Δημοσιονομική αξιοπιστία και κοινωνική ευημερία

Ανάλυση: Δημήτρης Λιάκος - Θεόδωρος Δημόπουλος στον Οικονομικό Ταχυδρόμο (ot.gr)

Η Ελλάδα διάγει μια κρίσιμη καμπή του αναπτυξιακού της κύκλου, εν τω μέσω ενός ευρύτερου εξωγενούς περιβάλλοντος πολλαπλών προκλήσεων και τεκτονικών αλλαγών. Η επίτευξη σημαντικών δημοσιονομικών στόχων και η σταθεροποίηση της οικονομίας αποτελούν μια αδιαμφισβήτητη συλλογική κατάκτηση, η οποία έχει εισφέρει σημαντικά στη διαμόρφωση κεφαλαίου αξιοπιστίας. Ταυτόχρονα, όμως, η ανάγκη του μετασχηματισμού αυτής της θετικής δυναμικής σε κοινωνικά συμπεριληπτική, αναπτυξιακή προοπτική, με επίκεντρο τις ανάγκες της μεγάλης πλειοψηφίας συνεχίζει να υφίσταται.

Η Ελλάδα το 2024 κατέγραψε πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 4,8% του ΑΕΠ και συνολικό πλεόνασμα 1,3% [1,2]. Συνιστά δε, μία από τις έξι χώρες της Ε.Ε. που παρουσιάζουν πλεονασματικούς προϋπολογισμούς, παράλληλα αναπτύσσεται με ρυθμό 2,3%, ποσοστό υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ πέτυχε τη μεγαλύτερη μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ [2]. Επιπροσθέτως, οι επενδύσεις ως ποσοστό του ΑΕΠ έχουν αυξηθεί σημαντικά προσεγγίζοντας το 15,3% έναντι 21% στην Ε.Ε.. Εντούτοις, απέχει 6 ποσοστιαίες μονάδες από τον μέσο όρο της Ε.Ε., με την αβεβαιότητα, το υψηλό ενεργειακό κόστος και το δαιδαλώδες ρυθμιστικό πλαίσιο να συνθέτουν το ψηφιδωτό των ανασταλτικών παραγόντων [3].

Παρά την αισθητή πρόοδο σε βασικούς δημοσιονομικούς δείκτες, οι δομικές προκλήσεις παραμένουν επίμονες. Το προηγούμενο χρονικό διάστημα έκθεση της Eurostat για το 2024 κατέταξε την Ελλάδα 30% κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στο κατά κεφαλήν ΑΕΠ, σε όρους αγοραστικής δύναμης – τη δεύτερη χαμηλότερη επίδοση στην Ε.Ε. [4]. Επιπλέον, πρόσφατη έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) εντάσσει την Ελλάδα σε μία ολιγομελή ομάδα χωρών για τις οποίες προβλέπεται αρνητική μέση ετήσια μεταβολή του κατά κεφαλήν ΑΕΠ για την περίοδο 2024–2060 (Γράφημα 1).

Όπως συνάγεται, αυτή η πρόβλεψη βασίζεται σε δυο παράγοντες, στις αρνητικές προβλέψεις για την εξέλιξη των δημογραφικών δεδομένων και στην χαμηλή παραγωγικότητα, που αποτελεί μια από τις διαχρονικές διαρθρωτικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας [5]. Ως συμπέρασμα θα λέγαμε ότι η βελτίωση των ρυθμών μεγέθυνσης μπορεί να βελτιωθεί μόνο με την ικανοποίηση συγκεκριμένων παραμέτρων που άπτονται με την με την εφαρμογή ουσιαστικών παρεμβάσεων σε πολλαπλά επίπεδα άσκησης πολιτικής.

Πρακτικά, αυτό συνιστά ένα ευκρινές προειδοποιητικό σήμα, το οποίο επιβάλλει τη στροφή προς πιο παραγωγικά μοντέλα ανάπτυξης, με έμφαση στην καινοτομία, την εκπαίδευση, τη γνώση και τη σπκής που θα προσεγγίζει ή/και θα υπερβαίνει τον πήχη των υφιστάμενων προσδοκιών.

Δημήτρης Λιάκος, πρώην Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, Οικονομολόγος

Θεόδωρος Δημόπουλος, πρώην Πρόεδρος του Κέντρου Κοινωνικής Πρόνοιας Περ. Στερεάς Ελλάδος, Υπ. Διδάκτωρ Παν. Θεσσαλίας.

..........................................................

Αναφορές

1. Ελληνική Στατιστική Αρχή. (2025). Δημοσιονομικά στοιχεία για την περίοδο 2021-2024. https://t.ly/uTnKV

2. Τράπεζα της Ελλάδος. (2025). Νομισματική Πολιτική 2024-2025. https://t.ly/6sO1E 3. Χρυσολωρά, Ε. (2025, Ιούνιος 8). Γιατί δεν γίνονται επενδύσεις. https://t.ly/x1qa2

4. Eurostat. (2025). PPPs for GDP per capita in 2024: preliminary estimates. https://t.ly/reInb

5. OECD. (2025). OECD Employment Outlook 2025: Can We Get Through the Demographic Crunch?. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/194a947b-en.

6. Eurostat. (2024). Eurostat regional yearbook 2024 edition. https://goo.su/l1azBJ5

7. Ινστιτούτο Εργασίας της Γ.Σ.Ε.Ε. (2025). Η Ελληνική οικονομία και η απασχόληση – Ετήσια έκθεση 2025. https://t.ly/stp4c

8. Μακαντάση, Φ. & Βαλεντής, Η. (2025). Οι οικονομικές ανισότητες στην Ελλάδα. Dianeosis. https://goo.su/fkf7A

9. OECD. (2025). More Effective Social Protection for Stronger Economic Growth: Main Findings from the 2024 OECD Risks that Matter Survey. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/3947946a-en

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ Γιάννης Σαρακιώτης: «Η Ελλάδα των "φραπέδων" και των θερμοπροσόψεων, ο ουραγός της Ε.Ε…. η Ελλάδα του κ. Μητσοτάκη»