Γράφει ο Κώστας Θερμογιάννης...
Οι λέξεις είναι αυτές που βάζουν σε τάξη την πραγματικότητα, που γίνονται νοήματα και μήτρες ιδεολογίας από τις οποίες παράγονται οι κοσμοθεωρίες. Στην ιστορία των μεγάλων ιδεών ξεχωριστοί άνθρωποι εκίνησαν διαδικασίες προβληματισμού και αμφισβήτησης τής αξιωματικής ορθότητας τής διαλεκτικής σκέψης των ημερών τους, διαδικασίες που τελικώς διαφοροποίησαν την εποχή τους και άλλαξαν το ρου της ιστορίας. Οι άνθρωποι αυτοί και οι ιδέες που κόμισαν στον πολιτισμό επηρέασαν βαθιά την πολιτική σκέψη και επαναπροσδιόρισαν το μέτρο του τι είναι κοινωνικά καλό και τι όχι. Δημιούργησαν νόμους τής λογικής επειδή αφενός έβαλαν σε δεύτερη μοίρα τον ατομικισμό δίνοντας χώρο στη συλλογικότητα και στην κοινωνική συνείδηση κι αφετέρου επειδή φορέας τους υπήρξε πάντα ο ορθολογισμός και η πειθώ. Στην Ελλάδα των ημερών μας, στη μοναρχική δημοκρατία όπως εύστοχα την έχει χαρακτηρίσει σε άρθρο του ο Χρήστος Γιανναράς[1], η διαλεκτική της κοινωνίας μοιάζει να έχει ατονήσει από τη στιγμή που ο ορθολογισμός υποτάσσεται στο κομματικό δόγμα, το οποίο έχει αναχθεί σε μέτρο για όλα τα πράγματα. Ποια είναι λοιπόν η πολιτική φιλοσοφία που κυριαρχεί στη χώρα μας σήμερα;
Είναι πράγματι ομολογία κυβερνητικής αποτυχίας η χρήση κρατικής βίας όταν η πειθώ… δεν πείθει! Η διαχείριση τής εξουσίας χωρίς τη συνδρομή της διαφάνειας και του ορθού λόγου στη λήψη των αποφάσεων καθιστά εύκολη λύση τη χρήση τού παραλόγου επιχειρήματος πως το δίκαιο ταυτίζεται με τη δύναμη επιβολής του διότι αλλιώς δε θα μπορούσε να εφαρμοστεί. Δυστυχώς, η διαπίστωση αυτή μοιάζει τόσο αυτονόητα σωστή ώστε πολιτικοί (δυστυχώς και πολίτες) δεν κατανοούν το γεγονός ότι το δίκαιο και η ισχύς του πηγάζει κι εδράζεται στη δύναμη τής κοινωνίας και στη συλλογικότητά της και όχι στον φορέα που το διαχειρίζεται προσωρινά ως έχων την ευθύνη της διακυβέρνησης. Αυτό ακριβώς το σημείο, όταν καταστεί ξεκάθαρο, είναι που δημιουργεί την πολιτική υποχρέωση που επιτάσσει οι κυβερνώντες να μεριμνούν για την κοινωνική ειρήνη και τη διασφάλιση τού μέλλοντος με τρόπους και μεθόδους μη βίαιους. Υποχρέωση που πρέπει να είναι αυτονόητη στη Δημοκρατία ενώ ταυτόχρονα θα έπρεπε να είναι και συνυφασμένη με το εφήμερο δικαίωμα τού άρχειν καθόσον αυτή η προσωρινότητα είναι που αποτρέπει, θεωρητικά τουλάχιστον, τον κυνισμό από το να γίνει διαχειριστής της εξουσίας. Όταν μια κυβέρνηση αποτυγχάνει να διασφαλίσει με την πειθώ την κοινωνική ειρήνη, διασπείρει πλαστούς κινδύνους ώστε να νομιμοποιήσει τη βία ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την έμφυτη ανασφάλεια τής ύπαρξης του ανθρώπου-πολίτη, η οποία με τη σειρά της οδηγεί τις κοινωνικές τάξεις στην απώλεια της συλλογικής συνείδησης με πρόδηλο σκοπό τα κέντρα εξουσίας να μπορούν να διαχειριστούν με μεγαλύτερη άνεση μεμονωμένους ανθρώπους και αποσαθρωμένες κοινωνίες.
Σε μια εποχή που το δημοκρατικό ingenium αποδεικνύεται πως δεν μπορεί να διατηρήσει τον πραγματικό του χαρακτήρα όλα μοιάζουν πιθανά. Είναι γεγονός πως τα ηθικά κριτήρια έχουν πάψει προ πολλού να κινητοποιούν υπουργούς και πρωθυπουργούς, έστω κι αν αυτοί αυτοπαρουσιάζονται ως δημοκράτες. Το κοινό μυστικό που υπεκφεύγει καθημερινά τής συνειδήσεώς μας είναι πως οι δημοκρατίες είναι θνητές και πληγώνονται βαθύτατα από την ευρεία, αδιάκριτη και πολλές φορές αδικαιολόγητη χρήση της κρατικής βίας. Αν αναζητήσουμε λοιπόν την απάντηση στο ερώτημα περί του ποια είναι η πολιτική φιλοσοφία που κυριαρχεί στη χώρα μας δε θα πρέπει να ξεχνάμε πως η έσχατη λύση ακόμα και στην πιο ακραία κατάσταση στη Δημοκρατία δεν είναι η βία αλλά η πειθώ και οι λέξεις που βάζουν σε τάξη την πραγματικότητα. Ή τουλάχιστον έτσι θα έπρεπε να είναι…
.............................................................................................
[1] Μοναρχική δημοκρατία, Χρήστος Γιανναράς – Εφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» 13/12/2020
