρες όπως η σημερινή, μας υποχρεώνουν να ρίξουμε βαθιές ματιές στη διαδρομή μας, στην ιστορία μας αλλά και στα λάθη μας. Να αναζητήσουμε εκ νέου τον προσανατολισμό μας και να κατανοήσουμε τις αιτίες, τις βαθύτερες αιτίες της κρίσης.

Σήμερα, ψύχραιμα και με διάθεση αυτοκριτικής, να δούμε ως κοινωνία τα λάθη και τις παραλείψεις μας, που μας οδήγησαν να περάσουμε πολλά χρόνια στο περιθώριο της ιστορίας και των παγκόσμιων εξελίξεων.

Να θυμηθούμε ότι άνθρωποι σαν εμάς, ήταν και εκείνοι που έγραψαν το έπος του 40 και την εθνική αντίσταση. Άνθρωποι σαν εμάς, ήταν και εκείνοι που ήθελαν μια πατρίδα ελεύθερη, αξιοπρεπή και μέσα σ' αυτή να ανθεί η παιδεία, η πρόοδος, η αλληλεγγύη, η δημιουργία. Σαν εμάς ήταν και εκείνοι  που έβαζαν στόχους και προσπαθούσαν να τους υλοποιήσουν.

Άνθρωποι σαν εμάς ήταν όλοι εκείνοι που μας αφήνουν παρακαταθήκη τις Θερμοπύλες, την Αλαμάνα, τον Γοργοπόταμο, σημεία που οφείλουν να καθορίζουν τις επιλογές μας,  έτσι ώστε η Λαμία να έχει τη θέση, που ο ιστορικός της ρόλος έχει καθορίσει . 

Η ψυχή μας γυρίζει σε εκείνη τη μέρα, μετουσιώνεται σε εθνική παρακαταθήκη, και γίνεται κιβωτός αξιών, που μπορούν να σηματοδοτήσουν με ασφάλεια το μέλλον του γενναίου λαού μας.

Σήμερα με ρεαλισμό οφείλουμε :

*να ζητάμε το μερίδιο στην ανάπτυξη της τοπικής μας οικονομίας.

*να αγωνιζόμαστε για την αξιοπρέπεια των συμπολιτών μας.

*να εργαζόμαστε με σχέδιο και μέθοδο για το κύρος και την αξιοπρέπεια του τόπου μας.

Χρειαζόμαστε ορθολογιστική ανάλυση, σχέδιο, ανοιχτό ορίζοντα, διάθεση για κοινή προσπάθεια για να προχωρήσουμε λίγα βήματα μπροστά.

Χρειαζόμαστε ελπίδα και  αλήθεια, εκεί που μέχρι πριν από λίγο καιρό, κυριαρχούσαν οι εντυπώσεις. 

Χρειαζόμαστε να θεμελιώσουμε μια νέα σχέση, που θα απαντά σε στέρεες βάσεις, όπως τουλάχιστον μας έχουν δείξει και οι πρόγονοί μας. 

Το οφείλουμε απέναντι σε αυτούς που προσπάθησαν, που πάλεψαν.

Το οφείλουμε σε αυτούς που έρχονται. Οφείλουμε στα παιδιά μας, ο τόπος μας να ξαναβρεί την πορεία του και να καλύψει το χαμένο χρόνο.

Εύχομαι σε όλες και σε όλους Χρόνια Πολλά - Σας ευχαριστώ.