Με την εγκύκλιο αρ. 102 προς τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις τη χώρας, το Υπουργείο Εσωτερικών επιχειρεί να απλουστεύσει την κατανόηση των δύο νόμων που ψήφισε η Βουλή τον Αύγουστο για την αλλαγή του Κλεισθένη και τις «ισορροπίες» των Νομικών Προσώπων των ΟΤΑ Α’ και Β’ Βαθμού.

Αναφερόμαστε στο νόμο 4623/2019 και το άρθρο 10 του 4625 που αναφέρεται στους ΟΤΑ και δημοσιεύτηκε μόλις στις 31 Αυγούστου μία ημέρα πριν τις δημαιρεσίες.

Στόχος όπως αναφέρεται και στην αιτιολογική έκθεση είναι «να διασφαλίζεται, σε κάθε περίπτωση, ότι η πλειοψηφία προέρχεται από τον συνδυασμό με τον οποίο εξελέγη ο Δήμαρχος ή ο Περιφερειάρχης, ώστε να μπορεί να διοικηθεί το νομικό πρόσωπο και να λαμβάνονται αποφάσεις που απηχούν τη λαϊκή εντολή».

Το γενικό «πρόσταγμα» του 4623 είναι όπου προβλέπεται ο ορισμός μελών στη διοίκηση των νομικών προσώπων των δήμων και των περιφερειών, καθώς και των συνδέσμων τους, κατά συγκεκριμένη αναλογία, τα τρία πέμπτα (3/5) των μελών, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου, με τους αναπληρωτές τους, υποδεικνύονται από τον δήμαρχο ή τον περιφερειάρχη, αντίστοιχα, και τα δύο πέμπτα (2/5) από τις λοιπές παρατάξεις.

Επιγραμματικά ισχύει:

• Σύμφωνα με τη νέα διάταξη, όπου προβλέπεται ο ορισμός μελών στη διοίκηση των νομικών προσώπων των δήμων και των περιφερειών, αυτά υποδεικνύονται κατά τα 3/5 από τον δήμαρχο ή τον περιφερειάρχη.

• Η ποσοστιαία αναλογία των τριών πέμπτων υπολογίζεται επί του αριθμητικού συνόλου των μελών του συμβουλίου και ανεξάρτητα από τις ιδιότητες με τις οποίες αυτά συμμετέχουν (αιρετοί, δημότες κλπ).

• Η υπόδειξη του δημάρχου είναι δεσμευτική για το συμβούλιο, όπως άλλωστε οπουδήποτε η νομοθεσία προβλέπει υποδεικνυόμενα μέλη στις διοικήσεις νομικών προσώπων, πλην της περίπτωσης που ρητώς ορίζεται στην παρ. 1 του άρθρου 13 του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας (εφόσον το αρμόδιο για την υπόδειξη όργανο, εν προκειμένω ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης, δεν υποδείξει μέλη, η συγκρότηση του οικείου συμβουλίου τεκμαίρεται νόμιμη χωρίς αυτά).

• Για την πλήρωση της ποσοστιαίας αναλογίας των τριών πέμπτων δύναται να υποδειχθούν μέλη (τακτικά και αναπληρωτές) και από άλλες παρατάξεις, εφόσον η διάταξη δεν θέτει περιορισμούς. Μέλη ex officio, καθώς και οι εκπρόσωποι φορέων και εργαζομένων, δεν μπορούν να αποτελούν μέρος της υπόδειξης του δημάρχου ή του περιφερειάρχη.

• Σε περίπτωση που κατά τον υπολογισμό της ποσοστιαίας αναλογίας των 3/5 δεν προκύψει ακέραιος αριθμός, το αποτέλεσμα στρογγυλοποιείται στην αμέσως επόμενη ακέραιη μονάδα, πάντοτε με γνώμονα την βασική αιτιολογική σκέψη της διάταξης του άρθρου 6 του ν. 4623/2019 ότι «σε κάθε περίπτωση, η πλειοψηφία των μελών προέρχεται από το συνδυασμό με τον οποίο εξελέγη ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης». Επί παραδείγματι, εάν τα οριζόμενα μέλη είναι δύο (2), η ποσοστιαία αναλογία των 3/5 είναι 1,2 και στρογγυλοποιούμενη στην αμέσως επόμενη ακέραια μονάδα, δίνει άθροισμα δύο (2).

• Ο ορισμός του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου περιλαμβάνεται στα 3/5 των μελών που υποδεικνύονται δεσμευτικά από τον Δήμαρχο ή τον Περιφερειάρχη αντίστοιχα.

• Για τον υπολογισμό της αναλογίας που προβλέπεται στην παρ. 1β’ του άρθρου 6 του ν. 2839/2000, όπως ισχύει, περί της υποχρεωτικής αναλογικής εκπροσώπησης κάθε φύλου, αυτή υπολογίζεται στο ένα τρίτο (1/3) επί των μελών που υποδεικνύονται (για τα υποδεικνυόμενα μέλη) και επί του (1/3) για τα λοιπά προτεινόμενα προς το συμβούλιο, πλην της αιτιολογημένης ανεπάρκειας ικανού αριθμού εκπροσώπων του έτερου φύλου και εξαιρουμένων των ex officio μελών.

• Στους Συνδέσμους ΟΤΑ η διάταξη εφαρμόζεται μόνο ως προς τα μέλη που αναλογούν στον εκάστοτε συμμετέχοντα Δήμο κι όχι ως προς τον ορισμό του προέδρου, όπου ισχύουν οι ειδικότερες διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.

• Αντιστοίχως, η διάταξη εφαρμόζεται μόνο στον ορισμό των εκπροσώπων του δήμου στη Γενική Συνέλευση μετόχων των πολυμετοχικών ανώνυμων εταιρειών ΟΤΑ.

Με βάση τα παραπάνω μπορούμε να δούμε τη σύνθεση των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) των Δήμων και των Περιφερειών.

Δημοτικά Ιδρύματα

Σύμφωνα με το άρθρο 227 του ΚΔΚ το διοικητικό συμβούλιο των δημοτικών ιδρυμάτων απαρτίζεται από τον δήμαρχο ως πρόεδρο ή άλλο αιρετό ή μη πρόσωπο που αυτός θα ορίσει ως πρόεδρο και από έξι (6) έως δέκα (10) μέλη που εκλέγονται από το διοικητικό συμβούλιο, μεταξύ των οποίων ένας εκπρόσωπος των εργαζομένων του ιδρύματος, εφόσον σε αυτό απασχολούνται περισσότεροι από δέκα (10) εργαζόμενοι (Ισχύει για όλα τα Νομικά Πρόσωπα αν είναι κάτω από 10 θα εκλεγεί ένας ακόμη δημοτικός σύμβουλος).

ΝΠΔΔ βάσει των άρ.239-240 του ΚΔΚ – Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία

Σύμφωνα με το αρ.240 παρ.1 εδ. α’ του ΚΔΚ, το διοικητικό συμβούλιο (ΔΣ) του δημοτικού νομικού προσώπου αποτελείται από πέντε (5) έως δεκαπέντε (15) μέλη, που ορίζονται με τους αναπληρωτές τους από το δημοτικό συμβούλιο και μπορούν να είναι ο δήμαρχος, αιρετοί εκπρόσωποι του δήμου, εκπρόσωπος των εργαζομένων του νομικού προσώπου που απασχολεί περισσότερους από δέκα (10) εργαζομένους, και δημότες ή κάτοικοι. Αντιστοίχως, στα δημοτικά λιμενικά ταμεία ειδικότερα, βάσει του άρ. 244 του ΚΔΚ σε συνδυασμό με τις διατάξεις των άρ. 239 κ.ε. ΚΔΚ και του άρ. 28 του ν. 2738/1999 όπως ισχύουν, μεταξύ των μελών του ΔΣ ορίζεται υποχρεωτικά ως μέλος ο προϊστάμενος της λιμενικής αρχής της έδρας του νομικού προσώπου και, όπου δεν υπάρχει τέτοια αρχή, στην έδρα, ο προϊστάμενος της πλησιέστερης προς αυτήν λιμενικής αρχής.

Σχολικές επιτροπές

Για τη συγκρότηση των διοικητικών συμβουλίων των σχολικών επιτροπών, έχει ήδη προωθηθεί προς δημοσίευση απόφαση που τροποποιεί την υπάρχουσα.

ΝΠΙΔ:

Δημοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις ΟΤΑ (άρ. 254 κ.ε. ΚΔΚ)

Η κοινωφελής επιχείρηση διοικείται από διοικητικό συμβούλιο αποτελούμενο από επτά (7) έως έντεκα (11) μέλη.

Δημοτικές ανώνυμες εταιρείες (μονομετοχικές)

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρ.266 παρ.2 του ΚΔΚ οι εταιρείες αυτές διοικούνται από διοικητικό συμβούλιο, τα μέλη του οποίου μαζί με τους αναπληρωτές τους ορίζονται από το δημοτικό συμβούλιο.

Ανώνυμες εταιρείες ΟΤΑ

Επί των διοικήσεων των πολυμετοχικών ανωνύμων εταιριών η διάταξη του άρθρου 6 του ν. 4623/2019 εφαρμόζεται μόνο ως προς τα μέλη που αναλογούν στον εκάστοτε συμμετέχοντα Δήμο κι όχι ως προς τον ορισμό του προέδρου όπου ισχύουν οι ειδικότερες διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.

ΔΣ ΔΕΥΑ

Η ΔΕΥΑ που συνιστάται σε έναν (1) Δήμο διοικείται από ενδεκαμελές διοικητικό συμβούλιο, το οποίο ορίζεται από το Δημοτικό Συμβούλιο με τους αναπληρωτές του και αποτελείται από τον Δήμαρχο, ή τον οριζόμενο από αυτόν σύμβουλο, ως Πρόεδρο και έξι (6) ακόμη αιρετούς εκπροσώπους του δήμου, εκ των οποίων οι τέσσερις (4) ανήκουν στην παράταξη του Δημάρχου. Εκτός από τους αιρετούς εκπροσώπους του Δήμου, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, ως μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου ορίζονται ακόμη, με τους αναπληρωτές τους, ένα (1) μέλος ως εκπρόσωπος των εργαζομένων στην επιχείρηση, ένα (1) μέλος ως εκπρόσωπος περιβαλλοντικού ή κοινωνικού φορέα της περιοχής, κάτοχος πτυχίου Α.Ε.Ι. της ημεδαπής ή ισότιμου τίτλου της αλλοδαπής, με αποδεδειγμένη εμπειρία ή γνώσεις συναφείς με το αντικείμενο της επιχείρησης και δύο (2) δημότες ή μόνιμοι κάτοικοι με αποδεδειγμένη εμπειρία ή γνώσεις συναφείς με το αντικείμενο της επιχείρησης

Ο Αντιπρόεδρος ορίζεται κατά την πρώτη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου με ψηφοφορία μεταξύ των μελών του. Σε περίπτωση ισοψηφίας, υπερισχύει η ψήφος του Προέδρου.