Στο τιμόνι της Ευρωζώνης για τα επόμενα 2,5 χρόνια ο Πιερρακάκης: Γιατί επελέγη ο Έλληνας ΥΠΟΙΚ και το μανιφέστο του για την επόμενη ημέρα στην Ευρώπη

Μια νέα σελίδα στην Ιστορία της Ελλάδας και της Ευρώπης γράφεται από σήμερα. Πρόεδρος του Eurogroup αναλαμβάνει ο Κυριάκος Πιερρακάκης, για τα επόμενα 2,5 χρόνια τουλάχιστον -έως και το 2030 ενδεχομένως με βάση το παράδειγμα των προκατόχων του. Εξελέγη ομόφωνα ως ο 5ος Πρόεδρος στην ιστορία του Eurogroup, αναγκάζοντας τον Βέλγο αντίπαλό του Βίνσεντ Βαν Πέτεγκεμ να εγκαταλείψει τη μάχη, σε μια αναμέτρηση που έφερε την Ελλάδα από το περιθώριο της κρίσης, στον πυρήνα της ευρωπαϊκής ηγεσίας.

Ταυτόχρονα, ο Κυριάκος Πιερρακάκης αναλαμβάνει Πρόεδρος και του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). Από σήμερα, δηλαδή, τα δύο αυτά ευρωπαϊκά όργανα χάρη στην καθοδήγηση των οποίων η Ελλάδα κατάφερνε να δανείζεται όταν κανείς δεν της εμπιστευόταν χρήματα πριν 10-15 χρόνια, έχουν εκλέξει ως Πρόεδρο, τον υπουργό Οικονομικών της Ελλάδας.

Ο συμβολισμός είναι υψηλός: ο ESM είναι ο μέγας πιστωτής της χώρας, το ευρωπαϊκό Ταμείο που δημιουργήθηκε για να αντιμετωπίζει κρίσεις όπως η ελληνική του 2010, να υποστηρίζει συνεχώς τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, ενώ σήμερα εγκρίνει και τις πρόωρες αποπληρωμές που ζητά η Αθήνα. Στον ESM και στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) το οποίο διαδέχθηκε, η Ελλάδα χρωστάει το 1/2 του εξωτερικού δημοσίου χρέους της, με δάνεια τα οποία θα πρέπει να αποπληρώνει μέχρι το 2070. Φάνταζε συνεπώς οξύμωρο έτσι, αν και ιδεώδες ή φαντασία ίσως για τη χώρα, «πρόεδρος των δανειστών» της χώρας μας να γίνει κάποτε ένας ...Έλληνας.

Η «ρεβάνς» της Ελλάδας

Όπως αποδεικνύεται από το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας πάντως, τον συμβολισμό αυτόν είχε μάλλον ανάγκη και η Ευρώπη, για να σηματοδοτήσει τη δική της «μεταμόρφωση».

Την ελπίδα αυτή ότι μια εποχή τελειώνει και αρχίζει μια άλλη πιο ελπιδοφόρα, εκφράζουν και τα λόγια με τα οποία ανακοίνωσε χθες βράδυ την εκλογή Πιερρακάκη, ο Επίτροπος για την Οικονομία και την Παραγωγικότητα της ΕΕ, Βάλντις Ντομπρόβσκις, κατά τη συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας: «Aς συγχαρούμε θερμά τον Κυριάκο Πιερρακάκη για την εκλογή του ως Προέδρου του Eurogroup. Η εκλογή του αποτελεί μια σημαντική συμβολική στιγμή για την Ελλάδα και τη ζώνη του ευρώ. Η Ελλάδα έχει κάνει μια εντυπωσιακή αναστροφή και σήμερα συγκαταλέγεται στις κορυφαίες οικονομίες της ευρωζώνης, ανυπομονώ να συνεργαστούμε» τόνισε ο Επίτροπος Ντομπρόβσκις.

«Ευρω-τσάρος» με πολλά «καπέλα»

Ο Κυριάκος Πιερρακάκης παραμένει υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών στην Ελλάδας, αλλά με πολύ διευρυμένο θεσμικό ρόλο διεθνώς. Θα είναι ο «ιπτάμενος» υπουργός, με το ένα πόδι στην οδό Νίκης και το άλλο στις Βρυξέλλες, στο Λουξεμβούργο όπου είναι η έδρα του ESM, αλλά και στις τρεις ηπείρους (Ευρώπη, Αμερική, Ασία) όπου θα εκπροσωπεί τις 20 χώρες της Ευρωζώνης, στις συνόδους της Παγκόσμιας Τράπεζας, του G7 και G20. Εκεί που οι ισχυροί του πλανήτη χαράζουν γραμμή, η Ελλάδα θα μετέχει και κάθεται πλέον στην κορυφή του τραπεζιού, όχι στη γωνία.

Ως πρόεδρος του Eurogroup δεν είναι ένας απλός διαχειριστής διαδικασιών. Είναι ο de facto «υπουργός Οικονομικών» της Ευρωζώνης, συντονιστής και «επιταχυντής» εξελίξεων, υπεύθυνος για τη σύγκλιση των απόψεων ανάμεσα στους 20 εθνικούς υπουργούς όπου απαιτείται σύμπνοια και ομοφωνία.

Ο ρόλος του απαιτεί λεπτές ισορροπίες για τη διαμόρφωση κοινής στάσης σε κρίσιμα ζητήματα: από τους εθνικούς προϋπολογισμούς και τη σταθερότητα του κοινού νομίσματος, μέχρι τη θωράκιση της ενιαίας αγοράς. Είναι η «φωνή» που αναζητά τη σύνθεση μεταξύ του δημοσιονομικά αυστηρού Βορρά και του πιο ευέλικτου Νότου.

Ταυτοχρόνως όμως, αναλαμβάνει να προωθεί και να επιταχύνει αποφάσεις και πολιτικές, καθορίζοντας την πραγματικότητα που βιώνουν οι οικονομίες και οι πολίτες της ζώνης του Ευρώ.

Η πρώτη δήλωση: «Μανιφέστο» για μια νέα Ευρώπη

Στην πρώτη του δήλωση μετά την εκλογή, ο Πιερρακάκης έθεσε το στίγμα και τις προτεραιότητές του. «Οι παλιές διακρίσεις που υπήρχαν στην Ευρώπη – μεταξύ Βορρά και Νότου, Ανατολής και Δύσης, μεταξύ "φειδωλών" και μη –έχουν πέσει», τόνισε. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ένωση είναι κοινές: αμυντικές απειλές από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τεχνολογική καινοτομία, μακροοικονομικές ανισορροπίες.

«Ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε», είπε ο Πιερρακάκης αναφερόμενος στις εκθέσεις Ντράγκι και Λέτα, «αλλά η στρατηγική μας πρέπει να γίνει συνώνυμο της υλοποίησης». Χρειάζεται περισσότερη συνεργασία, στοχοπροσήλωση στη δημιουργία αποτελεσμάτων με ευελιξία και ταχύτητα, τόνισε θέτοντας το πλαίσιο που θα κινηθεί.

Το παρασκήνιο των Βρυξελλών

Το όραμα για μια Ευρώπη που θα αλλάξει «πίστα» και θα ανεβάζει ταχύτητες, φαίνεται πως βρήκε απήχηση. Η δυναμική της ελληνικής υποψηφιότητας μεταξύ των υπουργών Οικονομικών των 20 κρατών της ευρωζώνης αποτυπώνεται στο γεγονός ότι, σύμφωνα με ανεπίσημες πληροφορίες, ο Πιερρακάκης εξασφάλισε από νωρίς ευρεία πλειοψηφία (πάνω από τα 4/5) πριν καν ξεκινήσει η ψηφοφορία, υποχρεώνοντας τον Βέλγο αντίπαλό του να εγκαταλείψει.

Παρά τις παρασκηνιακές κινήσεις από Ιταλία, Κροατία και Βέλγιο, η δημόσια στήριξη του Γερμανού υπουργού Οικονομικών και αντικαγκελαρίου ο οποίος δήλωσε στις κάμερες πριν μπει στην αίθουσα του Συμβουλίου για την ψηφοφορία ότι το Βερολίνο επιλέγει τον υποψήφιο της Ελλάδας, δεν άφησε περιθώρια και «κλείδωσε» τη νίκη.

Γιατί η Ευρώπη διάλεξε «Έλληνα»

Πέραν των χειρισμών, των συμμαχιών και της προσωπικότητας του Κυριάκου Πιερρακάκη, στις αποφάσεις βάρυνε ασφαλώς και ότι η Ευρώπη επιζητούσε να στείλει μήνυμα αλλαγής και «φυγής προς τα μπρος».

Το ελληνικό success story ήταν το «κλειδί»: ενώ όλοι πέφτουν, η Ελλάδα ανεβαίνει!

Η εκλογή Πιερρακάκη έρχεται σε μια χρονική στιγμή που Ευρώπη περνάει τεράστιες δυσκολίες: η Γερμανία βρίσκεται σε στασιμότητα, η Γαλλία παλεύει με υψηλά ελλείμματα και χρέη, η ενεργειακή κρίση συνεχίζεται, η ανταγωνιστικότητα χάνεται απέναντι σε Κίνα και Αμερική. Οι παλιές διαχωριστικές γραμμές "Βορράς - Νότος", "λιτότητα -ευελιξία" κάποτε βόλευαν κάποιους, έχουν όμως καταπέσει και δημιουργούν εμπόδια, αντί να λύνουν προβλήματα. Η Γαλλία και μισή ντουζίνα χώρες «φλερτάρουν» με την οικονομική επιτήρηση λόγω ελλειμμάτων από την Κομισιόν, ενώ ακόμα και ο «σούπερ-πιστωτής» της Ευρώπης ESM/EFSF υποβαθμίζεται από τους Οίκους Αξιολόγησης, ενώ η Ελλάδα αναβαθμίζεται.

Εδώ ακριβώς μπαίνει ως καταλύτης η ελληνική εμπειρία. Η χώρα που 10 χρόνια πριν συζητούσαν στις Βρυξέλλες αν θα έβγαινε από την Ευρωζώνη, σήμερα καταγράφει πρωτογενή πλεονάσματα, δραστική μείωση του δημόσιου χρέους και ρυθμό ανάπτυξης άνω του 2% όταν η υπόλοιπη Ευρωζώνη μοιάζει στάσιμη. Για έκτο συναπτό έτος πετυχαίνει έναν από τους μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης στην Ευρωζώνη, τη μεγαλύτερη αύξηση των επενδύσεων και τη μεγαλύτερη αποκλιμάκωση του χρέους.

Τα μέτωπα και οι «μάχες» Πιερρακάκη

Η χρονική συγκυρία της λήψης της προεδρίας είναι εξαιρετικά σημαντική. ΕΕ και Ευρωζώνη καλούνται να λάβουν οικονομικές αποφάσεις που αφορούν για την ασφάλεια των ευρωπαϊκών συνόρων, να υπερασπιστούν τα οικονομικά συμφέροντα της Ένωσης σε έναν κόσμο με εντεινόμενο εμπορικό προστατευτισμό, να απαντήσουν στις προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης και του ψηφιακού ευρώ, αλλά και να ανοίξουν νέους ορίζοντες χρηματοδότησης μέσα από το νέο Πολυετές πρόγραμμα 2028-2034.

Για την επόμενη ημέρα, οι τέσσερις «πυλώνες» του οράματος Πιερρακάκη για την Ευρώπη, όπως το περιέγραψε στην επιστολή που είχε στείλει πριν την εκλογή του προς τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης είναι:

1. Απελευθέρωση Κεφαλαίων: η Ευρώπη αποταμιεύει όσο η Αμερική, αλλά επενδύει πολύ λιγότερο. Τα χρήματα μένουν εγκλωβισμένα σε εθνικά πλαίσια που κατακερματίζουν τη ρευστότητα. Η λύση δεν είναι νέος δανεισμός αλλά εμβάθυνση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών για τη μετατροπή των ευρωπαϊκών αποταμιεύσεων σε παραγωγικές επενδύσεις.

2. Ολοκλήρωση της Ενιαίας Αγοράς: ο κατακερματισμός μεταξύ 27 κρατών, τα ρυθμιστικά εμπόδια και τα διοικητικά βάρη περιορίζουν την παραγωγικότητα. Η Ευρώπη έχει κορυφαίο ανθρώπινο δυναμικό και επιχειρήσεις παγκόσμιας κλάσης, αλλά χάνει πολλά επειδή δεν λειτουργεί ένα ενιαίο πλαίσιο.

3. Ψηφιακό ευρώ και τεχνολογική κυριαρχία: η τεχνολογία δεν είναι πια «τεχνική» υπόθεση, είναι θέμα νομισματικής και οικονομικής κυριαρχίας. Το ψηφιακό ευρώ μπορεί να ενισχύσει τον διεθνή ρόλο του ευρώ, να διασφαλίσει την ανθεκτικότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος και να κρατήσει την Ευρώπη στην πρώτη γραμμή της καινοτομίας.

4. Δημοσιονομική υπευθυνότητα: Μακροοικονομική σταθερότητα και δημοσιονομική υπευθυνότητα είναι το θεμέλιο για την αντιμετώπιση δημογραφικών προκλήσεων και υστερήσεων στην παραγωγικότητα. Χωρίς αυτά, κάθε στρατηγική καταρρέει.

Από τις πλατείες, στα κέντρα αποφάσεων

«Ήταν πριν από 10 χρόνια που η συζήτηση εδώ στις Βρυξέλλες περιστρεφόταν γύρω από το αν η Ελλάδα θα έβγαινε από την Ευρωζώνη», δήλωσε ο Πιερρακάκης μετά την εκλογή του. «Κι όμως, η Ελλάδα άντεξε», συνέχισε με συγκίνηση, αποδίδοντας την επιτυχία στη δύναμη του ελληνικού λαού, την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, την προσήλωση της κυβέρνησης Μητσοτάκη στις μεταρρυθμίσεις και το συλλογικό αίσθημα ευθύνης μιας γενιάς. «Και αυτό το μάθημα, θα έλεγα, δεν είναι καθαρά εθνικό, είναι θεμελιωδώς ευρωπαϊκό» κατέληξε.

Το ότι η Ελλάδα κατάφερε να αλλάξει πολλά, «αντανακλά» πλέον και στην Ευρώπη, όπως αποτυπώνεται και στο διεθνή Τύπο ήδη. Η εκλογή Πιερρακάκη σηματοδοτεί διάθεση αλλαγής όλης της ΕΕ: η χώρα που ήταν κάποτε απειλή και «σκουπίδι» ("junk") αποτελεί και πάλι τη μόνιμη -και μόνη ίσως- «ευχάριστη είδηση» και «θετική έκπληξη» στα τελευταία 5-6 χρόνια σε ολόκληρη την Ένωση.

Κάπως έτσι, από το «ουάου» και την απομόνωση της Ελλάδας στα Eurogroup της περασμένης δεκαετίας, η χώρα έφτασε στο «respect» και τα συγχαρητήρια στον Κυριάκο Πιερρακάκη που έκαναν τους ευρωπαίους ομολόγους του να τον ψηφίσουν ομόφωνα.

Αν οι προσδοκίες αυτές μπορέσουν να μετουσιωθούν σε αλλαγές και πρόοδο για την ΕΕ συνολικά, τότε το σύνθημα «αλλάζουμε την Ευρώπη» που ηχούσε στις πλατείες το 2015, θα αποκτήσει νέο νόημα που η Ελλάδα καλείται να το κάνει πράξη. Στα κέντρα λήψης αποφάσεων όμως πια, με το παράδειγμα, με αποτελέσματα και επιτυχίες.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ Ενταση στην εξεταστική -Λαζαρίδης: Συλληφθείς στην Κρήτη είναι κουμπάρος του Ανδρουλάκη -Αποστολάκη: Στέλεχος της ΝΔ ο αρχηγός