Ταξιδεύοντας στην Ανατολή: Η μεγάλη ευκαιρία για μια νέα ελληνοκινεζική σχέση (του Νίκου Κουτσιανά)

Η Ελλάδα έχει μια μοναδική ευκαιρία να τοποθετηθεί στρατηγικά σε αυτό το νέο τοπίο, αρκεί να τολμήσει.

Το πρόσφατο ταξίδι μου στην Κίνα και το Χονγκ Κονγκ, ένα ταξίδι που μοιράστηκα με τη Νίκη, μου αποκάλυψε μια Ανατολή σε βαθύ μετασχηματισμό. Δεν είδα την Κίνα των εντυπωσιακών αριθμών, ούτε το Χονγκ Κονγκ του ατελείωτου οικονομικού δυναμισμού.

Είδα κάτι πιο ουσιαστικό: μια κοινωνία που αναζητά νέα ισορροπία ανάμεσα στην ανάπτυξη, την τεχνολογία και τη συνοχή. Μια χώρα που επαναπροσδιορίζει τη θέση της στον κόσμο και μαζί της, αλλάζει και το πλαίσιο των διεθνών συνεργασιών.

Συνειδητοποίησα ότι η σχέση Ελλάδας και Κίνας δεν μπορεί πλέον να μείνει στάσιμη. Ο κόσμος αλλάζει, και μαζί του αλλάζουν και οι προϋποθέσεις μιας ουσιαστικής συνεργασίας. Η Ελλάδα έχει μια μοναδική ευκαιρία να τοποθετηθεί στρατηγικά σε αυτό το νέο τοπίο, αρκεί να τολμήσει.
Στο Πεκίνο ένιωσα μια μεγάλη στροφή. Η Κίνα δεν επενδύει πλέον στην ταχύτητα της ανάπτυξης, αλλά στη σταθερότητα. Δεν επιδιώκει μόνο την ποσότητα, αλλά την ποιότητα. Δεν ενδιαφέρεται απλώς για παγκόσμια επιρροή, αλλά για εσωτερική ισορροπία.

Αυτή η νέα στρατηγική έχει συγκεκριμένες γεωπολιτικές αποχρώσεις:

Η Κίνα επιδιώκει συνεργάτες μακράς πνοής, όχι ευκαιριακές σχέσεις.
Επενδύει στην τεχνολογική αυτάρκεια, ιδιαίτερα σε κρίσιμους τομείς.
Δίνει βάρος σε συνεργασίες με πολιτιστικό και επιστημονικό υπόβαθρο.
Μετατρέπει την πρωτοβουλία Belt and Road, τον «δρόμο του μεταξιού», σε ένα είδος πιο πράσινο, πιο πολιτιστικό, πιο στοχαστικό.

Η Ελλάδα κόμβος πολιτισμού

Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα μπορεί να γίνει κάτι πολύ περισσότερο από κόμβος logistics που είναι σήμερα και να γίνει κόμβος πολιτισμού, τεχνολογίας, πράσινης ανάπτυξης, υγείας και ευεξίας.
Περπατώντας στο Χονγκ Κονγκ, είδα μια πόλη που παραμένει σταυροδρόμι κόσμων, ακόμη κι αν βρίσκεται σε νέα πολιτική πραγματικότητα. Παρά τους περιορισμούς, το Χονγκ Κονγκ διατηρεί το DNA που το έκανε μοναδικό δηλ διεθνές εμπόριο, οικονομική τεχνογνωσία, επενδυτικές υπηρεσίες, ανθεκτικότητα.

Από την κορυφή του Victoria Peak, βλέποντας τη μεγαλούπολη να «αναπνέει» κάτω από την υγρασία, ένιωσα ότι το Χονγκ Κονγκ δεν είναι απλώς οικονομικό κέντρο. Είναι μια μελέτη περίπτωσης της γεωπολιτικής εποχής μας,μια πόλη που καλείται να συνδέσει Δύση και Ανατολή με νέους όρους.

Και γι’ αυτό ακριβώς αποτελεί για την Ελλάδα έναν πολύτιμο δίαυλο,όχι μόνο εμπορίου, αλλά και πολιτιστικής διπλωματίας, τεχνολογίας, επενδύσεων και καινοτομίας.

Η επένδυση της COSCO στον Πειραιά υπήρξε καταλύτης. Έδωσε στη χώρα μας έναν από τους σημαντικότερους κόμβους της Μεσογείου. Αλλά αυτό ήταν το πρώτο κύμα συνεργασίας. Το δεύτερο κύμα θα καθορίσει αν η Ελλάδα θα γίνει πραγματικός στρατηγικός εταίρος της Κίνας ή απλώς μια στάση στη θαλάσσια διαδρομή της.

Το νέο περιβάλλον απαιτεί:δημιουργική και πολιτιστική οικονομία,τεχνολογικά και επιστημονικά clustersπράσινη ενέργεια και ανανεώσιμα,ερευνητικά και πανεπιστημιακά δίκτυα longevity & wellness (ένας τομέας όπου η Ελλάδα διαθέτει ταυτότητα και ιστορία) αναγεννητική γεωργία και βιοποικιλότητα
Αυτοί οι τομείς αποτελούν την καρδιά του Belt and Road.

Εδώ, η Ελλάδα έχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα: γεωγραφία, πολιτισμό, ανθρώπινο κεφάλαιο και βαθιά ιστορική σχέση με τη γνώση.

Στις συζητήσεις μου στην Κίνα, ήταν ξεκάθαρο ότι η χώρα περνάει σε μια νέα φάση του Belt and Road:λιγότερο «σκληρές» υποδομές,περισσότερη έμφαση σε πολιτισμό, τεχνολογία, περιβάλλον, υγεία,ανάδειξη οικολογικών και αναγεννητικών μοντέλων,ενίσχυση της αμοιβαίας εκπαίδευσης και των πολιτιστικών ανταλλαγών,χτίσιμο εμπιστοσύνης μεταξύ κοινωνιών, όχι μόνο κυβερνήσεων.

Σε αυτή την εξέλιξη, η Ελλάδα έχει όσα χρειάζονται για να παίξει ρόλο πρωταγωνιστικό και όχι συμπληρωματικό.

Σχέση σε νέα βάση

Γιατί Ελλάδα και Κίνα μπορούν να ξαναχτίσουν τη σχέση τους σε νέα βάση
Οι δύο πολιτισμοί διαθέτουν ένα σπάνιο κοινό υπόστρωμα:
τον διάλογο ανάμεσα στην πράξη και τη σοφία.

Αριστοτέλης – Κομφούκιος: ηθική, ευθύνη, πολιτεία
Ηράκλειτος – Λάο Τσε: ροή, μεταβολή, κόσμος σε διαρκή κίνηςη
Σωκράτης – Βούδας: αυτογνωσία και εσωτερική μεταμόρφωση

Η νέα εποχή της γεωπολιτικής απαιτεί ακριβώς αυτό: αξίες, γνώση, πολιτισμό, άνθρωπο.Όχι μόνο εμπορικούς δείκτες.

Όσα είδα στην Κίνα και στο Χονγκ Κονγκ μού έδειξαν ότι ο κόσμος μεταμορφώνεται πιο γρήγορα και πιο βαθιά απ’ όσο φαίνεται από μακριά.

Η Ελλάδα μπορεί είτε: να παραμείνει θεατής αυτού του μετασχηματισμού
είτε να γίνει ενεργός δημιουργός μιας νέας σχέσης Ευρώπης Ασίας. Η ευκαιρία είναι μοναδική:
μια συνεργασία δύο αρχαίων πολιτισμών που, αντί να ανταγωνίζονται, μπορούν να επαναπροσδιορίσουν μαζί το μέλλον στην πράσινη ανάπτυξη, την τεχνολογία, την υγεία, την εκπαίδευση, τον πολιτισμό.

Το ερώτημα δεν είναι αν η Ελλάδα έχει θέση σε αυτή τη νέα Ανατολή. Το ερώτημα είναι αν θα τολμήσει να τη διεκδικήσει.

Νίκος Κουτσιανάς

Founder SYMBEEOSIS
Founder APIVITA