Εντοπίστηκε με ακτίνες Χ

Μια άγνωστη μέχρι στιγμής αυτοπροσωπογραφία του Βίνσεντ Βαν Γκογκ ανακαλύφθηκε κρυμμένη στο πίσω μέρος ενός άλλου πίνακα.

Οι ειδικοί από τις Εθνικές Πινακοθήκες της Σκωτίας εντόπισαν το σπάνιο εύρημα όταν ο καμβάς ακτινογραφήθηκε πριν από μια έκθεση.

Η κρυμμένη αυτοπροσωπογραφία ήταν κρυμμένη κάτω από στρώματα κόλλας και χαρτονιού στο πίσω μέρος ενός προηγούμενου έργου που ονομάζεται «Κεφάλι χωρικής με άσπρο κεφαλόδεσμο».

Η συντηρήτρια της γκαλερί Λέσλι Στίβενσον είπε ότι ένιωσε «σοκαρισμένη» όταν είδε τον καλλιτέχνη να «μας κοιτάζει».

«Όταν είδαμε την ακτινογραφία για πρώτη φορά, φυσικά ήμασταν πολύ ενθουσιασμένοι. Αυτή είναι μια σημαντική ανακάλυψη γιατί προσθέτει σε αυτά που ήδη γνωρίζουμε για τη ζωή του Βαν Γκογκ».

Ο Ολλανδός καλλιτέχνης συχνά επαναχρησιμοποιούσε τους καμβάδες του για να εξοικονομήσει χρήματα, τους αναποδογυρίζει και στη συνέχεια δούλευε στην άλλη πλευρά.

Τα έργα του δεν είχαν την αξία που έχουν σήμερα όσο ζούσε και η δουλειά του εκτιμήθηκε μόνο μετά τον θάνατό του το 1890, σε ηλικία 37 ετών.

Ο Βαν Γκογκ έγινε μια από τις πιο διάσημες και πιο σημαντικές προσωπικότητες στην ιστορία της τέχνης.

Το «Κεφάλι χωρικής με άσπρο κεφαλόδεσμο» μπήκε στη συλλογή της Εθνικής Πινακοθήκης της Σκωτίας (NGS) το 1960, ως μέρος ενός δώρου από έναν εξέχοντα δικηγόρο του Εδιμβούργου.

Απεικονίζει μια ντόπια γυναίκα από την πόλη Nuenen στα νότια της Ολλανδίας, όπου ο καλλιτέχνης έζησε από τον Δεκέμβριο του 1883 έως τον Νοέμβριο του 1885.

Οι ειδικοί εικάζουν ότι ο Βαν Γκογκ ζωγράφισε αργότερα την αυτοπροσωπογραφία του στην άλλη πλευρά σε μια κομβική στιγμή της καριέρας του, αφού μετακόμισε στο Παρίσι.

Περίπου 15 χρόνια μετά το θάνατό του, το έργο ενσωματώθηκε σε μια έκθεση στο Μουσείο Stedelijk του Άμστερνταμ, με τη μορφή δανεισμού.

Ο πίνακας άλλαξε χέρια αρκετές φορές και το 1923 αποκτήθηκε από την Evelyn St Croix Fleming, την μητέρα του Ίαν Φλέμινγκ, δημιουργού του Τζέιμς Μποντ.

Στην Σκωτία έφτασε μόλις το 1951, όταν μπήκε στη συλλογή των Alexander και Rosalind Maitland, οι οποίοι αργότερα το δώρησαν στο NGS.

Οι ειδικοί στη γκαλερί είπαν ότι μπορεί να είναι δυνατό να αποκαλυφθεί η κρυμμένη αυτοπροσωπογραφία, αλλά ότι η διαδικασία αφαίρεσης της κόλλας και του χαρτονιού θα απαιτήσει λεπτεπίλεπτες εργασίες συντήρησης.

Η έρευνα συνεχίζεται για να διερευνηθεί πώς μπορεί να γίνει αυτό χωρίς να βλάψει το έργο του δημιουργού.

Ωστόσο, οι επισκέπτες μιας έκθεσης στο Εδιμβούργο θα μπορούν να δουν την αυτοπροσωπογραφία για πρώτη φορά μέσα από ένα ειδικά κατασκευασμένο lightbox.

Η αυτοπροσωπογραφία δείχνει τον γενειοφόρο καλλιτέχνη με καπέλο με γείσο και με ένα μαντήλι χαλαρά δεμένο στο λαιμό. Καθηλώνει τον θεατή με το έντονο βλέμμα, με τη δεξιά πλευρά του προσώπου του σε σκιά και ορατό το αριστερό του αυτί.

Η καθηγήτρια Frances Fowle, ανώτερη επιμελήτρια Γαλλικής Τέχνης στις Εθνικές Πινακοθήκες της Σκωτίας, περιέγραψε την ανακάλυψη ως «ένα απίστευτο δώρο για τη Σκωτία».

«Στιγμές όπως αυτή είναι απίστευτα σπάνιες. Ανακαλύψαμε ένα άγνωστο έργο του Βίνσεντ Βαν Γκογκ, ενός από τους πιο σημαντικούς και δημοφιλείς καλλιτέχνες στον κόσμο».

Αρκετές τέτοιες αυτοπροσωπογραφίες και άλλα έργα έχουν βρεθεί στο παρελθόν ζωγραφισμένα στο πίσω μέρος παλαιότερων καμβάδων της περιόδου Nuenen.

Με πληροφορίες του BBC