Πάνω από 500 τρισεκατομμύρια φορές πιο φωτεινό από τον ήλιο.

Το πιο φωτεινό αντικείμενο που έχει παρατηρηθεί ποτέ στο Σύμπαν, εντόπισαν αστρονόμοι. Το κβάζαρ, όπως ονομάζεται εντοπίστηκε από το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (VLT) του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO).  

Η έρευνα που διεξήχθη από αστρονόμους, δημοσιεύτηκε σήμερα στο περιοδικό «Nature Astronomy». Τα κβάζαρ είναι οι φωτεινοί πυρήνες των μακρινών γαλαξιών και τροφοδοτούνται από υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες. Οι μαύρες τρύπες συλλέγουν ύλη από το περιβάλλον τους σε μια διαδικασία τόσο ενεργητική που εκπέμπει τεράστιες ποσότητες φωτός και έτσι τροφοδοτούν τα φωτεινά κβάζαρ. 

Στο κβάζαρ J0529-4351 που ανακαλύφθηκε, η μαύρη τρύπα έχει μάζα 17 δισεκατομμυρίων ήλιων και η μάζα της αυξάνεται σε ισοδύναμο ενός ήλιου την ημέρα. Αυτό την καθιστά την ταχύτερα αναπτυσσόμενη μαύρη τρύπα που έχει ανακαλυφθεί ποτέ μέχρι σήμερα. Η μαύρη τρύπα βρίσκεται τόσο μακριά από τη γη που το φως του χρειάστηκε πάνω από δώδεκα δισεκατομμύρια χρόνια για να φτάσει σε εμάς. Το J0529-4351 εκπέμπει τόση ενέργεια που είναι πάνω από 500 τρισεκατομμύρια φορές πιο φωτεινό από τον ήλιο.  

Σημειώνεται ότι εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι ενώ το ενώ το κβάζαρ βρίσκεται σε θέση που θα ήταν ορατό από τη γη παρέμενε άγνωστο μέχρι σήμερα. Αυτό συνέβη διότι η εύρεση κβάζαρ απαιτεί ακριβή δεδομένα από μεγάλες περιοχές του ουρανού.

Οι δυσκολίες ανακάλυψης τέτοιων αντικειμένων από τους αστρονόμους

Τα δεδομένα που προκύπτουν είναι τόσο μεγάλα, που οι ερευνητές χρησιμοποιούν συχνά μοντέλα μηχανικής μάθησης για να τα αναλύσουν και να ξεχωρίσουν τα κβάζαρ από άλλα ουράνια αντικείμενα.  

Επειδή όμως τα μοντέλα αυτά εκπαιδεύονται σε υπάρχοντα δεδομένα, υπάρχει δυσκολία στην ανακάλυψη αντικειμένων που δεν είναι όμοια με αυτά που είναι ήδη γνωστά. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα εάν ένα νέο κβάζαρ είναι πιο φωτεινό από οποιοδήποτε άλλο που έχει παρατηρηθεί προηγουμένως, το πρόγραμμα μπορεί να το απορρίψει και να το ταξινομήσει ως άστρο. 

Οι αστρονόμοι αναγνώρισαν το J0529-4351 ως ένα μακρινό κβάζαρ πέρυσι χρησιμοποιώντας παρατηρήσεις με το τηλεσκόπιο 2,3 μέτρων του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας, αλλά η ανακάλυψη ότι πρόκειται για το πιο φωτεινό κβάζαρ που έχει παρατηρηθεί ποτέ δεν μπορούσε να γίνει με το ίδιο όργανο. Για αυτό χρειάστηκε να επιστρατευτεί ένα μεγαλύτερο τηλεσκόπιο. Ο φασματογράφος X-shooter στο VLT του ESO παρείχε τα κρίσιμα δεδομένα. 

Περισσότερα δεδομένα για την ταχύτερα αναπτυσσόμενη μαύρη τρύπα που έχει παρατηρηθεί ποτέ θα δώσει η αναβάθμιση GRAVITY+ στο συμβολόμετρο του VLT, που έχει σχεδιαστεί για την ακριβή μέτρηση της μάζας των μαύρων τρυπών. Επιπλέον, το Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο (ELT) του ESO, που κατασκευάζεται και εκείνο στην έρημο Ατακάμα της Χιλής θα καταστήσει τον εντοπισμό τέτοιων ασύλληπτων αντικειμένων ακόμα πιο εφικτό. 

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ