Παγωμένο κεφάλι, πονοκέφαλος από παγωτό… όπως και να το ονομάσετε, οι περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει αυτό το πάγωμα εγκεφάλου αφού φάγαμε κάτι ψυχρό. Τι το προκαλεί όμως;

Έχετε πιει ποτέ με ενθουσιασμό μία παγωμένη μπύρα ή ένα ποτό ή έχετε φάει μια τεράστια μπουκιά από ένα παγωτό, και ξαφνικά ακινητοποιήστε από έναν βασανιστικό πόνο στο μπροστινό μέρος του κεφαλιού σας; Είτε το αποκαλείτε «πάγωμα του εγκεφάλου» είτε «πονοκέφαλο από παγωτό», ο εκνευριστικός πόνος που νιώθετε αφού φάτε ή πίνετε κάτι παγωμένο, πραγματικά πονάει. Αλλά μετά, όσο γρήγορα εμφανίστηκε, τόσο γρήγορα εξαφανίζεται.

Τι προκαλεί λοιπόν το πάγωμα του εγκεφάλου και υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί ή να μετριαστεί η ενόχληση;

Το Brain Freeze, ή για να το ονομάσουμε με την επιστημονική του ονομασία «sphenopalatine ganglioneuralgia», είναι ο έντονος πόνος που νιώθετε στο κεφάλι σας αμέσως αφού φάτε ή πιείτε κάτι πολύ παγωμένο. Μερικοί άνθρωποι το αισθάνονται ακόμη και όταν εκτίθενται στον κρύο αέρα.

Σίγουρα δεν είναι όλα στο μυαλό, καθώς η Διεθνής Ταξινόμηση Διαταραχών Κεφαλαλγίας (ICHD-3) την αναγνωρίζει ως «Πονοκέφαλο που αποδίδεται στην κατάποση ή την εισπνοή ενός κρύου ερεθίσματος».

Δεν πρέπει να συγχέεται με τον πόνο που βιώνουν τα ευαίσθητα δόντια.

Πώς είναι το πάγωμα του εγκεφάλου;

Σε ευαίσθητα άτομα, είναι σαν έντονος κοφτερός πόνος που προέρχεται από το μπροστινό ή τις πλευρές του κεφαλιού. Αλλά φεύγει γρήγορα.

Τι προκαλεί το πάγωμα του εγκεφάλου;

Οι επιστήμονες έχουν δύο θεωρείες. Μια θεωρία είναι ότι η ψυχρή ουσία διεγείρει έγα γάγγλιο, ένα σύμπλεγμα νεύρων στο πίσω μέρος της υπερώας, το οποίο αντιλαμβανόμαστε ως πόνο. Η άλλη θεωρία είναι ότι προκαλείται όταν τα αιμοφόρα αγγεία στον ουρανίσκο και τα ιγμόρεια συστέλλονται γρήγορα λόγω της πτώσης της θερμοκρασίας στο στόμα, πριν διασταλούν ξανά.

Σε μια μικρή μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The FASEB Journal, 13 εθελοντές συνδέθηκαν με μη επεμβατικό εξοπλισμό που ανέλυε τη ροή του αίματος στις αρτηρίες του εγκεφάλου. Στη συνέχεια ήπιαν παγωμένο νερό μέσα από ένα καλαμάκι σε επαφή με τον ουρανίσκο τους, μέχρι που ένιωσαν τη γνωστή αίσθηση παγώματος. Η ροή του αίματος, η αρτηριακή πίεση και ο καρδιακός ρυθμός τους αναλύθηκαν πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την εμφάνιση του πόνου.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κατανάλωση του παγωμένου νερού αύξησε τη ροή του αίματος σε ορισμένα από τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου, υποδηλώνοντας ότι όταν αισθάνεστε παγωμένο τον εγκέφαλο σας, μπορεί να αισθάνεστε τον εγκέφαλό σας να αντιδρά στο κρύο.

Ο ίδιος ο εγκέφαλος δεν μπορεί να αισθανθεί πόνο επειδή δεν περιέχει υποδοχείς πόνου – τις νευρικές ίνες που υπάρχουν στο δέρμα, τους μύες, τις αρθρώσεις και ορισμένα όργανα που μεταδίδουν σήματα πόνου. Καθώς δεν υπάρχουν υποδοχείς πόνου στον εγκέφαλο, οι χειρουργοί μπορούν να χειρουργήσουν το όργανο χωρίς να προκαλέσουν πόνο στον ασθενή.

Υπάρχουν όμως προστατευτικοί ιστοί μεταξύ του εγκεφάλου και του κρανίου, που περιέχουν υποδοχείς πόνου και μπορεί να οδηγήσουν σε πόνο.

Οι πονοκέφαλοι έντασης, από την άλλη πλευρά, προκαλούνται συνήθως από υπερβολικό σφίξιμο των μυών στον αυχένα και στο τριχωτό της κεφαλής.

Ποιος παθαίνει πάγωμα του εγκεφάλου;

Το πάγωμα του εγκεφάλου έχει μελετηθεί ελάχιστα. Δεν υπάρχει μεγάλη χρηματοδότηση για έρευνα για σοβαρούς πονοκεφάλους, πόσο μάλλον για λιγότερο ενοχλητικές ανησυχίες όπως το πάγωμα του εγκεφάλου. Ωστόσο, το πάγωμα του εγκεφάλου φαίνεται να είναι συχνό στον γενικό πληθυσμό και μπορεί να είναι ακόμη πιο πιθανό να συμβεί σε άτομα που πάσχουν από ημικρανίες.

«Ο εγκέφαλος του ατόμου με ημικρανία είναι πιο ευαίσθητος στα αισθητήρια ερεθίσματα, επομένως συχνά διαπιστώνουμε ότι τα άτομα με ημικρανία μπορεί να προκληθούν από οτιδήποτε πιο εύκολα, και έτσι το παγωτό ή ένα κρύο σοκ μπορεί να προκαλέσει περισσότερα προβλήματα», λέει η ειδικός πονοκεφάλου Δρ Κέιτ Μούνρο σύμφωνα με το sciencefocus.com. «Είναι ενδιαφέρον, ωστόσο, ότι ορισμένοι από τους ασθενείς μας με ημικρανία αναφέρουν ότι οι παγοκύστες στο κεφάλι, το κρύο ντους ή το κολύμπι με κρύο νερό είναι χρήσιμα».

Είναι επικίνδυνο;

Αν και το πάγωμα του εγκεφάλου μπορεί να είναι επώδυνο, δεν προκαλεί ανησυχία και δεν οδηγεί σε καμία ζημιά.

Πώς μπορώ να το αποτρέψω;

Φαίνεται ότι υπάρχει σχέση μεταξύ της ταχύτητας φαγητού και των περιπτώσεων παγώματος του εγκεφάλου. Σε μια παλαιότερη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο BMJ, 145 μαθητές γυμνασίου στον Καναδά χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, όπου η μία ομάδα έλαβε οδηγίες να φάει 100 ml παγωτό σε περισσότερα από 30 δευτερόλεπτα, ενώ η άλλη ομάδα έπρεπε να φάει 100 ml παγωτό σε λιγότερο από πέντε δευτερόλεπτα. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι 20 από τους 73 μαθητές στην ομάδα που έτρωγε γρήγορα βίωσαν εγκεφαλικό πάγωμα, ενώ μόνο 9 από τους 72 μαθητές στην ομάδα που έτρωγαν με προσοχή το έκαναν.

Ενώ οι επιστήμονες παραδέχονται ότι η μελέτη δεν ήταν τέλεια, ωστόσο πιστεύουν ότι παρέχει καλές αποδείξεις ότι το να καταβροχθίσεις αμέσως μία μεγάλη μπάλα παγωτό μπορεί να διπλασιάσει τον κίνδυνο παγώματος του εγκεφάλου .

Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να τρώτε μικρότερες μπουκιές! Παρόλα αυτά, η νοστιμιά μιας τεράστιας μπάλας παγωτού, ίσως αξίζει αυτή τη φευγαλέα ενόχληση.

Πηγή: healthstories.gr