Ο ιός κι ο χρόνος (του Κώστα Θερμογιάννη)

Δημοσιεύτηκε: Παρασκευή, 27 Μαρτίου 2020 18:46 Ο ιός κι ο χρόνος (του Κώστα Θερμογιάννη)

Γράφει ο Κώστας Θερμογιάννης...

Ο χρόνος φανερώνεται σε μας σαν μια αόρατη κι ευαίσθητη μεμβράνη, κάθε στιγμή η συνείδηση μοιάζει να περνά πότε από τη μια μεριά της και πότε από την άλλη σε μια αέναη κίνηση ώσμωσης τού ανθρώπου με την ειμαρμένη. Άλλοτε, ο κόσμος μετρούσε το χρόνο με τον άνθρωπο, αλλά αυτό το ‘άλλοτε’ είναι χιλιάδες χρόνια μακριά. Σήμερα, η κοσμοθεωρία τού καπιταλισμού τής απεριόριστης ανάπτυξης έχει επιβάλει παντού για μέτρο το ζύγι των οικονομικών μεγεθών κι έτσι ο δυτικός κόσμος τον μετρά με το χρήμα. Κι αν αληθεύει πως ο χρόνος κυλά, είναι σίγουρο πως για τα δεδομένα τής δύσης η πανδημία μπορεί να τον γυρίσει και αντίστροφα. Γιατί ο κοροναϊός και οι επιπτώσεις του, όταν η παγκόσμια οικονομία βγάλει τη μάσκα και τα γάντια των περιορισμών, θα δει πως τη μέρα εκείνη στα ημερολόγια το έτος δεν θα είναι το 2020 αλλά κάπου πιο πίσω.

Αν τον άνθρωπο τον ξεδιψά το νερό, το χρόνο τον ξεδιψά η φαντασία και τα σχέδια που ξεφεύγουν από το χαρτί και γίνονται πραγματικότητα. Η φαντασία και η πράξη στις μέρες μας όμως βρίσκονται στην κατάψυξη, σε μια νάρκη που έχει επιβάλλει πάνω σ’ ολάκερο τον πλανήτη Γη η πανδημία με αποτέλεσμα τα ρολόγια τής οικονομίας να γυρίζουν προς τα πίσω πια. Ο χρόνος που μέχρι χτες έδειχνε να διαστέλλεται προς το μέλλον τώρα μοιάζει να συστέλλεται προς το παρελθόν. Κι από τη στιγμή που έχουμε επιτρέψει να είναι μέτρο όλων στις φοβισμένες κοινωνίες μας τα καλογυαλισμένα σεντέφια και τα νούμερα κι όχι η αλήθεια τής ηθικής, θα συνεχίσει να γυρίζει αντίστροφα. Για να σταματήσουν τον επίπλαστο αυτό κίνδυνο οι κρατούντες είναι πιθανό πως δε θα διστάσουν να θυσιάσουν αβοήθητες ζωές. Τρανό παράδειγμα η διαφαινόμενη πρόθεση τού Προέδρου των Η.Π.Α. να άρει πρόωρα τα περιοριστικά μέτρα θυσιάζοντας την ασφάλεια των ανθρώπων στο βωμό της οικονομίας.

Η διασταύρωσή μας με το χρόνο πάντα αφήνει απ’ έξω τα αβόλευτα συναισθήματά μας γιατί είναι άχρονα και μεγαλύτερα από τις ώρες που δικαιούμαστε να ζήσουμε. Πώς μπορεί άλλωστε η αγάπη, η χαρά και η στοργή να μετρηθεί σε δευτερόλεπτα μα κι ο θυμός, ο φόβος και η λύπη; Κι όσο οι κυβερνώντες παραμερίζουν τα συναισθήματα των ανθρώπων κι έχουν στην ίδια εξίσωση το χρόνο και το χρήμα, με τους πολίτες και τις αγωνίες τους να είναι πάντα τα κρατούμενα εκτός αυτής, η οδύνη θα μεγαλώνει. Το θέατρο, η μουσική, η ζωγραφική και η λογοτεχνία, οι τέχνες που μαλακώνουν την ψυχή και την προστατεύουν από τη σκουριά των καιρών και των αβλόγητων ξημερωμάτων κάθε δύσκολης Δευτέρας, δεν είναι στην εξίσωση γιατί απλώς δεν μπορούν να γίνουν αντικείμενα κατάθεσης στην τράπεζα. Ούτε τα όνειρα κι οι αγωνίες. Ο χρόνος δεν παλιώνει, ο άνθρωπος όμως διαβρώνεται κι ασπρίζει όταν ζει μέσα σ’ αυτόν χωρίς να αποτελεί μέτρο του. Αποδείχτηκε αυτό περίτρανα στις μέρες μας, στις μέρες που έγινε φανερό πως ο κοροναϊός δεν απειλεί μονάχα τα βιολογικά κορμιά μας αλλά και τους δείχτες της οικονομίας. Τρανή ευκαιρία λοιπόν μας δίνουν οι περιστάσεις και τούτη η ρωγμή του χρόνου, ευκαιρία να μην υποταχθούμε και πάλι στο σύστημα τού χθες όταν η κανονικότητα επιστρέψει στα ημερολόγια. Τον χρόνο ας τον κινεί ο Άνθρωπος, είναι μπροστά μας η ευκαιρία να τον χαρούμε όσο είμαστε ακόμα όμορφοι εντός μας. Μέτρο ας γίνουμε εμείς, οι βγαλμένοι από το χώμα και το νερό που σταθήκαμε όρθιοι και τολμήσαμε να κοιτάξουμε τον ουρανό στα μάτια. Όπως άλλοτε…

Κώστας Θερμογιάννης
Προσαρμοσμένη αναζήτηση