Η τελετουργία του ντυσίματος: Από το αρχαίο ένδυμα στο σύγχρονο βραδινό φόρεμα

Η πράξη του ντυσίματος, αν συγκεντρωθείς σε αυτή, είναι μία ιεροτελεστία, με χαρακτήρα σχεδόν τελετουργικό. Κι αυτό δεν είναι κάτι… μοντέρνο, αλλά διασχίζει αιώνες ιστορίας και πολιτισμού, κουβαλώντας μέσα του ιδεολογίες, ρόλους και επιθυμίες.

Από τις χλαμύδες και τα περίτεχνα διπλωμένα ιμάτια των αρχαίων Ελλήνων μέχρι τη ρευστότητα ενός haute couture φορέματος στο κόκκινο χαλί σήμερα, το ρούχο πάντα είχε κάτι να πει, άμεσα ή έμμεσα.

Το ντύσιμο ως μέσο έκφρασης ανά τους αιώνες

Στην αρχαία Ελλάδα, το ένδυμα δεν έκρυβε το σώμα. Αντιθέτως, το αναδείκνυε, το αγκάλιαζε με λιτότητα και σεβασμό, όπως πολύ ξεκάθαρα βλέπουμε να συμβαίνει με τον χιτώνα της Καρυάτιδας.

Στους αιώνες που ακολούθησαν, το ντύσιμο υπήρξε ένας διαρκής διάλογος ανάμεσα στη μορφή και τη λειτουργία, στην επιβολή και την απελευθέρωση. Στον Μεσαίωνα, η ενδυμασία υπαγορευόταν από αυστηρά κοινωνικά πρωτόκολλα. Στην Αναγέννηση έγινε μέσο προβολής πνευματικής αφύπνισης. Ενώ στη μπαρόκ και ροκοκό εποχή εξελίχθηκε σε εξτραβαγκάντ εκδοχή της ίδιας της ματαιοδοξίας.

Σήμερα, τόσο τα περίτεχνα βραδινά όσο και τα πιο λιτά καθημερινά φορέματα συνεχίζουν να είναι καθρέφτης της εποχής.

Το ντύσιμο ως γλώσσα σήμερα

Πριν προλάβεις να πεις “μα εγώ απλώς φοράω κάτι άνετο για να πάω στο σούπερ μάρκετ”, επίτρεψέ μου να επιμείνω: κάθε ντύσιμο είναι μια μικρή τελετή - και κάτι λέει.

Δεν χρειάζεται να φοράς τουαλέτες με παγιέτες για να νιώθεις ξεχωριστή. Αρκεί να επιλέγεις ρούχα που σε εκφράζουν, που σέβονται το σώμα σου και σου φτιάχνουν τη διάθεση. Αν μη τι άλλο, το ντύσιμο αποτελεί πράξη αυτοπροσδιορισμού, ειδικά σε μια εποχή όπου η έννοια της ταυτότητας τίθεται συνεχώς υπό αμφισβήτηση.

Τι συμβολίζει για την καθεμία από εμάς; Μικρή σημασία έχει. Μπορεί την άνεση, μπορεί τη θηλυκότητα, μπορεί την επιθυμία να ξεχωρίσουμε. Όχι για τους άλλους, αλλά για εμάς τις ίδιες.

Το τι φοράμε κάθε μέρα, σε τελική ανάλυση, μπορεί να θεωρηθεί και performance - όχι απαραίτητα προς τέρψιν κοινού, αλλά προς επιβεβαίωση ρόλων, επιθυμιών ή και επαναστατικής διάθεσης δικής μας. Η επιλογή των ρούχων κάθε πρωί μοιάζει με διαλογή κοστουμιού: Ποιον εαυτό θέλω να φανερώσω σήμερα; Την επαγγελματία; Τη ρομαντική; Την αδιάφορη; Ή ίσως όλα μαζί;

Τα ρούχα μας έχουν τη δύναμη να μιλήσουν πριν από μας. Και ίσως αυτός είναι και ο λόγος που το ντύσιμο δεν υπήρξε ποτέ ουδέτερο. Και αν κάποτε τα ρούχα επέβαλαν ρόλους, σήμερα μας δίνουν την ευκαιρία να τους ανατρέψουμε. Να παίξουμε. Να πειραματιστούμε. Να συνδυάσουμε ένα ανδρικό σακάκι με γόβες και να επαναπροσδιορίσουμε τι σημαίνει δύναμη ή κομψότητα.

Γιατί, στο φινάλε, η τελετουργία του ντυσίματος είναι και μια καθημερινή υπενθύμιση πως ο εαυτός μας είναι ένα έργο εν εξελίξει.

Η ιερότητα του καθημερινού ντυσίματος

Ίσως το πιο εκλεπτυσμένο ρούχο δεν είναι αυτό που φοριέται στις λαμπερές εκδηλώσεις, αλλά εκείνο που μεταμορφώνει την καθημερινότητα σε σκηνή, που ξέρεις ότι “σου πάει” όχι επειδή στο λένε οι άλλοι, αλλά επειδή εσύ η ίδια το νιώθεις.

Κι αυτή είναι μάλλον η πραγματική πολυτέλεια: το να ντύνεσαι για τον εαυτό σου, ακόμα κι όταν δε σε βλέπει κανείς.

Γιατί, στο κάτω-κάτω της γραφής, η τελετουργία του ντυσίματος δεν είναι απλώς μια διαδικασία που κάνουμε ασυνείδητα, ακόμα κι αν έτσι πιστεύουμε. Πρόκειται όμως για μια πράξη ελευθερίας, αισθητικής και επιμονής. Και απαιτεί τον σεβασμό μας.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ Η Ελένη Χατζίδου αποκάλυψε πως έχει δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση: «Δεν βρήκα τη δύναμη να τον καταγγείλω»