Σε τεντωμένο σχοινί βαδίζουν οι σχέσεις της Ουάσινγκτον με τη Μόσχα και την Άγκυρα με φόντο τη Συνθήκη Πυρηνικών Όπλων Ενδιάμεσου Βεληνεκούς αλλά και την προμήθεια του ρωσικού πυραυλικού συστήματος S-400 από την Τουρκία.

Το γεωστρατηγικό παιχνίδι στο τρίγωνο Ουάσινγκτον-Μόσχα-Άγκυρα βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη με έντονο παρασκήνιο, ανταλλάγματα και ευθείες απειλές εκατέρωθεν. Η προσέγγιση Μόσχας-Τουρκίας έχει εδώ και μήνες θέσει σε συναγερμό τις ΗΠΑ ενώ η σταγόνα που φαίνεται πως ξεχείλισε το ποτήρι είναι η τουρκική προτίμηση στο ρωσικό οπλοστάσιο αντιπυραυλικής και αντιαεροπορικής άμυνας.

Παρίσι, Ρώμη και Βρυξέλλες αναζήτησαν εναλλακτικές προτάσεις καθώς πραγματοποιήθηκαν επαφές μεταξύ Τουρκίας και άλλων χωρών του ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα με την Γαλλία και την Ιταλία, για την αγορά του εναλλακτικού γαλλικού συστήματος αντιαεροπορικής άμυνας SAMP/T. Συζητήσεις που φαίνεται πως δεν κατέληξαν στο επιθυμητό αποτέλεσμα καθώς η Άγκυρα εμμένει στην αρχική της απόφαση για την αγορά των S-400, πυροδοτώντας με αυτόν τον τρόπο αντιδράσεις οι οποίες αφού πέρασαν από το Αμερικανικό Κογκρέσο φαίνεται πως κατέληξαν σε τελεσίγραφο Τραμπ στον Ερντογάν.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστοσελίδας Middle East Eye, ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Μάικ Πένς, ζήτησε από τον Τούρκο Πρόεδρο να εγκαταλείψει την αγορά των ρωσικών πυραύλων, διαφορετικά η χώρα του θα υποστεί κυρώσεις λόγω του νόμου CAATSA (Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act.), που πέρασε το Κογκρέσο το 2017. Ωστόσο, ούτε ο Λευκός Οίκος, ούτε η Τουρκική Προεδρία επιβεβαίωσαν το τηλεφώνημα μέχρι στιγμής.

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Hellas Journal, η τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ του αντιπροέδρου Πένς και του προέδρου Ερντογάν, που αποτελεί τελεσίγραφο, αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά την Κυριακή από τον Burhanettin Duran, έναν αρθρογράφο της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Sabah και τον επικεφαλής της τουρκικής φιλοκυβερνητικής «δεξαμενής σκέψης» SETA. Η επικοινωνία έγινε την περασμένη εβδομάδα. Σύμφωνα με τον Ντουράν, ο Ερντογάν δήλωσε ότι ο κ. Πενς είχε μεταφέρει τον αίτημα του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τράμπ για την ακύρωση της συμφωνίας.

Από την πλευρά του ο Πρόεδρος της Τουρκίας δεν θεωρεί την ακύρωση της συμφωνίας S-400 ως επιλογή, έγραψε ο Ντουράν στη στήλη του, προσθέτοντας ότι το αίτημα του αντιπρόεδρου των ΗΠΑ σηματοδότησε ότι οι εντάσεις μεταξύ της Άγκυρας και της Ουάσινγκτον ενδέχεται να αυξηθούν τις επόμενες ημέρες με αφορμή το επίμαχο ζήτημα.

Άλλωστε, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επέκρινε όσους λένε ότι η Τουρκία πρέπει να εγκαταλείψει την αγορά των ρωσικών συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας S-400, κατά την διάρκεια ομιλίας του στην πόλη Μπουρντούρ, την οποία μετέδωσε το τουρκικό κανάλι NTV.

«Όλοι αυτοί λένε ότι δεν πρέπει να αγοράσουμε τους S-400. Γιατί δεν πρέπει να τα αγοράσουμε; Έχουμε το δικαίωμα να χρησιμοποιούμε διαφορετικά συστήματα και δεν θεωρούμε ότι έχετε δικαίωμα να μας ασκείτε κριτική», δήλωσε ο Ερντογάν.

Την προηγούμενη εβδομάδα ο Τούρκος πρόεδρος είχε δηλώσει ότι η Άγκυρα δεν προτίθεται να υπαναχωρήσει στην αγορά των S-400, επισημαίνοντας ότι η Τουρκία υπολογίζει να προμηθευθεί τα ρωσικά συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας τον Ιούλιο

Η Ρωσία θα ολοκληρώσει την παράδοση των ρωσικών συστημάτων αντιπυραυλικής άμυνας S-400 στην Τουρκία έως τα τέλη του τρέχοντος έτους, δήλωσε και ο γενικός διευθυντής της ρωσικής κρατικής εταιρείας Rostec Σεργκέι Τσεβέζοφ κατά την διάρκεια της 14ης διεθνούς έκθεσης οπλικών συστημάτων IDEX-2019 που πραγματοποιείται στο Αμπού Ντάμπι

«Υπογράψαμε το συμβόλαιο και φέτος έως το τέλος του έτους θα ολοκληρώσουμε όλες τις παραδόσεις. Ολόκληρο το σύστημα θα το παραδώσουμε φέτος» δήλωσε ο Τσεμέζοφ.

Από τους S-400 στις πυρηνικές κεφαλές

Την ίδια στιγμή, η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει μονομερώς τις ΗΠΑ από τη Συνθήκη INF προκάλεσε την αντίδραση της Μόσχας, η ρητορική της οποίας -δια στόματος Πούτιν- ανέβηκε επίπεδο με τον ρώσο πρόεδρο να εξαπολύει ευθείες απειλές.

Κατά την ετήσια ομιλία του στο κοινοβούλιο της χώρας ο Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία θα αναγκαστεί να λάβει αντίμετρα εάν οι ΗΠΑ αναπτύξουν πυραυλικά συστήματα προσθέτοντας μάλιστα ότι «οι πύραυλοί μας θα στοχεύουν προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και όχι μόνο τις χώρες όπου οι αμερικανικοί πύραυλοι θα έχουν εγκατασταθεί». «Αφήστε τους να μετρήσουν την ταχύτητα και το βεληνεκές των πυραύλων μας», είπε, διερωτώμενος μάλιστα ειρωνικά: «Μπορούν όμως να μετρήσουν;».

Η απόφαση των ΗΠΑ να αποσυρθούν μονομερώς από τη συνθήκη INF είναι κρίσιμη, τόνισε ενώ υπογράμμισε πως η Ρωσία σε αντίθεση με τις ΗΠΑ,δεν ανέπτυξε τεχνολογίες απαγορευμένες από τη συνθήκη. «Η Ουάσιγκτον αποσύρθηκε με παραπλανητικό τρόπο» σημείωσε και ανέφερε πως θα ήταν πιο ειλικρινές να που πως απλά θέλουν να αποχωρήσουν όπως συνέβη με τη συνθήκη ABM και τον Τζορτζ Μπους.

Η απάντηση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ

Από την πλευρά τους οι Ηνωμένες Πολιτείες χαρακτήρισαν προπαγάνδα τις δηλώσεις του ρώσου προέδρου, όπως μεταδίδει το πρακτορείο Reuters

«Οι παρατηρήσεις του Προέδρου Πούτιν αποτελούν συνέχεια της προπαγανδιστικής προσπάθειας της Ρωσίας για να αποφευχθεί η ευθύνη για τις ενέργειες της κατά παράβαση της Συνθήκης INF», δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ υπό τον όρο της ανωνυμίας.

Υπενθυμίζεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες την 1η Φεβρουαρίου δήλωσαν ότι θα αποσυρθούν από τη Συνθήκη INF σε έξι μήνες, εκτός αν η Μόσχα τερματίσει τις εικαζόμενες παραβιάσεις του συμφώνου ελέγχου όπλων του 1987.