Σήμερα, Σάββατο 13 Απριλίου 2024 και ώρα 11:00 π. μ. στο χώρο του Κάστρου, η Δημοτική Κοινότητα Μενδενίτσας μαζί με τον Εξωραϊστικό Πολιτιστικό Σύλλογο Μενδενίτσας, διοργανώνουν γιορτή τιμής και μνήμης για τα ιστορικά γεγονότα που «σημάδεψαν» τη σύγχρονη ιστορία του χωριού και προσκαλούν τους κατοίκους να συμμετέχουν στον εορτασμό.

Η νεότερη ιστορία της Μενδενίτσας χαρακτηρίζεται από δυο σημαντικά γεγονότα. Το πρώτο χρονολογικά είναι η κήρυξη της Επανάστασης εναντίον του Τούρκικου ζυγού τον Απρίλιο του 1821 και το δεύτερο είναι το ολοκαύτωμα του χωριού από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής τον Οκτώβριο του 1943. Και τα δυο αυτά ιστορικά γεγονότα μπορούν να θεωρηθούν σαν τοπικές εθνικές γιορτές. Ο επετειακός εορτασμός αυτών των γεγονότων αποτελεί ηθική υποχρέωση μας αλλά και συνολική προσπάθεια για την τόσο αναγκαία διατήρηση της ιστορικής μνήμης. 

Τρεις καπεταναίοι, τρεις οπλαρχηγοί τρεις πασίγνωστοι αρματολοί: Οι καπετάν Θανάσης Διάκος της Λιβαδειάς, Πανουργιάς Πανουργιάς των Σάλωνων, (Άμφισσας) και Νάκος Δυοβουνιώτης της Μεντενίτσας και Ζητουνίου, που συνδεόταν με άρρηκτους δεσμούς φιλίας, λίγες ώρες μετά τον όρκο των Ελλήνων στην Αγία Λαύρα μεταλαμπάδευσαν την ιερή φλόγα της επανάστασης στην Στερεά Ελλάδα και απελευθέρωσαν τις πόλεις τους.

Πρώτος άναψε τον δαυλό της ελευθερία ο Παν. Πανουργιάς. Την νύχτα της 26ης Μαρτίου 1821 μαζί με τον ξάδερφό του Γιάννη Γκούρα και 60 αρματολούς πολιόρκησαν το φρούριο των Σάλωνων. Οι τούρκοι ήταν δυνατοί, αλλά η ακατάβλητη θέληση των επαναστατημένων Ελλήνων τους ανάγκασε να παραδοθούν μετά από 14 ημέρες πολιορκίας. Αυτό συνέβη την 10 Απριλίου 1821. Ακολούθησε ο Διάκος στην Λιβαδειά.

Το βράδυ της 28η Μαρτίου 1821 μαζί με τον Βασίλη Μπούσγο κήρυξαν την επανάσταση στην Λιβαδειά και με την βοήθεια των οπλαρχηγών πέτυχε την κατάληψη του κάστρου της και άλλων στρατηγικών σημείων της πόλης, μόλις τέσσερις ημέρες μετά την πολιορκία της. Έτσι την 1η Απριλίου 1821 η Λιβαδειά ήταν η πρώτη πόλη της Ρούμελης που ελευθερώθηκε χάρις στην τόλμη και την γενναιότητα του Διάκου.

Ακολουθεί η Επανάσταση των Ελλήνων στη Μενδενίτσα, η πρώτη εξέγερση σε όλη την Ανατολική Στερεά. Με πρωτεργάτη της Επανάστασης τον Δυοβουνίώτη, ο οποίος πολιόρκησε το Κάστρο της Μενδενίτσας και 300 Μενδενιτσίώτες. Στη συνέχεια παρείχε βοήθεια ο Πανουργιάς στέλνοντας τον Αγοριανίτη υφοπλαρχηγό του, Κομνά Τράκα επικεφαλής 200 Αγοριανιτών. Ταυτόχρονα μετέβει ο Διάκος στη Μενδενίτσα, επικεφαλής 600 πολεμιστών. 

Μετά από 8 μέρες πολιορκίας και σκληρών μαχών, οι Τούρκοι παραδόθηκαν. Μετά από 407 χρόνια σκλαβιάς η σημαία των επαναστατημένων Ελλήνων, η πάνσεπτη Ελληνική Σημαία κυμάτιζε στο απελευθερωμένο Κάστρο της Μενδενίτσας.

Θα πραγματοποιηθεί έπαρση της Ελληνικής Σημαίας από νέους, λεβέντες Μενδενιτσιώτες, ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές και θα ακολουθήσει κατάθεση στεφάνου στη προτομή του Δυοβουνιώτη στο χώρο της Ράχης.

«Η εκδήλωση είναι πιλοτική. Είναι μια πρώτη απόπειρα. Βούλησή μας είναι με την βοήθεια όλων, να εμπλουτιστεί κατά βάθος και πλάτος, να λάβει παμφθιωτικό χαρακτήρα και να τελείται απαρέγκλιτα τα επόμενα χρόνια, αλλά και εις το διηνεκές», δηλώνει ο Εξωραϊστικός Πολιτιστικός Σύλλογος Μενδενίτσας.