«Νέα εντολή» επιβολής κυρώσεων απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα από τις Βρυξέλλες, μετά το «πάγωμα» τον περασμένο Ιούλιο.

Σε τροχιά αδιεξόδου οδεύει η στρατηγική της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς η προσπάθεια πολλαπλής αμφισβήτησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, σε συνδυασμό με το κρεσέντο επιθετικής ρητορικής προσκρούουν σε ολοένα και περισσότερα εμπόδια. Μετά την ελληνογαλλική συμφωνία αναβάθμισης του ελληνικού στόλου, αλλά και την υπογραφή της αμυντικής συμφωνίας με τις ΗΠΑ (παράλληλα με την επιστολή Μπλίνκεν), τα συμφωνηθέντα στη χθεσινή, 9η Σύνοδο Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου στην Αθήνα, έχουν προκαλέσει νέο κύκλο αμηχανίας στη γειτονική χώρα.

Ενεργειακή γέφυρα

Ο παραδοσιακός, κοινός βηματισμός των τριών μεσογειακών χωρών όχι μόνο επαναβεβαιώθηκε στις χθεσινές εργασίες της Συνόδου, αλλά απέκτησε άλλη μία ακόμη, κρίσιμη διάσταση, αυτήν της ενέργειας, σε μια στιγμή που η Ευρώπη κλυδωνίζεται από τους κραδασμούς της αγοράς φυσικού αερίου και οι τιμές στα καύσιμα καταγράφουν ράλι ανόδου διεθνώς. Σε αυτή τη συνθήκη, Ελλάδα, Κύπρος και Αίγυπτος συνυπέγραψαν χθες τη διασύνδεσή τους για την μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας, δημιουργώντας μια ενεργειακή «γέφυρα προς την Ευρώπη». Ιδιαίτερα αναλυτικός, μάλιστα, ως προς τη δημιουργία του ενεργειακού, αυτού, βραχίονα υπήρξε ο Πρόεδρος της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, τονίζοντας ότι «είναι πολύ σημαντικό να εργαστούμε από κοινού ούτως ώστε να φτιαχτεί ένας αγωγός μεταφοράς από το οικόπεδο «Αφροδίτη» στους δύο τερματικούς σταθμούς υγροποίησης φυσικού αερίου στο Ιντκού και στη Δαμιέτη στην Αίγυπτο και τη μεταφορά του μέσω της Ελλάδας προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη, πράγμα το οποίο συνάδει με τις μεγάλες φιλοδοξίες για την δημιουργία του Forum Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου στα πλαίσια της περιφερειακής συνεργασίας και της συνεργασίας μεταξύ των χωρών της περιοχής, για την αξιοποίηση των αποθεμάτων υδρογονανθράκων».

«Απειλή» για την περιοχή

Ο ίδιος τάχθηκε αναφανδόν υπέρ της «εντατικοποίησης των συνεργασιών» μεταξύ των τριών χωρών (με την Αίγυπτο να αποτελεί την μεγαλύτερη αραβική χώρα) σε ένα ευρύ φάσμα, από το οποίο δεν έλειπαν οι «περιφερειακές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο». Ενώπιον των δύο ομολόγων του, άλλωστε, ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης απέστειλε σαφή μηνύματα στη γειτονική χώρα, επισημαίνοντας πως «οι θέσεις μας ταυτίζονται στην καταδίκη της προκλητικής πρακτικής και της επιθετικής ρητορικής της Τουρκίας». Στο ίδιο πλαίσιο, «δυστυχώς η ηγεσία της Άγκυρας δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τα μηνύματα των καιρών. Οι βλέψεις της Τουρκίας συνιστούν απειλή για την ειρήνη στην ευρύτερη περιοχή» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης, σχολιάζοντας παράλληλα πως «δεν προοιωνίζονται εποικοδομητική στάση για την επίλυση του Κυπριακού. Μοναδικός δρόμος προόδου είναι οι δεσμευτικές αποφάσεις του συμβουλίου ασφαλείας του ΟΗΕ».

Από πλευράς του, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης περιέγραψε ότι «δεν μπορεί οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου να συνεργάζονται στενά μεταξύ τους, να αποτελούν πυλώνες σταθερότητας και ειρήνης και η μόνη που διαταράσσει το Διεθνές Δίκαιο να είναι, για λόγους καθαρά δικούς της, η Τουρκία», συμπυκνώνοντας το κλίμα της Τριμερούς.

«Εχθρική πολιτική»

Στο ενδιάμεσο, η δυσφορία της Άγκυρας απέναντι στην Τριμερή της Αθήνας δεν άργησε να καταγραφεί και γραπτά, καθώς σε ανακοίνωσή της το Υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας χαρακτήρισε ως «εκδήλωση εχθρικής πολιτικής» την κοινή δήλωση των τριών ηγετών, στα πλαίσια της 9ης Συνόδου Ελλάδας, Κύπρου και Αιγύπτου.

«Έχουμε δείξει σε φίλους και εχθρούς ότι καμία πρωτοβουλία στην Ανατολική Μεσόγειο χωρίς τη συμμετοχή της Τουρκίας και της ‘ΤΔΒΚ’ δεν μπορεί να έχει καμία επιτυχία» ανέφερε σχετικά το Τουρκικό ΥΠΕΞ, κάνοντας ακόμη λόγο για «μαξιμαλιστικές και παράνομες αξιώσεις του Ελληνικού- Eλληνοκυπριακού διδύμου που αγνοεί τους Τουρκοκύπριους». Εμφανώς ενοχλημένη ιδίως από την ελληνοκυπριακή σύμπραξη με την Αίγυπτο, «η συμπερίληψη της Αιγύπτου σε αυτή τη δήλωση είναι ένδειξη ότι η αιγυπτιακή διοίκηση δεν έχει καταλάβει ακόμη την πραγματική διεύθυνση όπου μπορεί να συνεργαστεί στην Ανατολική Μεσόγειο» υποστήριξε η Άγκυρα, διαπιστώνοντας τη σταδιακή απομόνωσή της στην ευρύτερη περιοχή.

«Μήνυμα» κυρώσεων

Εκτός από την Τριμερή, τη χθεσινή ημέρα για την Τουρκία στιγμάτισε και η δημοσιοποίηση της ετήσιας έκθεσης της Κομισιόν για χώρες υποψήφιες προς ένταξη στην ΕΕ, στις σελίδες της οποίας η Τουρκία νουθετείται «να αποφύγει απειλές και ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας». «Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επανειλημμένα έχει δηλώσει ότι η ΕΕ έχει στρατηγικό συμφέρον για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και για την ανάπτυξη σχέσης συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία» επισημαίνεται χαρακτηριστικά, ενώ η γειτονική χώρα καλείται να πάρει πίσω όλες τις μονομερείς ενέργειες που ανακοινώθηκαν στις 20 Ιουλίου για τα Βαρώσια, όπως και όλα τα βήματα που έγιναν από τον Οκτώβριο του 2020, αντιβαίνοντας στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Η ισχυρή αυτή, ευρωπαϊκή υπόμνηση για τα Βαρώσια δεν στερείται περιεχομένου, με δεδομένο ότι στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ την περασμένη Δευτέρα ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, Ζοζέπ Μπορέλ παρατήρησε πως η συμπεριφορά της Τουρκίας δημιουργεί ένταση στην Κύπρο και υπονομεύει την επανάληψη των διαπραγματεύσεων για την επίλυση του Κυπριακού, εκφράζοντας ταυτόχρονα την αλληλεγγύη του προς την Ελλάδα και την Κύπρο, για τις τουρκικές παράνομες ενέργειες στην ΑΟΖ τους.

Για το λόγο αυτό, δόθηκε εντολή στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης και στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ετοιμάσουν επιλογές με προτεινόμενα μέτρα εναντίον της Τουρκίας (options paper), τα οποία θα κληθούν να αποφασίσουν τα Κράτη-Μέλη. Ερωτηθείς, μάλιστα, διευκρινιστικά χθες ο Εκπρόσωπος Τύπου του ΥΠΕΞ, Αλέξανδρος Παπαϊωάννου κατά την ενημέρωση των διπλωματικών συντακτών, εξήγησε πως πρόκειται για «καινούρια» εντολή προς τις αρμόδιες ευρωπαϊκές υπηρεσίες και όργανα, ενώ «εφόσον η τουρκική συμπεριφορά συνεχίζει να είναι αυτή που είναι και μάλιστα να απειλεί άμεσα με τις πράξεις της κράτη – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτό θεωρούμε ότι δεν πρέπει να περάσει αναπάντητο», κατέληξε.

Πίεση από το Κογκρέσο

Στα αρνητικά δεδομένα για την τουρκική διπλωματία προστέθηκε και η υπερψήφιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ του νομοσχεδίου για την Αμερικανική πολιτική στη Λιβύη, καθώς ενεργοποιεί τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων σε οποιονδήποτε απειλεί την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα της χώρας (που οδεύει προς εκλογές στις 24 Δεκεμβρίου), με αποδέκτη ως εκ τούτου και την Τουρκία. Ειδικότερα, στο νομοσχέδιο γίνεται ειδική αναφορά στην ανάγκη πλήρους αποχώρησης του συνόλου των ξένων δυνάμεων (τακτικών στρατιωτικών δυνάμεων και μισθοφόρων) από τη Λιβύη, ενόψει και της Συνόδου που θα πραγματοποιηθεί αύριο στην Τρίπολη, στην οποία θα μετάσχει και ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας. Η Αθήνα, άλλωστε, έχει φροντίσει να υπογραμμιστεί, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, «ο αποσταθεροποιητικός ρόλος της Τουρκίας στη Λιβύη, κυρίως όσον αφορά τη στρατιωτική εμπλοκή και την παρεμπόδιση της πολιτικής διαδικασίας, καθώς και στην ανάγκη πλήρους αποχώρησης του συνόλου των ξένων δυνάμεων από τη χώρα».

Με αυτά τα δεδομένα, στο ζήτημα της Λιβύης εστίασε για άλλη μια φορά ο Πρωθυπουργός στη διάρκεια της χθεσινής Τριμερούς, επισημαίνοντας πως «οι εξελίξεις στην Λιβύη επιδρούν στην ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής». «Η διεξαγωγή εκλογών το Δεκέμβριο είναι βήματα προς την ομαλότητα όπως και η αποχώρηση όλων των στρατευμάτων και των μισθοφόρων. Η Ελλάδα, η Αίγυπτος, η Κύπρος στηρίζουμε έμπρακτα τη μετάβαση της Λιβύης στην ειρήνη και τη Δημοκρατία», δεσμεύτηκε ο κ. Μητσοτάκης, στέλνοντας ένα ακόμη μήνυμα προς την Άγκυρα.

Σκάνερ στον αέρα

Με τους συσχετισμούς στο ευρωπαϊκό και διεθνές περιβάλλον να αποθαρρύνουν στην παρούσα φάση τις τουρκικές επιδιώξεις, ζητούμενο τις επόμενες ώρες αποτελεί το πεδίο εκτόνωσης της έντασης που έρχεται από το εσωτερικό μέτωπο της Τουρκίας, καθώς ο πληθωρισμός στην τουρκική οικονομία καλπάζει φλερτάροντας με ποσοστό 20%, ενώ συμπαρασύρει ανησυχητικά και τις τιμές της λίρας. Εκβάλλοντας ήδη το εσωτερικό της πρόβλημα στον αέρα, 38 παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου σημειώθηκαν χθες από τουρκικά αεροσκάφη ATR-72, τα οποία χρησιμοποιούνται (ανάλογως τον εξοπλισμό τους) σε ανθυποβρυχιακές επιχειρήσεις αποσαφήνισης εικόνας επιφανείας και ηλεκτρονικού πολέμου. Επιχειρούν, δηλαδή, να «σκανάρουν» το Αιγαίο, παράλληλα με τη συντήρηση της τακτικής της έντασης, την οποία επιδιώκει ανελειπώς η Άγκυρα.

Το μπαράζ παραβιάσεων ερμηνεύουν και οι πρώτες τουρκικές διαρροές δυσφορίας αναφορικά με την έντονη παρουσία στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης τις τελευταίες ημέρες, πολυάριθμων αμερικανικών στρατευμάτων που θα αποβιβαστούν εκεί, για να κατευθυνθούν σε άσκηση στη Ρουμανία, μέσα στον Νοέμβριο. Παρακολουθώντας άρματα, πυροβόλα και μη επανδρωμένα UAV να κατεβαίνουν στο λιμάνι της Θράκης, «δεν έχει ξαναγίνει σε τόσο μεγάλη κλίμακα» αποβίβαση αμερικανικών δυνάμεων στην περιοχή σχολιάζει η Άγκυρα, προδίδοντας τον προβληματισμό της.

Πηγή: protothema.gr