Γράφει η Κέλλυ Ιωάννου, διευθύντρια του Διεθνούς Ινστιτούτου Κυβερνοασφάλειας (CSI Institute).

Για να κατανοήσουμε καλύτερα πώς οι άνθρωποι κρίνουν άλλους και γεγονότα για τα οποία γνωρίζουν ελάχιστα και πώς αυτές οι κρίσεις παγιώνονται ως αλήθεια, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη τη φύση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι συχνά γεμάτα με συναισθηματικά φορτισμένο περιεχόμενο. Τα μηνύματα του συναισθηματικού περιεχομένου τείνουν να συγκεντρώνουν περισσότερο κοινό, likes και retweets από ότι τα συναισθηματικά ουδέτερα μηνύματα. Τέτοια μηνύματα είναι επίσης πιο πιθανό να θεωρηθούν αληθινά.

Μεγάλο μέρος του περιεχομένου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην υπόθεση Τζόνι Ντεπ– Άμπερ Χερντ έχει δημιουργηθεί για να προκαλέσει θυμό, θλίψη, αγανάκτηση και γέλιο. Μπροστά στη συνεχή έκθεση σε συναισθηματικά φορτισμένο υλικό, η κριτική σκέψη αποδυναμώνεται. Τα άτομα και τα γεγονότα αντιμετωπίζονται ως μαύρα ή άσπρα (δηλαδή, καλά ή κακά, αθώα ή ένοχα). Δεν υπάρχει η ζώνη του γκρι.

Στη συγκεκριμένη υπόθεση όπως και άλλες που απασχολούν την επικαιρότητα υπήρξε ένας καταιγισμός περιεχομένου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που απεικονίζει τα εμπλεκόμενα άτομα ως ήρωες κινουμένων σχεδίων. Οι γυναίκες είναι είτε όλες καλές ή όλες κακές. Η Άμπερ Χερντ παρουσιάζεται ως μοχθηρή- χειριστική, ψεύτρα και κοινωνιοπαθής.

Πάρτε για παράδειγμα το δημοφιλές hashtag #AmberTurd που σχετίζεται με το όνομά της. Αντίθετα, η δικηγόρος του Johnny Depp, η Camille Vasquez, παρουσιάζεται σταθερά ως ένας άγγελος με χρυσή καρδιά. Ένα hashtag που συνδέεται συχνά με το όνομά της είναι #Queen. Η Καμίλ είναι η «καλή γυναίκα», η σωτήρας, η ενάρετη.

Ο βαθμός ελκυστικότητας είναι ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει την κοινή γνώμη. Η έρευνα δείχνει ξεκάθαρα ότι οι ελκυστικοί άνθρωποι (με συμβατική έννοια) θεωρούνται πιο ειλικρινείς από εκείνους που θεωρούνται λιγότερο ελκυστικοί. Εκτός κι αν είναι πολύ ελκυστικές και γυναίκες (όπως η Άμπερ Χερντ). Οι εξαιρετικά ελκυστικές γυναίκες θεωρούνται ύποπτες, λιγότερο αξιόπιστες και επιθετικές. Συχνά θεωρούνται απειλή από άλλες γυναίκες, γεγονός που μπορεί να εξηγεί εν μέρει την υπεροχή των γυναικών που έχουν δημοσιεύσει απαξιωτικό περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατά της Άμπερ Χέρντ.

Σε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι βασίζονται σε αποσπάσματα βίντεο, ήχου, memes, tweets, αναρτήσεων και σχολίων που συχνά συνδυάζονται με τρόπους χειραγώγησης της κοινής γνώμης, είναι εύκολο να παρασυρθούμε από αυτή τη φρενίτιδα και να σχηματίσουμε γνώμες οι οποίες δεν είναι τεκμηριωμένες και κριτικές.

Ωστόσο, δε γνωρίζουμε πολλά για την κακοποίηση και τον αντίκτυπο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η κακοποίηση, για παράδειγμα, συμβαίνει συχνά πίσω από κλειστές πόρτες. Οι κακοποιοί παρουσιάζονται συχνά ως ψύχραιμοι και αφελείς, ενώ οι κακοποιημένοι όχι. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν πιστεύουν τα θύματα κακοποίησης και αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις γυναίκες που παρουσιάζονται ως δυνατές και με αυτοπεποίθηση.

Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε περιορισμένες γνώσεις για την Amber Heard, τον Johnny Depp ή τους δικηγόρους τους – ποιοι είναι, πώς ζουν τη ζωή τους.

Το θέμα είναι πως θα έπρεπε όλους να μας απασχολεί ο τρόπος με τον οποίο οι χρήστες καταναλώνουν το περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις επιπτώσεις αυτής της κατανάλωσης. Το να βασίζεσαι αποκλειστικά σε memes, tweets, βίντεο Instagram, αναρτήσεις στο Facebook και σχόλια στο YouTube για να διαμορφώσεις μία άποψη για τα γεγονότα είναι στην καλύτερη περίπτωση ελλιπές και στη χειρότερη επικίνδυνο.

Οι παροτρύνσεις για τη δολοφονία της Amber Heard καθώς και του μωρού της είναι ένα παράδειγμα τέτοιου κινδύνου.