Την αποκάλυψη πως ο Τόνι Μπλερ σκεφτόταν τον μακροπρόθεσμο δανεισμό των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα αλλά με αντάλλαγμα τη στήριξη στην υποψηφιότητα της Βρετανίας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 κάνει ο Guardian.

«Είκοσι χρόνια προτού ο Ρίσι Σούνακ ακυρώσει μια συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, για το ιδιοκτησιακό ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα, η Ελλάδα πίεζε τον τότε πρωθυπουργό της Βρετανίας, Τόνι Μπλερ, για μακροπρόθεσμο δάνειο, παρακάμπτοντας το ζήτημα της ιδιοκτησίας», αναφέρει ο Guardian.

Και συνεχίζει το άρθρο: «Η επιστροφή των Γλυπτών, που αφαιρέθηκαν από τον 2,500 ετών Παρθενώνα –το μεγαλύτερο σωζόμενο μνημείο της κλασικής Ελλάδας–  ήταν ένα μακροχρόνιο αίτημα των Ελλήνων.

Το ελληνικό σχέδιο «επανένωσης» ήταν να τοποθετηθούν στο μουσείο της Ακρόπολης – “με θέα τον Ιερό Βράχο από τον οποίο προέρχονταν” – εγκαίρως για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004, σύμφωνα με πρόταση που δόθηκε στον κ. Μπλερ από τον τότε Έλληνα πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη σε συνάντησή τους τον Οκτώβριο του 2002.

Η θέση της κυβέρνησης της Βρετανίας ήταν ότι το θέμα αφορούσε αποκλειστικά τους διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου. Και η τότε υπουργός Πολιτισμού, Τέσα Τζόουελ, είχε συμβουλεύσει τον Μπλερ ότι οποιοδήποτε δάνειο θα ήταν σε “μακροπρόθεσμη, πράγματι μόνιμη” βάση.

Όμως, με το Λονδίνο να σκέφτεται να υποβάλει προσφορά για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2012 και την Ελλάδα να έχει αναλάβει την προεδρία της ΕΕ το 2003 και να είναι έτοιμη να φιλοξενήσει τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η σύμβουλος πολιτικής πολιτισμού του Μπλερ, Σάρα Χάντερ, του έγραψε τον Απρίλιο του 2003 ότι υπήρχαν “καλοί λόγοι για να αλλάξει στάση” και να “ενθαρρύνει” ιδιωτικά και δημόσια το Βρετανικό Μουσείο να βρει μια “διευκόλυνση” (σ.σ. accommodation η λέξη που χρησιμοποιεί ο Guardian).

“Η ελληνική υπόθεση έχει γίνει πιο περίπλοκη – με το επιχείρημα για ένα δάνειο αντί για την αποκατάσταση της ιδιοκτησίας – και έρχεται σε αντίθεση με την αδιαλλαξία της BM να εξετάσει τυχόν συμβιβασμούς”, έγραψε στα αρχεία που κυκλοφόρησαν από τα Εθνικά Αρχεία την περασμένη Παρασκευή (22.12.2023).

“Τα Γλυπτά θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί στην ψηφοφορία της ΔΟΕ για την υποψηφιότητα διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2012. Η δημοσιότητα που συνοδεύει αυτή την κίνηση θα μπορούσε να εξασφαλίσει την ελληνική υποψηφιότητα και να βοηθήσει να συγκεντρώσει ένα ευρύ φάσμα άλλων ψήφων της ΔΟΕ, αν και θα έπρεπε να προφυλαχθούμε από άλλα έθνη που ζητούν αμοιβαίες ενέργειες”.

Ο Ντέιβιντ Όουεν, πρώην υπουργός Εξωτερικών και ηγέτης του SDP, είχε προτείνει στις κυβερνήσεις της Ελλάδας και του Ηνωμένου Βασιλείου να καταλήξουν σε συμφωνία κοινής χρήσης, έγραψε.

Και συνέχισε: “Φαίνεται λογικό: η ορθολογική χάραξη πολιτικής ευνοεί τους Έλληνες. Αλλά αυτή δεν είναι μια επιλογή που έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε: μόνο οι διαχειριστές του Βρετανικού Μουσείου έχουν τη θεσμοθετημένη εξουσία να συνάπτουν δάνειο και να ξεκινήσουν μια άσκηση κυβερνητικής πειθούς στην 250η επέτειο του Μουσείου θα αντιμετωπίσουν αντίσταση και μεγάλη αγωνία”.

Ρώτησε αν θα διερευνήσει το θέμα. Η χειρόγραφη απάντηση του Μπλερ στο περιθώριο λέει: “Ναι. Γιατί να μην βάλεις τον Ντέιβιντ Όουεν υπεύθυνο για τη διαπραγμάτευση αυτού; Θα του έδινε προφίλ, έχει επιρροή και πιθανότατα θα μπορούσε να βοηθήσει με το Bρετανικό Mουσείο ενώ το απομάκρυνε λίγο από την κυβέρνηση”.

Ο Όουεν είχε γράψει προηγουμένως στο υπουργικό συμβούλιο, και διαβιβάσει στον Μπλερ, δηλώνοντας ότι του είχαν πει “ότι η ΔΟΕ ζητά τη γνώμη της χώρας υποδοχής εκτενώς σχετικά με την καταλληλότητα των μελλοντικών υποψηφίων και δεν θα ήταν δύσκολο να πειστούν οι Έλληνες να υποστηρίξουν μια υποψηφιότητα του Λονδίνου για το 2012 (σ.σ. τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων) ως αντάλλαγμα…”

Ωστόσο, ο Άντριου Άντονις, τότε επικεφαλής της μονάδας πολιτικής της Ντάουνινγκ Στριτ, με ένα χειρόγραφο σημείωμα προειδροποίησε ότι: “Αυτό χρειάζεται προσεκτικό χειρισμό: ας μιλήσουμε. Δεν νομίζω ότι πρέπει να κινηθούμε καθόλου μέχρι να καταστεί σαφές τι κάνουμε για την προσφορά μας”.

Τελικά, το Μουσείο της Ακρόπολης ολοκληρώθηκε το 2007 και ο Λόρδος Όουεν θεωρείται ότι δεν προσεγγίστηκε για τη διαπραγμάτευση οποιουδήποτε δανείου των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα».

Πηγή: Guardian