Γιατί η Στερεά Ελλάδα αξίζει να έχει το δικό της Πανεπιστήμιο

Αν και δεν είμαι ούτε πολιτικός ούτε εκπρόσωπος κάποιου θεσμικού φορέα, αποφάσισα ως πολίτης να ανταποκριθώ στο κάλεσμα και την πρόσκλησή σου (Θα το τολμήσει η Ευρυτάνισσα Υπουργός ή φοβάται τη σύγκρουση με τα συμφέροντα; - Lamia Report) να εκφράσω δημόσια την άποψή μου για την ίδρυση Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας. Ευχή μου είναι ειλικρινά ΟΛΟΙ οι πολιτικοί αλλά και οι θεσμικοί φορείς του τόπου μας να πάρουν δημόσια θέση και να πιέσουν -ασφυκτικά αν είναι δυνατόν- για να δημιουργηθεί ένα δικό μας Πανεπιστήμιο. Για να ξεκινήσει – ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ – κάτι να κινείται μέσα σ’ αυτή την βαλτώδη ακινησία που καταρρακώνει τον τόπο μας και την πόλη μας.

.......................................................................................

Γιατί η Στερεά Ελλάδα αξίζει να έχει το δικό της Πανεπιστήμιο

Εδώ, στην καρδιά της ελληνικής γης, στη Στερεά Ελλάδα, που το Δελφικό πρόσταγμα του ‘γνώθι σαυτόν’ συναντά τον ιστορικό πυρήνα των αγώνων και της ελληνικής συνείδησης για τη διασφάλιση του θεμελιώδους, για τον άνθρωπο και την κοινωνία, δικαιώματος της ελευθερίας, η απουσία ενός πανεπιστημιακού ιδρύματος συνιστά όχι μια αβλεψία αλλά, κυριολεκτικά, μια σοβαρότατη υπαρξιακή, για τον τόπο, στρέβλωση. Μια στρέβλωση η οποία πιθανόν να οφείλεται στην παγίδα του χρησιμοθηρικού κριτηρίου τής σχέσης κόστους – οφέλους σε επίπεδο οικονομικών δεικτών, στην οποία είναι επιρρεπείς οι σύγχρονες πολιτικές οντότητες. Η σχέση όμως κόστους – οφέλους στην περίπτωση της ίδρυσης Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας, δεν μπορεί να στηρίζεται σ’ αυτό το κοντόφθαλμο κριτήριο, είναι κάτι εγγενώς μεγαλύτερο, είναι η άρρηκτη και οργανική σύνδεση του τόπου με τον άνθρωπο, της Ιστορίας με την αναζήτηση νοήματος για το αύριο. Κι όμως, παρά το γεγονός ότι είναι αυταπόδεικτη η πανεπιστημιακή ερήμωση του τόπου μας και παρά τις ασπιρίνες που χορηγούνται τεχνηέντως δια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, με εξαίρεση την εμφανέστατα όψιμη τοποθέτηση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, η αποφασιστική πολιτική αδράνεια είναι μνημειώδης!

Το πανεπιστήμιο δεν είναι ένα κτήριο ή ένα εργαστήριο, δεν είναι καν ίδρυμα με τη στενή έννοια του όρου, είναι εν τοις πράγμασι μια κοινότητα προσώπων που συνυπάρχουν και αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους και με όχημα κι εργαλείο την Επιστήμη, σκοπό έχουν την αναζήτηση της αλήθειας και την επίτευξη της ανθρώπινης προόδου. Και τούτο οντολογικά συνυφαίνεται άρρηκτα με τη γεωγραφική τοποθέτησή του σε μια περιοχή, με μια σχέση βαθιάς θεμελίωσης της γνώσης με τον τόπο. Προς επίρρωση αυτού του σκεπτικού θα μπορούσε να εξεταστεί μια, ενδεχομένως ίσως στοιχειώδης αλλά ουδόλως απλοϊκή, υπόθεση εργασίας: Αν υπήρχε δυνατότητα να μεταφερθεί το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης σε ένα άλλο σημείο του πλανήτη, στο Παρίσι, στη Νέα Υόρκη, στο Τόκιο, στη Θεσσαλονίκη ή στο Καρπενήσι, θα ήταν, οντολογικά, το ίδιο Πανεπιστήμιο; Προφανώς όχι και τούτο γιατί η γεωγραφία, η κοινωνία, η ιστορία και η ίδια η κουλτούρα της Οξφόρδης, ως τόπος, έχει διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο σ’ αυτό που σήμερα συνιστά το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Όπως γίνεται με κάθε πανεπιστήμιο και με κάθε θεσμό που σέβεται τον εαυτό του και δεν μπορεί να λειτουργήσει αποκομμένο και χωρίς να ακολουθεί την κοινωνική συνέχεια της περιοχής στην οποία δραστηριοποιείται. Ένα Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας λοιπόν, το οποίο θα αποκτήσει ισχυρό ριζικό σύστημα μέσα στην κοινωνία της Στερεάς Ελλάδας, θα αποτελέσει, κατ’ αρχάς, την ενσάρκωση της κοινότητας όχι με όρους συμφέροντος αλλά με όρους προσφοράς, όχι απλώς με όρους γνωσιακής εξειδίκευσης αλλά με βάση την επιθυμία διάχυσης της κοινωνικής σοφίας μέσα στην Επιστήμη και αντίστροφα.

Ασφαλώς και υπάρχουν προκλήσεις. Η εξασφάλιση χρηματοδότησης, η προσέλκυση υψηλού επιπέδου επιστημονικού προσωπικού κλπ., απαιτούν ένα προσεκτικά σχεδιασμένο και κοστολογημένο σχέδιο αλλά και ισχυρή αποφασιστικότητα. Οι μεγαλύτερες προκλήσεις όμως δεν είναι αυτές. Είναι η πολιτική πρόκληση, η οποία απαιτεί να ξεφύγουμε πια από την οπτική στενωπό της ασφαλούς αδράνειας, η οποία αναπαράγει μόνο τη στασιμότητα αλλά και τη μετριότητα καθώς και η πνευματική πρόκληση που απαιτεί να ξεφύγουμε, επιτέλους, από την πεπατημένη! Ένα ακόμα πανεπιστήμιο την εποχή της εκρηκτικής κυριαρχίας της Τεχνητής Νοημοσύνης δεν θα είναι τίποτα άλλο παρά μια ανακυκλωμένη σταγόνα στον ίδιο ωκεανό που τη γέννησε. Το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας δεν είναι πολυτέλεια, είναι ανάγκη. Πρέπει όμως να διαφέρει από τα άλλα Πανεπιστήμια της χώρας, να μη μοιάζει κατ’ ανάγκη με αυτά. Δεν πρέπει να δημιουργηθεί ακόμα ένας χώρος διδασκαλίας αλλά ένα κέντρο σύγχρονης σκέψης, ένα πνευματικό οικοσύστημα το οποίο θα εδράζεται στην παράδοση και με βάση αυτή θα συνδιαλέγεται με τη νεωτερικότητα και τις προκλήσεις του μέλλοντος.

Η πρόταση για ίδρυση Πανεπιστημίου Στερεάς Ελλάδας δεν είναι μια τοπολατρική βολικότητα στη βάση ενδεχομένως κάποιων ματαιόδοξων αντιλήψεων ή πεποιθήσεων. Ούτε πρέπει να αποτελεί έναν ακόμα σχεδιασμό στη βάση της οικονομικής αποδοτικότητας. Αντιθέτως, το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας, όπως κάθε αντίστοιχο ίδρυμα, είναι ένας από τους θεμέλιους εκείνους λίθους που προσφέρει στους πολίτες την αίσθηση και την προοπτική της κοινότητας. Η μη ύπαρξη πανεπιστημίου συνιστά άρνηση της εκπαιδευτικής αρτιότητας και ολοκλήρωσης της περιοχής, είναι άρνηση της πολιτισμικής ταυτότητας της Στερεάς Ελλάδας. Σημαίνει ότι η ιστορική και κοινωνική μνήμη του τόπου δεν αρδεύεται, δεν αυξάνει ποιοτικά, δεν εκσυγχρονίζεται και τελικά δεν ολοκληρώνεται η αυτοσυνείδησή της ως συνέχεια από το παρελθόν στο μέλλον. Η Στερεά Ελλάδα, ως ιστορική κοινωνική οντότητα, ζητά να αποκτήσει φωνή. Τη δική της ιδιαίτερη και ξεχωριστή φωνή μέσα από το δικό της Πανεπιστήμιο. Και προφανώς δεν πρέπει να ζητήσει απλώς ένα ακόμα πανεπιστημιακό ίδρυμα, δεν πρέπει να ζητήσει την ίδρυση Τμημάτων και Σχολών που ήδη υπάρχουν αλλού κι εξυπηρετούν τις εκπαιδευτικές ανάγκες της χώρας. Αντιθέτως, οφείλει να ζητήσει τον πανεπιστημιακό εκείνο χώρο όπου η σκέψη θα γίνεται λόγος και ο λόγος θα γίνεται αμφίδρομη σχέση με την τοπική αλλά και ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Τον τόπο όπου τα επιστημονικά και φιλοσοφικά ερωτήματα δε θα απαντώνται με διδακτέα ύλη, αλλά με επιστημονική προσφορά σε αμφίδρομη σύνδεση με τον τόπο μας. Αν είναι να ιδρυθεί το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας, ας ιδρυθεί με κύριο συστατικό του την ψυχή του τόπου μας. Την ψυχή της Στερεάς Ελλάδας!

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ Γιατί ο Αλέξης Τσίπρας «στρίμωξε» στις πίσω θέσεις Φάμελλο, Χαρίτση και Αχτσιόγλου - Η σκηνοθεσία της εκδήλωσης «έδειξε» τις επιλογές