Του Ιωάννη Αθ. Σαρακιώτη*

Στο Μεγάλο Μαγκρέμπ, μόλις λίγα χιλιόμετρα νοτίως της Κρήτης, λαμβάνουν χώρα κοσμογονικές εξελίξεις με αναδιατάξεις ρόλων και σταθεροποίηση δυναμικών υπέρ της τουρκικής παρουσίας στη Λιβύη. Η Τουρκία ανακοίνωσε το σχεδιασμό δύο στρατιωτικών βάσεων στις πόλεις Βατίγιε και Τρίπολη, απ’ όπου ένα σύγχρονο μαχητικό αεροσκάφος μπορεί να προσεγγίσει τη Νότια Ελλάδα σε μόλις 15-20 λεπτά. Από την άλλη πλευρά, η Αίγυπτος κινητοποιεί δυνάμεις στα σύνορά της με τη Λιβύη αναγνωρίζοντας ότι η έκβαση του εμφυλίου μεταξύ Σάρατζ και Χάφταρ θα κρίνει εν πολλοίς και την επιβίωση του καθεστώτος Αλ Σίσι.

Η Ελλάδα που βρίσκεται εν μέσω όλων αυτών των εξελίξεων; Ποιος είναι ο στρατηγικός σχεδιασμός του Ελληνικού Υπουργείου Εξωτερικών για την επόμενη ημέρα; Δε θα έπρεπε να διαθέτει εναλλακτικά σχέδια αναλόγως με την τελική έκβαση του λιβυκού εμφυλίου και δεν οφείλει να εφαρμόσει πιο ενεργητική διπλωματία; Σε συνέχεια της «εκκωφαντικής» απουσίας της Ελλάδας από το Συνέδριο του Βερολίνου τον περασμένο Ιανουάριο, η σημερινή κυβέρνηση συνεχίζει να στρουθοκαμηλίζει ενόσω κρατικοί δρώντες, που βρίσκονται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Νότιος Αφρική ή το Κογκό, εκφράζουν συντεταγμένο λόγο για τη λιβυκή κρίση.

Δυστυχώς, έχουμε βιώσει τα επίχειρα της αδράνειας της κυβέρνησης της Ν.Δ. με αφορμή το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο οριοθέτησης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Προαναγγέλθηκε από τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις αρχές του φθινοπώρου του 2019, υπογράφηκε στις 27 Νοεμβρίου, επικυρώθηκε από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση στις 15 Δεκεμβρίου και εν τέλει, κατατέθηκαν προς ανάρτηση στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών οι συμφωνημένες συντεταγμένες στις 24 Μαρτίου 2020. Ενδιάμεσα, η ελληνική κυβέρνηση έλαμπε διά της απουσίας της, όπως και συνεχίζει να κάνει, αρνούμενη να αποδεχθεί ότι η τουρκική προκλητικότητα θα διογκώνεται όσο διαπιστώνει ότι απέναντί της κυριαρχεί ο κατευνασμός, η έλλειψη σχεδίου και η φοβικότητα.

Αντί της ταχείας διπλωματικής κινητοποίησης για συμφωνίες με την Κύπρο και την Αίγυπτο προτιμήθηκε η τακτική του «δεν έγινε και τίποτα», με αφορμή την τουρκική επιθετικότητα στον Έβρο, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Αντί της άμεσης ενημέρωσης των συμμάχων μας για κάθε προκλητική και παράνομη ενέργεια των Τούρκων και ενεργοποίηση των κυρώσεων, που είχαν επιτύχει ο Αλέξης Τσίπρας και ο Νίκος Αναστασιάδης, επελέγη η άνευ όρων και ανταλλαγμάτων συμπόρευσή μας μαζί τους, καθώς έπρεπε να παραμείνουμε «προβλέψιμοι».

Ο λιβυκός εμφύλιος έχει εισέλθει σε μια κρίσιμη χρονική καμπή, με τις δυνάμεις του Στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ να δείχνουν αδύναμες να επικρατήσουν σε όλη την επικράτεια, αλλά και αρκετά δυνατές, ώστε να διατηρήσουν την κεκτημένη θέση τους στην Ανατολική Λιβύη. Ενώπιον αυτής της κατάστασης, η χώρα μας οφείλει να ακολουθήσει μια πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, σε συνεννόηση με τα διεθνή κέντρα αποφάσεων και με άξονα την αποστρατικοποίηση της κρίσης.

Είναι αδιανόητη η συνέχιση αποστολής πολεμικού υλικού προς τη Λιβύη, κυρίως από πλευράς της Τουρκίας, όταν δημιουργούνται συνεχώς νέα κύματα προσφύγων και αθώοι συνάνθρωποί μας αναγκάζονται να ξεριζωθούν από τις πατρίδες τους. Επιπροσθέτως, είναι εξόχως ανορθολογικό για την Ελλάδα να μην έχει λόγο για τα τεκταινόμενα μόλις λίγα χιλιόμετρα από τις νότιες ακτές της τα οποία, λόγω του τουρκικού μαξιμαλισμού, θέτουν ευθέως σε αμφισβήτηση την ίδια την ασφάλειά της.

Γι’ αυτούς τους λόγους, η κυβέρνηση οφείλει άμεσα να αντιληφθεί τη σοβαρότητα της κατάστασης κατ’ αρχήν συγκαλώντας το Συμβούλιο των Πολιτικών Αρχηγών. Πριν η Ελλάδα φθάσει να αναφωνήσει ότι «η Κρήτη» ή «η Πελοπόννησος κείται μακράν», όπως έπραξε παλιότερα ο αείμνηστος Κωνσταντίνος Καραμανλής για την Κύπρο, οφείλει να αναλάβει τις ευθύνες της έναντι του ιδίου του ιστορικού ρόλου της στην περιοχή ως πυλώνας σταθερότητας και ασφάλειας.

* Ο Ιωάννης Αθ. Σαρακιώτης είναι Δικηγόρος – Βουλευτής Φθιώτιδας ΣΥ.ΡΙΖ.Α.