Τι είναι η υπερλειτουργική κύστη;

Η υπερλειτουργική κύστη είναι μία πολύ συχνή κατάσταση που αφορά μέχρι και το 20% του πληθυσμού, επηρεάζοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής.

Το κύριο σύμπτωμα είναι η επιτακτικότητα, η ξαφνική δηλαδή έντονη επιθυμία για ούρηση που ο ασθενής δεν μπορεί να αναστείλει εύκολα και πρέπει συνήθως να τρέξει προς την τουαλέτα.

Φυσιολογικά η ουροδόχος κύστη συσπάται μόνο όταν θέλουμε να ουρήσουμε για να την αδειάσουμε. Στα διαστήματα μεταξύ των ουρήσεων η κύστη δουλεύει σαν δεξαμενή αποθήκευσης και ο μυς της , που λέγεται εξωστήρας είναι σε ηρεμία. Αν η κύστη όμως συσπάται στα μεσοδιαστήματα χωρίς τη θέλησή μας, τότε μιλάμε για υπερλειτουργικό εξωστήρα.

Τα συμπτώματα της υπερλειτουργικής κύστης

Επιτακτικότητα: είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα. Ο ασθενής έχει συχνά μία έντονη, ξαφνική επιθυμία για ούρηση που δεν μπορεί να αναστείλει. Πρέπει να τρέξει προς την τουαλέτα. Στο 1/3 των ασθενών, υπάρχει και συνοδός ακράτεια όταν δεν προλαβαίνουν να φθάσουν στην τουαλέτα.  Αυτό που συμβαίνει ουσιαστικά είναι ότι  η κύστη συσπάται ακούσια μόνη της και σπρώχνει τα ούρα προς τα έξω. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί σε ανθεκτικές περιπτώσεις και όταν η εμπειρική θεραπεία έχει αποτύχει, με μία ειδική εξέταση που λέγεται Ουροδυναμικός Έλεγχος.

Συχνουρία: Συνήθως ο ασθενής  που έχει υπερλειτουργική κύστη αναφέρει ότι πηγαίνει συχνά στην τουαλέτα. Φυσιολογικά ο άνθρωπος ουρεί μέχρι 7-8 φορές το 24ωρο, ενώ στην υπερλειτουργική κύστη μπορεί να πηγαίνει μέχρι και 20 φορές τη μέρα ουρώντας μικρότερους όγκους ούρων! Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί εύκολα με τη συμπλήρωση ενός ημερολογίου ούρησης όπου ο ασθενής γράφει τις ώρες και τις ποσότητες που ουρεί για 2-3 ημέρες.

Νυκτουρία: Ο ασθενής μπορεί να σηκώνεται για να ουρήσει κατά τη διάρκεια της νύκτας. Αυτό όμως μπορεί να οφείλεται και σε άλλους λόγους. Ενδεικτικά αναφέρεται η άπνοια στον ύπνο, όπου ο ασθενής ροχαλίζει και κάνει διακοπές στην αναπνοή του και η νυκτερινή πολυουρία όπου παράγεται μεγάλη ποσότητα ούρων κατά τη διάρκεια της νύκτας. Το ημερολόγιο ούρησης είναι πολύ βοηθητικό.

Ποια είναι η αιτία;

Η υπερλειτουργική κύστη είναι συχνή στα παιδιά, στις γυναίκες μέσης ηλικίας και στους ηλικιωμένους.Σε ηλικίες πάνω των 60 ετών είναι συχνότερη στους άνδρες. Σε αυτές τις ηλικίες συνήθως είναι συνοδό σύμπτωμα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη, χωρίς όμως αυτό να είναι απαραίτητο. Συνήθως η αιτία είναι άγνωστη γι’αυτό και ονομάζεται ιδιοπαθής υπερλειτουργική κύστη. Όταν υπάρχει νευρολογικό ιστορικό , ονομάζεται νευρογενής υπερλειτουργική κύστη. Νευρολογικά νοσήματα που προκαλούν πολύ συχνά αυτή την πάθηση είναι το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, η νόσος του Πάρκινσον, η σκλήρυνση κατά πλάκας και τα κατάγματα της σπονδυλικής κύστης. Πριν μπει η τελική διάγνωση, πρέπει να αποκλειστούν από τον ουρολόγο άλλες παθήσεις που μπορούν να προκαλούν επιτακτικότητα και συχνουρία, όπως ο καρκίνος της ουροδόχου κύστης, η ουρολοίμωξη, οι πέτρες της κύστης κ.α.

Ποια είναι η θεραπεία;

Θα συζητήσετε με το γιατρό σας τις επιλογές. Αρχικά συντηρητικά χρειάζονται μεταβολές των συνηθειών σας, περιορισμός για παράδειγμα του καφέ και τσαγιού που δουλεύουν ερεθιστικά και περιορισμός των υγρών μετά τις 7 το απόγευμα όταν υπάρχει έντονη νυκτουρία.

Ροφήματα και συνήθειες που ερεθίζουν την κύστη είναι:

Τσάι

Καφές

Ζεστή σοκολάτα

Πράσινο τσάι

Πορτοκαλάδα-λεμονάδα

Τομάτες

Κόκα κόλα

Αλκοόλ

Αντίθετα ΔΕΝ ΕΡΕΘΙΖΟΥΝ την κύστη:

Νερό (σε φυσιολογικές ποσότητες)

Γάλα

Καφές ‘ντεκαφεϊνέ’

Τσάι ‘ντεκαφεϊνέ’

 Επίσης υπάρχουν νεότερα φάρμακα που είναι αποτελεσματικά στους περισσότερους ασθενείς. Σήμερα ειδικά έχουμε περισσότερες επιλογές και φάρμακα που έχουν σημαντικά λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες.  Η θεραπεία προσαρμόζεται ανάλογα με τη βαρύτητα και την επιθυμία του ασθενούς. Όταν τα συμπτώματα είναι ανθεκτικά και επιμένουν απαιτείται μία ειδική εξέταση, ο Ουροδυναμικός Έλεγχος. Εκεί θα διαπιστωθούν αυτές οι ακούσιες συσπάσεις ή άλλη παθολογία και θα μπορεί να σχεδιαστεί η περαιτέρω θεραπεία.

Του Βάιου Παπαδημητρίου Ουρολόγου- Λαμία