Η γήρανση είναι μια φυσική διαδικασία που μας επηρεάζει όλους, αλλά η πιο πρόσφατη επιστημονική έρευνα παρέχει νέες γνώσεις για τρόπους κατανόησης του μηχανισμού της γήρανσης και αναστροφής των επιπτώσεών της. Από τους γενετικούς χειρισμούς μέχρι τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, οι ερευνητές εργάζονται για να αποκαλύψουν τα μυστικά της γήρανσης και να βρουν τρόπους να επιβραδύνουν ή ακόμα και να γυρίσουν το ρολόι πίσω.

Επιβράδυνση της γήρανσης κατά 2-3% μπορούμε να πετύχουμε αν μειώσουμε κατά 25% τις θερμίδες που τρώμε καθημερινά. Μπορεί το αποτέλεσμα να φαίνεται μικρό και η προσπάθεια μεγάλη, όμως οι ειδικοί τονίζουν ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για πολύ μεγάλη υπόθεση.

Η μείωση των θερμίδων κατά 25% επιβράδυνε κατά μερικές ποσοστιαίες μονάδες τον ρυθμό γήρανσης σε νεαρούς και μεσήλικες ενήλικες, σε σύγκριση με τους ανθρώπους που συνέχισαν να τρώνε κανονικά, σύμφωνα με τα ευρήματα νέας έρευνας που δημοσιεύθηκε στο Nature Aging.

Tι αποκαλύπτει νέα μελέτη

Πρόκειται για την πρώτη στο είδος της μελέτη σε ανθρώπους η οποία ενισχύει προηγούμενα δεδομένα που είχαν διαπιστωθεί από μελέτες σε ζώα και υποστήριζαν ότι ο ρυθμός γήρανσης μπορεί να αλλάξει.

Ο εποπτεύων της νέας μελέτης, αναπληρωτής καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης Ντάνιελ Μπέλσκι, παραπέμποντας σε σειρά προηγούμενων μελετών, επεσήμανε ότι «αντίστοιχη μείωση στο ρυθμό της γήρανσης, διαπιστώθηκε πως έχει σημαντική επίδραση στον κίνδυνο θανάτου των ανθρώπων».

Η νέα μελέτη, έκανε σύγκριση ανάμεσα σε 75 άτομα που έτρωγαν κανονικά και 145 άτομα στα οποία τυχαία ανατέθηκε να μειώσουν τις θερμίδες που έπαιρναν καθημερινά. Όλοι οι συμμετέχοντες είχαν δείκτη μάζας σώματος 22-27,9, δηλαδή το βάρος τους ήταν κανονικό ή είχαν ελάχιστα κιλά παραπάνω. Διαπιστώθηκε ότι αυτοί που μείωσαν την πρόσληψη θερμίδων, επιβράδυναν τον ρυθμό γήρανσής τους κατά 2% έως 3% σε διάστημα 2 ετών.

Ο Ντ. Μπέλσκι, έφερε ως παράδειγμα, μια άλλη μελέτη, σύμφωνα με την οποία παρόμοια επιβράδυνση του ρυθμού γήρανσης οδήγησε σε μείωση του κινδύνου θανάτου κατά 10-15% σε διάστημα 10 έως 15 ετών, όπως αντίστοιχα συμβαίνει και με τη διακοπή καπνίσματος. Όπως είπε χαρακτηριστικά, «Μπορεί μείωση του ρυθμού γήρανσης κατά 2-3% να μη φαίνεται και τόσο σημαντική, όμως 10-15% μείωση του κινδύνου θανάτου φαίνεται πως είναι μεγάλη υπόθεση. Πολύ περισσότερο όταν τα αποτελέσματα της μελέτης μας, δείχνουν ότι μπορεί να είναι δυνατό να επιβραδυνθεί ο ρυθμός της βιολογικής γήρανσης με μια συμπεριφορική παρέμβαση».

Παρότι ο ρυθμός της γήρανσης επιβραδύνθηκε, οι ερευνητές δεν βρήκαν σημαντικές αλλαγές σε δύο δείκτες μέτρησης της βιολογικής γήρανσης στη μελέτη, επισημαίνοντας ότι απαιτείται περαιτέρω έρευνα.

Τα ευρήματα «είναι εντυπωσιακά, καθώς ο θερμιδικός περιορισμός έδειξε πιο αργό ρυθμό γήρανσης σε υγιείς ενήλικες. Η διαπίστωση μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην υγεία του πληθυσμού. Γι΄ αυτό χρειάζονται μεγαλύτερες μελέτες που θα επιβεβαιώσουν αυτά τα ευρήματα», δήλωσε η διαιτολόγος Βαντάνα Σέθ.

Οι δυσκολίες

«Είναι καλή ένδειξη ότι ο θερμιδικός περιορισμός στον άνθρωπο μπορεί να τροποποιήσει πτυχές της βιολογικής γήρανσης, όπως αντίστοιχα είναι γνωστό για τα πειραματόζωα εδώ και πολλές δεκαετίες», ανέφερε ο διευθυντής του Ινστιτούτου Υγιούς Γήρανσης και Μακροβιότητας του Πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ Ματ Κέμπερλαϊν και επικεφαλής συγγραφέας του άρθρου ανασκόπησης «Αντιγηραντική διατροφή: Διαχωρίζοντας το γεγονός από τη φαντασία», που δημοσιεύθηκε στο Science το 2021.

Μέρος της ανησυχίας του Κέμπερλαϊν είναι ότι η μείωση των θερμίδων σας κατά ένα τέταρτο μπορεί να μην είναι μια βιώσιμη μακροπρόθεσμη στρατηγική.

«Είναι σημαντικό να έχουμε κατά νου ότι αυτές οι μετρήσεις αφορούν μόνο ένα μέρος της βιολογικής γήρανσης και πιθανότατα δεν είναι ακριβής η συνολική μέτρηση της βιολογικής ηλικίας ή του ρυθμού βιολογικής γήρανσης», είπε ο Κέμπερλαϊν, προσθέτοντας πως «τα ευρήματα δείχνουν ότι σε επίπεδο πληθυσμού, μια μείωση της θερμιδικής πρόσληψης κατά 25% είναι απίθανο να έχει μεγάλες επιπτώσεις στη βιολογική γήρανση, εκτός εάν εφαρμοστεί για πολλά χρόνια, κάτι που πιθανότατα δεν είναι λογικό για τους περισσότερους ανθρώπους».

Διαλείπουσα νηστεία

Η μείωση των θερμίδων σχετίζεται και με άλλες διατροφικές στρατηγικές, όπως η διαλείπουσα νηστεία και ο περιορισμός στις ώρες διατροφής, ανέφερε ο Μπέλσκι, εξηγώντας πως «Η διαλείπουσα νηστεία και ο περιορισμός στις ώρες διατροφής είναι παρεμβάσεις που έχουν αναπτυχθεί και επειδή σε πειράματα με ζώα, έχει διαπιστωθεί αντίστοιχη βιολογική επίδραση με τον περιορισμό των θερμίδων».

Και πρόσθεσε πως «κάποιοι θα υποστήριζαν ότι ο λόγος της δράσης αυτής από τον περιορισμό των θερμίδων οφείλεται στο γεγονός ότι όταν οι άνθρωποι περιορίζουν τις θερμίδες τους, τείνουν επίσης να περιορίζουν και τις ώρες που τρώνε στη διάρκεια της ημέρας».