Συμβολή στην ιστορία και τον πολιτισμό ο δίγλωσσος επετειακός Φθιωτικός Λόγος «Οι Θερμοπύλες στα γράμματα και τις τέχνες, 2.500 χρόνια μετά»

Δημοσιεύτηκε: Παρασκευή, 17 Σεπτεμβρίου 2021 12:36 Συμβολή στην ιστορία και τον πολιτισμό ο δίγλωσσος επετειακός Φθιωτικός Λόγος «Οι Θερμοπύλες στα γράμματα και τις τέχνες, 2.500 χρόνια μετά»

Με επιτυχία και αυξημένο το ενδιαφέρον των πολιτών της Λαμίας και της Φθιώτιδας πραγματοποιήθηκε η παρουσίαση του δίγλωσσου (ελληνικά – αγγλικά), επετειακού ΦΘΙΩΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ «Οι Θερμοπύλες στα γράμματα και τις τέχνες, 2.500 χρόνια μετά», την Τετάρτη 15-9-2021, στην πλατεία «Αλέκου Κοντόπουλου» Λαμίας, που διοργάνωσαν η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας – Π.Ε. Φθιώτιδας και ο Όμιλος φθιωτών Λογοτεχνών και Συγγραφέων.

Η εκδήλωση ξεκίνησε με το τραγούδι «Οι Θερμοπύλες» σε στίχους του Κωνσταντίνου Καβάφη και μουσική Γιάννη Πετρίτση, που επιμελήθηκε ο μουσικός Κώστας Νέλλας και ερμήνευσε η Βάσια Κωνσταντακοπούλου.

Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο Πρόεδρος του Ομίλου κ. Κώστας Τσιαλαφούτας, ο οποίος καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους και ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής : […]Ο 33ος τόμος των 370 σελίδων που εκδόθηκε με αφορμή τη συμπλήρωση των 2.500 χρόνων από τη μάχη των Θερμοπυλών, περιλαμβάνει μυθολογικό, ιστορικό, λογοτεχνικό, ποιητικό, εικαστικό και βιβλιογραφικό υλικό, χρήσιμο και πολύτιμο για κάθε μελετητή και ερευνητή.

Η μάχη των Θερμοπυλών υπήρξε ένα κοσμοϊστορικό γεγονός που καθόρισε τη μοίρα λαών και πολιτισμών. Είναι η μάχη που έγινε ιστορία και η ιστορία που έγινε πολιτισμός και τέχνη. Είναι η μάχη που έγινε σημείο αναφοράς σε όλες τις μορφές τέχνης και αποτέλεσε έμπνευση για τη δημιουργία διαχρονικών δημιουργημάτων. Κι αυτό γιατί οι Θερμοπύλες συνιστούν σύμβολο ελευθερίας, αυτοθυσίας και αντίστασης.

Με αφορμή της παρουσίασης του βιβλίου και επειδή Οι Θερμοπύλες προκαλούν το παγκόσμιο ενδιαφέρον, κάνουμε έκκληση στους αρμόδιους φορείς και την πολιτεία να αξιοποιηθεί ο χώρος και η περιοχή των Θερμοπυλών. Προτάσεις αξιοποίησης υπάρχουν και μέσα στο Φθιωτικό Λόγο.»

Την εκδήλωση χαιρέτισαν ο Εκπρόσωπος του Μητροπολίτη Φθιώτιδας κ. Συμεών, Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης π. Ηρωδίων Ρίζος και ο Αντιπεριφερειάρχης Φθιώτιδας κ. Αθανάσιος Καρακάντζας, οι οποίοι τόνισαν τα διαχρονικά και παγκόσμια μηνύματα της ελευθερίας και της αντίστασης που εκπέμπουν οι Θερμοπύλες και συγχάρηκαν τον Όμιλο Λογοτεχνών Φθιώτιδας για την έκδοση του επετειακού Φθιωτικού Λόγου και τη συνεχή λογοτεχνική και πολιτιστική του προσφορά.

Για το βιβλίο μίλησαν :

α) Η φιλόλογος και Γεν. Γραμματέας του Ομίλου κ. Ειρήνη Πασχαλίδη με θέμα «Δομή και περιεχόμενο του Φθιωτικού Λόγου», και ανέφερε μεταξύ άλλων τα εξής : «[…]Όμως ζούμε σε μια χώρα που υπήρξε το λίκνο του ηθικού και πνευματικού πολιτισμού και έθεσε τα ερείσματα για τη δημιουργία ενός πανανθρώπινου ανθρωπιστικού πολιτισμού. Οι ιδέες που γεννήθηκαν εδώ και οι αξίες που υπηρετήθηκαν πιστά, καταγράφηκαν και έγιναν πρότυπο για όλες τις επόμενες γενιές, αναχώματα που θα μας κρατήσουν όρθιους στις δυσκολίες της ζωής. Έτσι σήμερα περισσότερο από ποτέ, αναζητούμε και επιδιώκουμε να διατηρήσουμε άσβεστη την πνευματική κληρονομιά μας αλλά και να δημιουργήσουμε ψήγματα πνευματικής συνέχειας για τις επόμενες γενιές.

Ο Όμιλος Φθιωτών Λογοτεχνών λειτουργεί ακριβώς με αυτό τον στόχο και επιθυμεί να σπείρει γόνιμα στις επόμενες γενιές την αγάπη για τον λόγο και την γραφή. Γέννημα αυτής της προσπάθειας αποτελεί το ετήσιο περιοδικό Φθιωτικός Λόγος που μετρά τρεις δεκαετίες, μιας και εκδίδεται από το 1991.  Ένα περιοδικό που στην ουσία αποτελεί βιβλίο, πνευματικό δημιούργημα των μελών του Ομίλου, ανθρώπων που έδρασαν και δρουν στη Λαμία αλλά και που έχουν διακριθεί στο πέρασμα του χρόνου. Έχει κάθε φορά ένα συγκεκριμένο θέμα και στις σελίδες του μπορεί κανείς να ανακαλύψει σημαντικές απόψεις, άρθρα, και ιστορικές πληροφορίες που φωτίζουν γνωστές και άγνωστες πτυχές του θέματος αλλά και να δώσει τον λόγο σε σύγχρονους ερευνητές της πόλης που θέλουν να αποκαλύψουν τα πονήματα των ερευνών τους. Φιλοξενεί επίσης ποιήματα και λογοτεχνικά κείμενα παλαιότερων και νεότερων λογοτεχνών και αποτελεί μια αισιόδοξη γωνιά για τους ρομαντικούς της εποχής που αναζητούν στη γραφή την έκφραση της ψυχής τους. Τέλος διαθέτει πλούσιο φωτογραφικό υλικό για το θέμα που περιλαμβάνει ενώ ενημερώνει τους αναγνώστες για τις δράσεις του Ομίλου και των μελών του.

Ο τελευταίος Φθιωτικός Λόγος που έχει τίτλο « Οι Θερμοπύλες στα γράμματα και τις τέχνες, 2.500 χρόνια μετά», εκδόθηκε σε δίγλωσση μορφή, με αφορμή τη συμπλήρωση 2.500 χρόνων από τη μάχη των Θερμοπυλών σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας- Περιφερειακής Ενότητας Φθιώτιδας- ΟΠΑΣΤΕ, τους οποίους και ευχαριστούμε θερμά για τη συμβολή τους. Θα πρέπει να πούμε βέβαια ότι ο τόμος αυτός αποτελεί νέα εμπλουτισμένη μορφή του 29ου-30ου τόμου του 2015, και βασικός στόχος είναι η προβολή των Θερμοπυλών σε όσους επισκέπτονται την περιοχή και της συμβολικής ιστορικής μάχης  ανά τον κόσμο. Χωρισμένο λοιπόν σε δύο  μέρη σε ελληνική και αγγλική εκδοχή περιλαμβάνει πλούσιο υλικό τόσο σε κείμενα όσο και σε οπτικό φωτογραφικό υλικό από ανθρώπους που εμπνεύστηκαν και απαθανάτισαν την αξία του γεγονότος.

[…] Κυρίες και κύριοι , φίλοι του Ομίλου αλλά και φίλοι του λόγου και κάθε μορφής τέχνης, ο 33ος τόμος του Φθιωτικού Λόγου αφιερωμένος στις Θερμοπύλες, προκειμένου να καταστεί κι αυτός με τη σειρά του μέσο προβολής του τόπου αυτού και δίαυλος επικοινωνίας με τον υπόλοιπο κόσμο που θαυμάζει την ελληνική σκέψη και ψυχή. Να προβάλει την ιστορική μάχη των Θερμοπυλών, τη μάχη που η ιστορία έσκυψε ευλαβικά…. κι αυτό γιατί οι Θερμοπύλες δε συνιστούν μόνο σύμβολο της ελευθερίας και της αυτοθυσίας αλλά αντικατοπτρίζουν την ηθική στάση του ανθρώπου, την έντιμη θέαση των πολέμιων εκφάνσεων της ζωής, τη συνέπεια σε ό,τι πιστεύουμε και νιώθουμε.  Αυτά τα μηνύματα ζωής ο λόγος και η τέχνη οφείλουν να τα αναδεικνύουν, να τα υμνούν και βέβαια να τα μεταγγίζουν στις επόμενες γενιές.»

Β) Η φιλόλογος – αρχαιολόγος κ. Ευαγγελία Δημοπούλου με θέμα «Η ιστορική και πολιτιστική προσφορά της μάχης των Θερμοπυλών» και τόνισε μεταξύ άλλων τα εξής: «[…]Τα πολεμικά γεγονότα είναι γνωστά. Το καλοκαίρι του 480π.Χ. ο Ξέρξης φτάνοντας στις Θερμοπύλες με ένα τεράστιο για την εποχή στράτευμα, βρίσκει απέναντί του μόλις μερικές χιλιάδες Έλληνες με επικεφαλής τον βασιλιά της Σπάρτης Λεωνίδα. Οι Έλληνες επέλεξαν να κρατήσουν αμυντική στάση και περίμεναν τους Πέρσες στο στενό των Θερμοπυλών, που αποτελούσε την πύλη για τη νότια Ελλάδα,  εκμεταλλευόμενοι τη διαμόρφωση του εδάφους. Ο Ξέρξης έστειλε αρχικά κήρυκες στο στρατόπεδο των Ελλήνων  και ζήτησε την παράδοση των όπλων. Η απάντηση του Λεωνίδα φυσικά ήταν αρνητική «Μολών Λαβέ» Φράση στην οποία αντανακλάται η υπερηφάνεια και ο πατριωτισμός των Ελλήνων. Μαζί με τους 300 Σπαρτιάτες, πολέμησαν 700 Θεσπιείς και 400 Θηβαίοι μέχρις εσχάτων. Η μάχη κράτησε μόλις τρεις μέρες, που αρκούσαν όμως να γραφτεί,  μια από της πιο λαμπρές σελίδες  της παγκόσμιας ιστορίας. Τις δύο πρώτες ημέρες, οι επιθέσεις του Ξέρξη αποκρούστηκαν. Όμως, την τρίτη μέρα μετά την προδοσία του Εφιάλτη και την εγκατάλειψη από τους Φωκείς του μονοπατιού της Ανοπαίας Ατραπού γράφτηκε ο επίλογος της επικής αυτής μάχης.

[…] Οι Θερμοπύλες προβάλλουν στο διηνεκές ως σύμβολο πανανθρώπινων αξιών όπως αυτές της ελευθερίας, του ηρωισμού και της αυτοθυσίας. Υψηλά ιδανικά που αποτελούσαν τον ακρογωνιαίο λίθο του ελληνικού πολιτισμού. 2.500 χρόνια μετά, η Μάχη των Θερμοπυλών αποτελεί αέναο φάρο και σημείο αναφοράς στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα, αντίστασής των Ελλήνων, των ελεύθερων ατόμων. Οι Έλληνες μαχητές στάθηκαν σθεναρά για να πολεμήσουν όχι μόνο υπέρ βωμών και εστιών αλλά κυρίως για να υπερασπιστούν το υπέρτατο αγαθό, της Ελευθερία αντιμαχόμενοι τον αυταρχισμό και τον δογματισμό του περσικού δεσποτισμού. Η μάχη των Θερμοπυλών δεν ανέδειξε μόνο το χάσμα μεταξύ  Ανατολής και Δύσης, μεταξύ του φωτός και του σκότους, αλλά ανέδειξε την πολιτισμική διαφορά των δυο αντιμαχόμενων πλευρών.

[…] Η μάχη αυτή είχε καταλυτική επίδραση στις μετέπειτα ιστορικές και πολιτιστικές εξελίξεις:  «Μετά τα Περσικά γεννήθηκαν έννοιες ανεξίτηλες και θεσμοί που έμελλαν να διαρκέσουν για πολλά χρόνια θέτοντας τις βάσεις του Δυτικού πολιτισμού». 

Μετά τους Περσικούς πολέμους η Ελλάδα άνθησε αφήνοντας δύο μεγάλες παρακαταθήκες στον παγκόσμιο πολιτισμό, δηλαδή τη δημοκρατία στη βάση της ισονομίας και ισηγορίας ελεύθερων πολιτών και όχι υπηκόων ή δούλων, και την Ιστορία ως καταγραφή και μνημόνευση συμβάντων που παραδίδονται στις επόμενες γενιές.

[…] Κλείνοντας, μπορεί η μάχη των Θερμοπυλών να έληξε με ήττα, όμως στα πρόσωπα του Λεωνίδα, των 300 Σπαρτιατών και των 700 Θεσπιέων η Ελλάδα βρήκε ένα φωτεινό σύμβολο θυσίας και υπακοής στους νόμους της πατρίδας. Ήταν ένας άνισος πόλεμος, αμυντικός και υποχρεωτικός. Οι μαχητές του Μαραθώνα, των Θερμοπυλών, της Σαλαμίνας και των Πλαταιών αρνήθηκαν να δώσουν “γῆν και ὓδωρ” στον Πέρση βασιλιά και να υποταχθούν· αγωνίστηκαν με όλες τους τις δυνάμεις, με αυτοθυσία και περηφάνια, με φρόνημα ελεύθερου πολίτη, και αποτελούν υποδείγματα ανδρείας και πατριωτισμού μέχρι σήμερα.  Μπορεί οι Μήδοι να έφυγαν όμως σήμερα έχουμε να αντιμετωπίσουμε, ειδικότερα η νέα γενιά , τεράστια προβλήματα και προκλήσεις. Αν όμως γυρίσουμε 2500 χρόνια πίσω και αναλογιστούμε τις Θερμοπύλες ίσως βρούμε τη λύση σίγουρα όμως με μια τέτοια πυξίδα στα χέρια μας δεν κινδυνεύουμε να χάσουμε τον δρόμο.».

Ακολούθησε το τραγούδι «Δυνάμωσις», σε στίχους Κωνσταντίνου καβάφη και μουσική Δημήτρη Παπαδημητρίου, που ερμήνευσε η Βάσια Κωνσταντακοπούλου.

Οι ερασιτέχνες ηθοποιοί και μέλη της Θεατρικής Ομάδας La Famiglia, Κώστας Καραμέτος και Σοφία Αλαφοδήμου απήγγειλαν τα ποιήματα : Για τους πεσόντες στις Θερμοπύλες (Σιμωνίδης ο Κείος), ΑθηναΪδα (Ρίτραρντ Γκλόβερ), Λεωνίδες (Κώστας Αβραάμ), Ατραπός (Βασιλική Νικοπούλου), Θερμοπύλες (Νίκος Καζαντζάκης), Ο Εφιάλτης (Βασίλης Αναγνωστόπουλος), Θερμοπύλες (Αλίκη Γιατράκου), Ύμνος της Σπάρτης (Άγις Θέρος), Θερμοπύλες (Τζώρτζ Ουάσινγκτον Ντόαν).

«Γι’ αυτούς που έπεσαν στις Θερμοπύλες

ένδοξη η τύχη, τιμημένη η μοίρα

κι ο τάφος τους προσκυνητάρι

μην κλαίτε, μνημονέψτε τους,

μην τους θρηνείτε, υμνήστε τους.»

ΣΙΜΩΝΙΔΗΣ Ο ΚΕΙΟΣ

«Οι Πέρσες πέρασαν

μας στρώσαν στο χώμα

πάτησαν όλους τους σπόρους

η βροχή παραχωσε τις ώρες

λόγχες ξαναπετάχτηκε η χλόη

σε παράταξη μάχης,»

ΑΛΙΚΗ ΓΙΑΤΡΑΚΟΥ – FOSSI

Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με το τραγούδι «Άρνηση» σε στίχους Γιώργου Σεφέρη και μουσική Μίκη Θεοδωράκη που πρόσφατα έφυγε από τη ζωή. Πριν ερμηνεύσει το τραγούδι η Αποστολία - Ιωάννα Κάλλη, ο πρόεδρος του Ομίλου ανέφερε τα εξής: «Ως λογοτεχνική συντροφιά, αποχαιρετούμε και ευχαριστούμε με το τραγούδι αυτό, τον Μίκη Θεοδωράκη, τον οικουμενικό Έλληνα μουσικοσυνθέτη, τον αγωνιστή της ελευθερίας και της δημοκρατίας, που τίμησε και δόξασε την Ελλάδα σε όλο τον κόσμο.».

Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους : Η Διευθύντρια Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Φθιώτιδας κ. Χουλιάρα – Σιδερά Παναγιώτα, η πρώην Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Δημοτική Σύμβουλος Λαμιέων κ. Βίβιαν Αργύρη, η Πρόεδρος του Εκπολιτιστικού – Εξωραϊστικού Συλλόγου Γυναικών Λαμίας κ. Ξανθή Κουτσογιάννη και η Πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Φθιώτιδας κ. Δήμητρα Τσεργά.

Προσαρμοσμένη αναζήτηση