Γράφει η Λίλη Τσώνη
Μπορεί όλοι μας να αναφερόμαστε στην Πλατεία με το καράβι, αλλά ελάχιστοι γνωρίζουμε ποιο ήταν, τέλος πάντων, αυτό το… αόρατο σήμερα καράβι, αν βέβαια υπήρξε, ή αν δεν υπήρξε ποτέ… Αλλά, ας πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά…
Η Πλατεία με το καράβι, λοιπόν, στη Λαμία…
Είναι το δεύτερο όνομα της ίδιας Πλατείας, στην πόλη της Λαμίας. Το δεύτερο όνομα της Πλατείας Αλέκου Κοντόπουλου, που μολονότι δεν είναι επίσημο, αφού δεν έχει δοθεί και καταχωρηθεί εγγράφως ως το δεύτερο όνομά της, ωστόσο η δεύτερη αυτή ονομασία διατηρεί τη δική της θέση στην καθημερινή συνήθεια των κατοίκων της πόλης -όταν αναφέρονται στη συγκεκριμένη Πλατεία- κάποτε παράλληλα με την επίσημη ονομασία της, και κάποτε, άθελά τους… επισκιάζοντάς τη κιόλας.
Την επίσημη ονομασία της, ως Πλατεία Αλέκου Κοντόπουλου, η πλατεία αυτή που βρίσκεται οριοθετημένη ανάμεσα: στο άνω τμήμα των σκαλοπατιών της δυτικής πλευράς της Πλατείας Ελευθερίας, στην οδό Σκληβανιώτη, στον πεζόδρομο Α. Κοντόπουλου και στην οδό Ευαγγελιστρίας, την πήρε λόγω της γειτνίασής της με τη Δημοτική Πινακοθήκη Λαμίας, η οποία ονομάζεται Δημοτική Πινακοθήκη Λαμίας «Αλέκος Κοντόπουλος». Η Πινακοθήκη αυτή έχει ονομασθεί από το όνομα του διεθνώς καταξιωμένου νέο-Ουμανιστή Λαμιώτη Ζωγράφου της Αφηρημένης Τέχνης και συγγραφέα, Αλέκου Κοντόπουλου. Η Δημοτική Πινακοθήκη Λαμίας, βρίσκεται απέναντι από την Πλατεία που αναφερόμαστε, στην άλλη άκρη του πεζόδρομου-στοά, που συνδέει την οδό Σκληβανιώτη με την οδό Αινιάνων.
Όλα καλά μέχρι εδώ, θα μου πείτε, αλλά το… καράβι;
Σε λιγάκι, θα έχετε μάθει όσα θα θέλατε και για αυτό. Θα ξεκινήσω, λέγοντάς σας ότι… μια φορά κι έναν αρχαίο καιρό, ήταν… μια ολκάς, ένα όμορφο, ξύλινο σκαρί. Ένα εμπορικό ιστιοφόρο με ζωγραφισμένα δεξιά και αριστερά της πλώρης του δυο μεγάλα γαλάζια μάτια, για να βλέπουν τα ελληνικά πελάγη. Είχε ίσα με 14μ. μήκος και 4,5μ. πλάτος. Έκανε τη διαδρομή Σάμος-Κύπρος, μεταφέροντας λάδι, κρασί, ξηρούς καρπούς, αλλά μάλλον και είδη οικιακής χρήσης. Στο σκαρί, επέβαιναν 4 άτομα. Ο καπετάνιος του, ο συγκυβερνήτης του καραβιού, ένας φορτωτής και ο ναυπηγός, που επισκεύαζε τις ζημιές. Στο τελευταίο του ταξίδι, ίσως ξεφόρτωσε στη Ρόδο σαμιώτικο λάδι και μυλόπετρες από τη Νίσυρο, και φόρτωσε πάλι στο αμπάρι του οξυπύθμενους αμφορείς με ροδίτικο κρασί. Είχε φορτώσει από κάπου, και αρκετούς τόνους αμύγδαλα. Πριν βουλιάξει, έπλεε στα ανοιχτά της θάλασσας της Κερύνειας.
ATTRIBUTION: dimitrisvetsikas1969-1857980
1965. Στις 20 του Νοέμβρη. Κάπου βορειοανατολικά του λιμανιού της Κερύνειας.
Περίπου μισό μίλι ανοιχτά από την ακτή. Ένας δύτης σφουγγαριών ετοιμάζεται να βουτήξει από το σκάφος του, το ΓΛΑΥΜΑΡΙΟ. Είναι ο Κύπριος Ανδρέας Καριόλου, ο Αρρής. Καταδύεται σε βάθος 30 μέτρων. Η θάλασσα δεν είναι ήρεμη. Επικρατούν άσχημες καιρικές συνθήκες. Ο Αρρής ακολουθεί υποχρεωτικά τη μάζα της λάσπης που αφήνει πίσω της η άγκυρα του σφουγγαράδικου σκάφους του. Η άγκυρα συνεχίζει να σέρνεται κι εκείνος να την ακολουθεί, όταν περνάει δίπλα από κάτι ανεπάντεχο και αξιοθαύμαστο. Μπροστά του βρίσκεται ένας μεγάλος αριθμός από αμφορείς. Είναι καλοδιατηρημένοι και απλωμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο. Είναι προφανές, ότι πρόκειται για αρχαίο ναυάγιο και οι αμφορείς αυτοί προφανώς θα βρίσκονταν στο αμπάρι του σκαριού. Το θέαμα είναι εντυπωσιακό, αλλά το οξυγόνο του τελειώνει, το σκάφος του έχει ήδη αρχίσει να απομακρύνεται και ο ίδιος πρέπει να αναδυθεί αμέσως και γρήγορα. Συνεχίζει να ακολουθεί την άγκυρα και καταλήγει ίσα με 1.000-1.500 μέτρα μακριά από το ναυάγιο. Το μόνο που προλαβαίνει να κάνει, είναι να βάλει βιαστικά κάποια σημάδια, για να μπορέσει να εντοπίσει το ναυάγιο όταν επιστρέψει ξανά τις επόμενες μέρες, μόλις ηρεμήσει η θάλασσα. Γιατί, είναι σίγουρο ότι θα ξαναβουτήξει. Επιστρέφει τις αμέσως επόμενες μέρες.Τα πρόχειρα σημάδια δεν υπάρχουν. Καταδύεται, εκεί που θυμάται και νομίζει ότι είναι το αρχαίο ναυάγιο...
ATTRIBUTION: sigmalive_Kerinia-
1967. Ύστερα από 400 πεισματικές καταδύσεις που κράτησαν 2 χρόνια, ο Αρρής βρίσκεται και πάλι μπροστά στο ναυάγιο!
Μεταφέρει έναν αμφορέα σε αρμόδια κρατική υπηρεσία. Ακολουθεί πρόσκληση του Τμήματος Αρχαιοτήτων και έρχεται στην Κύπρο διεθνής επιστημονική αποστολή, εξειδικευμένη στη θαλάσσια αρχαιολογία, με επικεφαλής τον Αμερικανό αρχαιολόγο Michael Katzev, του πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια.
1968, Αύγουστος. Αρχίζουν οι πρώτες καταδύσεις. 40 άτομα -αρχαιολόγοι, μηχανικοί, δύτες, φωτογράφοι και διάφοροι ειδικοί από 12 χώρες- είναι έτοιμοι να ξεκινήσουν την ανασκαφή, την ανέλκυση και μεταφορά του αρχαίου καραβιού και των ευρημάτων του στην επιφάνεια και στη συνέχεια τη συντήρηση, ταυτοποίηση και την έκθεση του ναυαγίου και των ευρημάτων. Είναι το project, που για 5 συνεχόμενα χρόνια θα φέρει την Κύπρο στο επίκεντρο του επιστημονικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Επικεφαλής της συναρμολόγησης του καραβιού είναι ο J. Richard Steffy, επίσημος απεσταλμένος της UNESCO. Μαζί του, εργάζονται διεθνείς ειδικοί στη ναυπηγική.
Τα ευρήματα και τα συμπεράσματα για το σκαρί του διάσημου αρχαίου ναυαγίου, στα οποία καταλήγουν οι ειδικοί ερευνητές και επιστήμονες -συμπεριλαμβανόμενης και της χρονολόγησής του με τον άνθρακα 14 (C14)- λένε ότι ναυπηγήθηκε περίπου το 389 π. Χ. +/- 44 έτη και ότι ταξίδευε τουλάχιστον για έναν αιώνα, αν όχι και περισσότερο.
Το καράβι της Κερύνειας ταξίδευε στη Μεσόγειο ήδη έναν αιώνα πριν γεννηθεί ο Μέγας Αλέξανδρος και σταμάτησε τα ταξίδια του λίγο μετά τον θάνατό του.
Επίσης, βρήκαν ότι είχε επισκευασθεί για 2 ή και περισσότερες φορές. Λένε, και ότι έκανε το δρομολόγιο Σάμος-Κύπρος με ενδιάμεσες στάσεις σε κάποια ακόμη νησιά, και ότι ο αμμώδης βυθός της θάλασσας της Κερύνειας το κρατούσε φυλαγμένο μαζί με το φορτίο του, ούτε λίγο ούτε πολύ, για σχεδόν 2.500 χρόνια και το διατήρησε στην καλή μέχρι και άριστη κατάσταση τόσο το ίδιο όσο και το κύριο φορτίο του από 403 αμφορείς 11 διαφορετικών τύπων, που ήταν πιθανώς γεμάτοι κρασί ή και λάδι, όσο και 10.000 αμύγδαλα, μερικά νομίσματα, υπολείμματα τροφών, 29 μυλόπετρες από τη Νίσυρο. Τα 4 πιάτα που βρέθηκαν, τους οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι το πλήρωμά του ήταν 4μελές.
Ένα από αυτά βρέθηκε σε καμπίνα, που πιστεύουν ότι ανήκε στον καπετάνιο. Στο κάτω μέρος του πιάτου ήταν χαραγμένα τα αρχικά ΕΥΠ, που ίσως να αφορούσαν το όνομά του. Ενώ, σε αμφορέα του υπάρχουν τα αρχικά ΕΥ. Ο μαρμάρινος λουτήρας του, τους παρέπεμψε στον Ποσειδώνα.
Το μήκος του σκαριού κατέληξαν ότι ήταν 14,75 μ. και το πλάτος του 4,30 μ. και το βάρος υπολογίστηκε σε 14 τόνους. Κάτω από το κύτος του, εντοπίστηκαν μεταλλικές συγκεντρώσεις. Οκτώ σιδερένιες αιχμές βελών, και στις απολήξεις τους είχαν ίχνη από μολύβδινη εξωτερική επένδυση. Κατέληξαν και στο συμπέρασμα ότι το πλοίο είχε πέσει θύμα πειρατών. Η βόρεια ακτή, με τους αμέτρητους κολπίσκους, τους πρόσφερε φυσικό κρησφύγετο. Για το γεγονός ότι το ναυάγιο βρέθηκε βορειοανατολικά του λιμανιού της Κερύνειας και όχι δυτικά του, οδηγήθηκαν στην υπόθεση ότι μπορεί να την είχε προσπεράσει. Έτσι, παραμένει ανοιχτή την υπόθεση για το αν το Κερύνεια Ι είχε ελλιμενιστεί σε κυπριακό λιμάνι πριν βυθισθεί, ή όχι.
Ο S. Katzev λέει χαρακτηριστικά, ότι εάν ο καπετάνιος μπήκε ποτέ στο λιμάνι, δεν θα το μάθουμε.
ATTRIBUTION: Source_en:Image:Cyprus 051.jpg _Author_en:User:Mgiganteus1 commons.wikimedia.org/wiki/
Το Πλοίο της Κερύνειας συναρμολογείται στα περίπου 5.000 κομμάτια του, στο Μεσαιωνικό Κάστρο της Κερύνειας. Συντηρείται και τοποθετείται σε ειδική αίθουσα του Κάστρου, λίγο πριν από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Πιστεύεται, ότι η μέχρι σήμερα παραμονή του Πλοίου της Κερύνειας στο κάστρο, οφείλεται στη μεσολάβηση της Σούζαν Katzev, συζύγου του Αμερικανού Αρχαιολόγου Michael Katzev, και της Λάϊνα Σουΐνι, συζύγου του Αρχαιολόγου Στιούαρτ Σουΐνι (ο οποίος ανέσκαπτε σε άλλη περιοχή). Ενώ, μέσω της UNESCO, δοθηκαν από την Κυπριακή Κυβέρνηση 8.000 κυπριακές λίρες, για την τοποθέτηση κλιματισμού στην αίθουσα, ώστε το παλιό, ευαίσθητο ξύλο του πλοίου, να κρατηθεί κατά το δυνατόν μακριά από τις καταστροφικές αλλαγές της θερμοκρασίας.
Και ένα αντίγραφο του Πλοίου της Κερύνειας: Το Κερύνεια ΙΙ…
το καράβι της… Πλατείας με το Καράβι…
ATTRIBUTION:londonmultimedia.
1981. Ιδρύεται στον Πειραιά το Ελληνικό Ινστιτούτο Προστασίας Ναυτικής Παράδοσης (Ε.Ι.Π.Ν.Π.), από ιστορικούς, αρχαιολόγους, ναυπηγούς, ναυτικούς εμπειρογνώμονες, αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού, του Εμπορικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος, αλλά και ιστιοπλόους, με Πρόεδρο τον Χάρη Τζάλα.
1982. Ο Michael Katzev αποδέχεται την πρόσκληση του Ιδρύματος για την κατασκευή αντιγράφου του Πλοίου της Κερύνειας σε φυσικό μέγεθος. Σηματοδοτείται το σημαντικότερο project Πειραματικής Ναυτικής Αρχαιολογίας. Το αμερικανικό Ινστιτούτο Ναυτικής Αρχαιολογίας και ο ναυπηγός J. Richard Steffy, που είχε ήδη συναρμολογήσει το σκαρί του αρχαίου ναυαγίου, το Κερύνεια Ι, προσφέρουν τα πρωτότυπα σχέδια του πλοίου και μαζί την επιστημονική τους γνώση.
Αναλαμβάνουν την ναυπήγηση του αντιγράφου του αρχαίου σκαριού. Στο Πέραμα. Στο ναυπηγείο του Μανώλη Ψαρού. Ερευνούν με σχολαστικότητα, χρησιμοποιούν υλικά και εργαλεία ίδια με εκείνα του αρχαίου ναυαγίου. Οι παραδοσιακοί καραβομαραγκοί θα συνεργαστούν άψογα μαζί τους. Η ναυπήγηση του Κερύνεια ΙΙ, ξεκινά.
Χρησιμοποιείται η ίδια μέθοδος ναυπήγησης των αρχαίων, η κελυφική ή κελυφωτή (η shell-first της σύγχρονης ναυπηγικής). Ακολουθείται κάθε γνωστή λεπτομέρεια, για τον τρόπο με τον οποίο οι αρχαίοι έλληνες συνήθιζαν να κατασκευάζουν τα πλοία τους. Χρησιμοποιούνται κορμοί πεύκου της Σάμου, από το ίδιο είδος πεύκου με εκείνο που κατασκευάστηκε το αρχαίο πρωτότυπό του, 5.000 χειροποίητα ορειχάλκινα καρφιά 25-40 εκ., κατάρτι από μονοκόμματο κορμό ερυθρής ελάτης, ύψους 11μ, πανί από λινό (βρέθηκε ύστερα από σχολαστική έρευνα, ξεχασμένο σε αποθήκη κάπου στη Σκωτία), με αρχική επιφάνεια 40 τμ και στη συνέχεια 60 τμ. και σχοινιά του γίνονται από φυτικές ίνες.
ATTRIBUTION: Claus Ableiter, creativecommons.org/licenses/
1985, Ιούνιος. Το Κερύνεια ΙΙ ελέγχεται από εμπειρογνώμονες και εγγράφεται στα νηολόγια του Πειραιά.
22 Ιουνίου. Η επίσημη καθέλκυσή του γίνεται μέρος των εκδηλώσεων της ανακήρυξης της Αθήνας ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Το δοκιμαστικό του ταξίδι ξεκινάει. Πειραιάς-Σούνιο, 12 ώρες. Μέση ταχύτητα 7-8 κόμβοι.
1986, Ιούλιος. Το Κερύνεια ΙΙ μεταφέρεται στη Αμερική. Παίρνει μέρος στη ναυτική παρέλαση από σκάφη από ολόκληρο τον κόσμο, στους εορτασμούς για την επέτειο της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας και τα 100 χρόνια του αγάλματος της Ελευθερίας στη Νέα Υόρκη, εκπροσωπώντας την Ελλάδα και την Κύπρο.
ΑΤΤRIBUTION: experimental-archaeology-20-
1986, 6 Σεπτεμβρίου. Το μεγάλο του πειραματικό ταξίδι, με 4μελές πλήρωμα που εναλλάσσεται και τον ωκεανοπόρο Αντώνη Βασιλειάδη για καπετάνιο, σαλπάρει από το Μικρολίμανο του Πειραιά για την Κύπρο. Μεταφέρει φορτίο ίδιο με εκείνο που μετέφερε το καράβι του ναυαγίου, σε δείγματα. Και ένα σακί χώμα από την Κοινότητα Κερύνειας της Πελοποννήσου, από όπου λέγεται ότι κατάγονται οι πρώτοι κάτοικοι της Κυπριακής Κερύνειας.
Στην έξοδό του από το λιμάνι του Πειραιά, συνοδεύεται από δεκάδες ελληνικά σκάφη. Ανάμεσά τους πλοίο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, το συνοδεύει τιμητικά μέχρι το τέλος του ταξιδιού του. Παράλληλα, αναλαμβάνει την τροφοδοσία του.
Το Σούνιο, η Κύθνος, η Σύρος, η Νάξος, η Κως, η Νίσυρος, η Ρόδος, η νήσος Ρω και το Καστελόριζο, είναι τα ελληνικά λιμάνια που πιάνει. Συμβολικά, παίρνει δείγμα από τα προϊόντα του καθενός. Από το Σούνιο παίρνει μετάλλευμα, κεραμικά από την Κύθνο, από τη Νίσυρο παίρνει μυλόπετρες ηφαιστειακής γης, κρασί από τη Ρόδο, σφουγγάρια από το Καστελόριζο. Στη Ρω, το πλήρωμα φυτεύει συμβολικά μια ελιά, για την Ειρήνη.
keryniaII:ATTRIBUTION:
1996. 28, 29, 30 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ. Λαμία.
6th International Symposium on Ship construction in Antiquity Tropis VI : : Lamia, 28, 29, 30 August 1996
Η Επίτιμη Έφορος της ΙΔ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, Δρ. Φανουρία Δακορώνια, διοργανώνει τρίτο Διεθνές Αρχαιολογικό Συνέδριο στη Λαμία, με θέμα την αρχαία ναυπηγική ΤΡΟΠΙΣ VI, του οποίου έχουν εκδοθεί τα Πρακτικά. Στο πλαίσιο του Συνεδρίου για την αρχαία ναυπηγική, διοργάνωσε περιοδική έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Λαμίας, με ανάλογα εκθέματα, κορωνίδα της οποίας ήταν η μεταφορά και παρουσίαση στην πόλη της Λαμίας του γνωστού πλοίου ΚΕΡΥΝΕΙΑ ΙΙ, ακριβούς αντιγράφου ελληνικού εμπορικού πλοίου του 4ου αι. π. Χ.
Αυτό ήταν λοιπόν το Καράβι, της… Πλατείας με το Καράβι. Η έντονη παρουσία του στην πόλη τις ημέρες που φιλοξενήθηκε στο τσιμεντένιο βάθρο της Πλατείας Αλέκου Κοντόπουλου, το καθιέρωσε με ένα γρήγορο, αλλά ανεξίτηλο, μόνιμο τρόπο. Και, ποιος ξέρει, ίσως κοντεύει η ώρα και για μια πιο απτή πλέον αναφορά και στο Καράβι της Πλατείας με το καράβι και στην πολύτιμη, όπως αποδείχθηκε, για την περιοχή μας φίλη και Αρχαιολόγο Δρ. Φανουρία Δακορώνια.
Αξίζει κάποιοι να ξαναθυμηθούμε και κάποιοι να μάθουμε, ποια ήταν η Δρ. Φανουρία Δακορόνια. Η Σαντορινιά αρχαιολόγος, που έμμεσα, έγινε η… αρχαιολόγος της Πλατείας με το Καράβι, σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών από όπου έλαβε πτυχίο από το Αρχαιολογικό και Ιστορικό Τμήμα και στη Νομική Σχολή του ίδιου Πανεπιστημίου από όπου έλαβε πτυχίο του Τμήματος Δημοσίου Δικαίου και Πολιτικών Επιστημών. Ανακηρύχτηκε Διδάκτορας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1964 έως το 2000 εργάστηκε για την Αρχαιολογική Υπηρεσία και υπηρέτησε στην Αθήνα, στη Θήβα, στη Λαμία και στην Κεντρική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού. Στις θέσεις αυτές ασχολήθηκε με όλους τους τομείς που αφορούν στο αρχαιολογικό έργο, επιστημονικά και διοικητικά.
Τομή στην επαγγελματική της σταδιοδρομία υπήρξε η μετάθεσή της στην ΙΔ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων το 1977, η επαναλειτουργία και οργάνωση της οποίας απετέλεσε το κύριο μέλημά της κατά το μεγαλύτερο μέρος του επαγγελματικού της βίου.
Η οργάνωση των αρχείων και η εκπαίδευση του προσωπικού της ανωτέρω Εφορείας, υπήρξε έργο με το οποίο ασχολήθηκε συστηματικά σε όλη τη διάρκεια της θητείας της στη Φθιώτιδα και την Ευρυτανία. Το αποτέλεσμα αυτής της προσπάθειας είναι ο εντοπισμός άγνωστων αρχαιολογικών χώρων, η διενέργεια μεγάλου αριθμού ανασκαφών, σωστικών και συστηματικών, η αύξηση των αρχαιολογικών τεκμηρίων, κινητών και ακινήτων, η μελέτη και δημοσίευση αυτών, η προστασία, συντήρηση και προβολή των μνημείων μίας περιοχής σχεδόν άγνωστης στη διεθνή αρχαιολογική βιβλιογραφία μέχρι τότε.
Η μελέτη, ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των πρώτων δύο Αρχαιολογικών Μουσείων στο Νομό Φθιώτιδας (Λαμίας και Αταλάντης) ήταν έργο της.
Έχει συγγράψει μεγάλο αριθμό επιστημονικών άρθρων και βιβλία σχετικά με την ιστορία και την αρχαιολογία της κεντρικής Ελλάδας και έχει συμμετάσχει σε πολλά διεθνή συνέδρια.
Έχει δώσει διαλέξεις σε Ιδρύματα και Πανεπιστήμια του εσωτερικού και του εξωτερικού και έχει παραδώσει μαθήματα στο Πανεπιστήμιο του Salzburg, στο Ινστιτούτο Ιστορίας και Αρχαιολογίας ως έκτακτη Λέκτωρ.
Ήταν Εταίρος της εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας και αντεπιστέλλον μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου και του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου.
Για το έργο της έχει τιμηθεί από τους Δήμους Λαμιέων και Λειβανατών ως επίτιμη δημότης, από τους Δήμους Αταλάντης, Δομοκού και την Ιερά Μητρόπολη Φθιώτιδας με τιμητικά διπλώματα.
CV, 3.8.2020: Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (sea.org)
ATTRIBUTION:Haifa-maritime-
Από το 1987, στα επόμενα 17 χρόνια το ΚΕΡΥΝΕΙΑ ΙΙ μεταφέρθηκε σε θάλασσες κι ωκεανούς, πάνω στα καταστρώματα μεγάλων εμπορικών σκαφών και πήρε μέρος σε μεγάλες Εκθέσεις σε όλο τον Κόσμο. Εκτέθηκε στο Μουσείο Mystic Seaport στο Κοννέκτικατ της Νέας Υόρκης, στην παλιά ιαπωνική πρωτεύουσα, Νάρα, για την έκθεση του Δρόμου του Μεταξιού, Silk Road, στην Παγκόσμια Έκθεση της Σεβίλλης, στο Αμβούργο για τον εορτασμό των 700 χρόνων. Στην Ελλάδα, εκτέθηκε συνολικά σε 10 ελληνικές πόλεις.
Κάλυψε περισσότερα από 2.000 ναυτικά μίλια, πλέοντας στο Αιγαίο και τη Μεσόγειο με μέση ταχύτητα 2-6 κόμβους, αποδεικνύοντας την αξιοπλοΐα του με την ικανότητά του να πλέει σε δύσκολες συνθήκες της θάλασσας, μέσα σε ανέμους διαφορετικών κατευθύνσεων και εντάσεων. Συνετέλεσε στην έρευνα πάνω στην αρχαία ναυσιπλοΐα και τη ζωή εν πλω. Αποσύρθηκε στο Μουσείο Θάλασσα στην Αγία Νάπα, στην Κύπρο.
ATTRIBUTION:bicommunal_
«Τη μέρα εκείνη η θάλασσα ήταν τόσο ταραγμένη, που στη σύγχυσή μου δεν επήρα σημεία, δηλαδή δεν επήρα μια γωνία, ούτως ώστε την επομένη να επισκεφθώ τον τόπο και με ακρίβεια να προσδιορίσω το μέρος. Σ’ όποιον μιλούσα, φυσικά, η ιστορία ήταν σαν ένας μύθος. Ο μόνος ο οποίος έδωσε πίστη ήταν ο Νεοπτόλεμος Μιχαηλίδης. Έτσι μετά τρία έτη, το 1968, μπορέσαμε να επαναπροσδιορίσουμε που ήταν το ναυάγιο», είχε πει σε συνέντευξή του ο Ανδρέας Καριόλου, αμέσως μετά τον εντοπισμό του ναυαγίου. Μάλιστα, όπως εξήγησε, το εντόπισε ξανά, βάζοντας ως άξονες τον Πενταδάκτυλο και το Κάστρο της Κερύνειας.
Μερικά χρόνια λοιπόν μετά την τουρκική εισβολή, ο Αρρής -που, με την οικογένειά του και άλλους Κερυνιώτες, βρέθηκε ξαφνικά να είναι πρόσφυγας, εγκλωβισμένος στο ξενοδοχείο Dome, για περίπου ένα χρόνο- πήγε να ζήσει οικογενειακώς στη Λάρνακα. Συνέχιζε να βουτάει για σφουγγάρια και να διδάσκει ως δύτης.
1977. 24 Απριλίου. Κάπου ανοιχτά στον κόλπο της Λάρνακας. Ο Ανδρέας Καριόλου ανεβαίνει από τη θάλασσα κρατώντας στα χέρια του έναν Καναδό στρατιώτη της Ειρηνευτικής Δύναμης, που στη διάρκεια καταδυτικού ατυχήματος κινδύνευσε… Ο στρατιώτης αναπνέει με το οξυγόνο του Αρρή… Τα κατάφερε. Δεν συνέβη το ίδιο με τον Αρρή, που είχε βγάλει το δικό του οξυγόνο για να το δώσει στον άπειρο στρατιώτη…
Οι Καναδοί τον τίμησαν μετά τον θάνατό του. Του απένειμαν το Αστέρι του Θάρρους. Έγινε ο τρίτος άνθρωπος στον κόσμο που έλαβε αυτή την τιμή.
Lily Tsoni
Υ.Γ. Μετά την ανάρτηση του άρθρου ο αρχιτέκτονας Δημήτρης Τριανταφύλλου μας έστειλε από το προσωπικό του αρχείο δύο φωτογραφίες από το καράβι στην πλατεία. Τον ευχαριστούμε!
