Πόσο άριστη είναι η αριστεία; (του Κώστα Θερμογιάννη)

Δημοσιεύτηκε: Δευτέρα, 05 Οκτωβρίου 2020 17:10 Πόσο άριστη είναι η αριστεία; (του Κώστα Θερμογιάννη)

Γράφει ο Κώστας Θερμογιάννης...

Στη Δημοκρατία οι θεσμοί θα πρέπει να λειτουργούν είτε οι πολιτικοί σκέφτονται λογικά είτε όχι. Αυτή είναι μια αναγκαία και ικανή προϋπόθεση για να διασφαλίζει αφενός τη συνέχεια τής κοινωνίας των πολιτών στο χρόνο κι αφετέρου τα δικαιώματα των ίδιων των μελών τής κοινωνίας, είτε αυτά αποδέχονται στη συνείδησή τους τις αρχές και τα μέσα τής εξουσίας είτε όχι. Γι’ αυτό άλλωστε, στις εξελιγμένες και αληθινές δημοκρατίες, οι μηχανισμοί τής εξουσίας, οι οποίοι εξ’ ορισμού λειτουργούν μέσα σε έναν πολύπλοκο κρατικό μηχανισμό, έχουν ανεξάρτητους θεσμούς ελέγχου. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που στην εξουσία ανέλθουν άνθρωποι με ακραίες, άρα μη λογικές, πολιτικές πεποιθήσεις;

Στην περίπτωση της Ελλάδας υπάρχει μια εγγενής στρέβλωση τού δημοκρατικού πολιτεύματος κι αυτής τής δικλίδας ασφαλείας που αναφέραμε πιο πάνω. Κυβερνώντες και μηχανισμοί ελέγχου αυτών τελούν υπό τον απόλυτο έλεγχο ενός και μόνο ανθρώπου, εν προκειμένω του πρωθυπουργού, ο οποίος διορίζει κατά το προσωπικό και κομματικό συμφέρον τούς επικεφαλής τής πλειοψηφίας των θεσμικών οργάνων τής χώρας. Αυτή η κεκαλυμμένα απολυταρχική αντιμετώπιση τής Δημοκρατίας κάνει το κράτος να λειτουργεί με όρους ιδιοκτησίας! Ιδιοκτησίας που δεν λαμβάνει υπ’ όψη της καθόλου αξιοκρατικά κριτήρια και καθίσταται εξόχως επικίνδυνη ειδικά όταν οι κρατούντες το τιμόνι των θεσμών θεωρούν εαυτούς αρίστους και μη επιδεχόμενους βελτίωσης. Ο νεοφιλελευθερισμός, ο οποίος έχει επικρατήσει τα τελευταία χρόνια στο δυτικό κόσμο ως μια από τις πλέον κυρίαρχες ιδεολογίες, σε συνδυασμό με την έξαρση τής μισαλλοδοξίας αλλά και των οικονομικών δυσπραγιών σε παγκόσμιο επίπεδο, έχει γεννήσει μέσα από τα σπλάχνα του μια καινοφανή κάστα επαγγελματιών τής εξουσίας με κύριο δόγμα τους την αριστεία.

Είναι έμφυτη στην ανθρώπινη φύση η τάση και η ροπή προς την ουτοπία. Ταυτόχρονα, η εσφαλμένη μας εντύπωση για το αλάνθαστο τής κρίσης και των πεποιθήσεών μας, ως άνθρωποι, μάς οδηγεί σε μια διαρκή αμνήστευση των σφαλμάτων μας και σε μια επίπλαστη εξιδανίκευση τής αληθινής μας αξίας. Αν, κάνοντας την αναγωγή των διαπιστώσεων αυτών σε επίπεδο πολιτικής, προσθέσουμε την παθογένεια που επιβάλει η μίζερη πεποίθηση τής υπεροχής και της αριστείας τής κάστας των πολιτικών που μνημονεύσαμε νωρίτερα, τότε δυστυχώς θα προκύψει ένα μείγμα πολιτικής με δυνάμει επικίνδυνες προεκτάσεις για τη Δημοκρατία. Κι αυτό κυρίως γιατί η αριστεία έχει ως αρχή της την αναγκαιότητα κατάρρευσης και διάλυσης κάθε διαφορετικής πολιτικής τοποθέτησης. Η διαφοροποίηση άλλωστε, ως εργαλείο αναζήτησης τού χρήσιμου, είναι προφανώς μίασμα και απολύτως αιρετικό για την αριστεία που θεωρεί πως ήδη έχει κατακτήσει το απόλυτο! Κι όμως, η κάστα αυτή έχει τρυπώσει για τα καλά στο αίμα και στη σάρκα τής Δημοκρατίας γιατί έχουμε μάλλον λησμονήσει πως αγοραίες πεποιθήσεις υπεροχής δεν χωρούν σε καμία κοινωνία διότι πέρα από τη διασπορά μίσους και την καλλιέργεια ανισοτήτων δεν έχουν να προσφέρουν τίποτα άλλο.  

Το νόημα τής πολιτικής στον καιρό που ζούμε, δυστυχώς, περνάει απαρατήρητο. Η Δημοκρατία είναι η εγγύηση πως η ζωή τού κάθε ανθρώπου δε θα είναι μια μάταια συνάθροιση στιγμών από τη γέννηση μέχρι το θάνατο. Κι όμως, ο πολιτικός ιδρώτας στις ημέρες μας χύνεται όχι για την παραγωγή δημοκρατικού πολιτικού έργου αλλά για τη δημιουργία άλλοθι που θα προστατεύσει και θα δικαιολογήσει την ασημαντότητα των κρατούντων. Έχοντας λοιπόν κατά νου ως πολίτες ότι ελεγκτές κι ελεγχόμενοι στην πολιτική σήμερα είναι εν πολλοίς τα ίδια πρόσωπα, οφείλουμε να είμαστε πολύ προσεκτικοί στις επιλογές μας αν επιθυμούμε να διαφυλάξουμε τους δημοκρατικούς θεσμούς και την ίδια την κοινωνία από παραστρατήματα. Διότι, καλώς ή κακώς, κοινωνίες και άνθρωποι γινόμαστε ό,τι… ψηφίζουμε!

Κώστας Θερμογιάννης
Προσαρμοσμένη αναζήτηση