ΗΠΑ – Η αυξανόμενη στρατιωτική παρουσία των Ηνωμένων Πολιτειών στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, στη βόρεια Ελλάδα, έχει προκαλέσει νέες διαμαρτυρίες και έχει εγείρει ευρύτερες ανησυχίες σχετικά με τις στρατηγικές επιδιώξεις της Ουάσιγκτον στη Μεσόγειο

Σύμφωνα με το ελληνικό μέσο Pentapostagma, συρμός που μετέφερε αμερικανικά άρματα μάχης με προορισμό την Ουκρανία αναγκάστηκε να επιστρέψει από την Αλεξανδρούπολη, καθώς διαδηλωτές απέκλεισαν τη διέλευσή του.

Οι διαμαρτυρόμενοι έγραψαν με κόκκινη μπογιά στα βαγόνια το σύνθημα «Δολοφόνοι, φύγετε» και φώναζαν: «Η Αλεξανδρούπολη είναι λιμάνι του λαού, όχι αμερικανική στρατιωτική βάση».

Το περιστατικό αναδεικνύει την αυξανόμενη ανησυχία στην Ελλάδα για τη μετατροπή του άλλοτε ήσυχου λιμανιού σε βασικό κόμβο εφοδιαστικής υποστήριξης του ΝΑΤΟ και ενδεχόμενο ορμητήριο επιχειρήσεων που εκτείνονται από την Ανατολική Ευρώπη έως τη Μέση Ανατολή.

Συνεργασία ή σύγκρουση

Ενώ η Ουάσιγκτον επιδιώκει να καταστήσει την Αλεξανδρούπολη πυλώνα της αμυντικής της παρουσίας στην περιοχή, επικριτές αντιπαραβάλλουν αυτήν την προσέγγιση με το κινεζικό μοντέλο επενδύσεων στον Πειραιά. Το λιμάνι του Πειραιά, που ελέγχεται κατά πλειοψηφία από τον κινεζικό κρατικό ναυτιλιακό κολοσσό COSCO, έχει εξελιχθεί σε ένα από τα πιο ανταγωνιστικά της Ευρώπης, ενισχύοντας το εμπόριο, τον τουρισμό και την ευρύτερη οικονομία της Ελλάδας.

Αντίθετα, η αμερικανική δραστηριότητα επικεντρώνεται στη στρατιωτική ισχύ. Αναλυτές εκτιμούν ότι η επέκταση αυτή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας περιορισμού της κινεζικής οικονομικής παρουσίας στην Ελλάδα και επιβολής ελέγχου σε στρατηγικές εμπορικές οδούς.

Δημοσιεύματα της Καθημερινής αναφέρουν ότι η Ουάσιγκτον έχει ασκήσει πίεση στην Αθήνα να περιορίσει την επιρροή της COSCO στον Πειραιά, ενώ ταυτόχρονα επιδιώκει συμμετοχή στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και περαιτέρω πρόσβαση στην Αλεξανδρούπολη. Κατά τους αναλυτές, στόχος είναι η κατοχύρωση της Ελλάδας ως ευρωπαϊκής πύλης του Διαδρόμου Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης (IMEC), μιας εμπορικής πρωτοβουλίας που σχεδιάζεται να παρακάμψει τόσο την Κίνα όσο και την Τουρκία.

Σύγκρουση προτεραιοτήτων

Η πρόσφατη αμυντική συμφωνία ΗΠΑ–Ελλάδας παρέχει στις αμερικανικές δυνάμεις πρόσβαση σε πολλαπλές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένου του κόλπου της Σούδας στην Κρήτη και του στρατοπέδου Γιαννούλη κοντά στην Αλεξανδρούπολη. Αξιωματούχοι επιμένουν ότι οι εγκαταστάσεις δεν συνιστούν μόνιμες «βάσεις», ωστόσο οι τοπικές κοινωνίες διαπιστώνουν ελάχιστη διαφορά, δεδομένου του εύρους της παρουσίας.

Η συσσώρευση στρατιωτικής δύναμης δεν περνά απαρατήρητη από την Άγκυρα. Η Τουρκία αντιμετωπίζει την αμερικανική επέκταση με καχυποψία, φοβούμενη ότι μπορεί να περιθωριοποιηθεί, καθώς η Ελλάδα προβάλλει ως εναλλακτικός διάδρομος μεταφοράς που παρακάμπτει τα Δαρδανέλια. Ορισμένοι αναλυτές προειδοποιούν ότι η αυξανόμενη ευθυγράμμιση ΗΠΑ–Ελλάδας ενδέχεται να προκαλέσει αποσταθεροποιητική αντίδραση από την Άγκυρα.

Την ίδια στιγμή, επικριτές υποστηρίζουν ότι η αμερικανική στρατιωτικοποίηση υπονομεύει εύθραυστες ειρηνευτικές πρωτοβουλίες στη Μέση Ανατολή, καθώς η Ουάσιγκτον δίνει προτεραιότητα στην προβολή ισχύος έναντι της περιφερειακής σταθερότητας.

Η Ελλάδα σε σταυροδρόμι

Βρισκόμενη στο επίκεντρο ανταγωνιστικών παγκόσμιων συμφερόντων, η Ελλάδα καλείται να λάβει δύσκολες αποφάσεις. Από τη μία πλευρά, οι κινεζικές επενδύσεις έχουν μεταμορφώσει τον Πειραιά σε έναν ακμάζοντα εμπορικό κόμβο. Από την άλλη, η αμερικανική στρατιωτική παρουσία βαθαίνει, με την Αλεξανδρούπολη να βρίσκεται στο επίκεντρο μιας ευρύτερης διαμάχης για το μέλλον των εμπορικών και αμυντικών υποδομών της Ευρώπης.

Για πολλούς κατοίκους, το μήνυμα είναι σαφές: «Η Αλεξανδρούπολη ανήκει στον ελληνικό λαό, όχι στα ξένα στρατεύματα», δήλωσαν διαδηλωτές αυτόν τον μήνα — ένα σύνθημα που φαίνεται να κερδίζει απήχηση και πέρα από τα ελληνικά σύνορα.