Λίγο μετά τις 7 το πρωί της Κυριακής 8 Μαρτίου 1970, αμέσως μετά την απογείωσή του από το προαύλιο της Αρχιεπισκοπής, στη Λευκωσία, το ελικόπτερο που θα μετέφερε τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο στη Μονή Μαχαιρά, για να τελέσει το ετήσιο μνημόσυνο του ήρωα της ΕΟΚΑ Γρηγόρη Αυξεντίου, δέχθηκε πυρά από αυτόματα όπλα.

Ο ταγματάρχης πυροβολικού Ζαχαρίας Παπαδογιάννης με καταγωγή από το Καστρί Κυνουρίας, απογείωσε το ελικόπτερο από την Αρχιεπισκοπή Κύπρου, στη Λευκωσία. Λίγο μετά το ελικόπτερο του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου δέχθηκε πυρά από αυτόματα όπλα από την ταράτσα του Παγκύπριου Γυμνασίου που βρισκόταν απέναντι.

Παρά το γεγονός ότι ο πιλότος είναι σοβαρά τραυματισμένος στην κοιλιακή χώρα, καταφέρνει να το προσγειώσει σε ανοικτό χώρο, κοντά στην Αρχιεπισκοπή.

Με τη βοήθεια των περίοικων ο τραυματίας και με συνοδεία τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο μεταφέρεται έσπευσμενα στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας.

Η φρουρά του είχε ήδη μεταβεί στη Μονή Μαχαιρά, αφού τις προηγούμενες ημέρες είχαν διαρρεύσει πληροφορίες ότι η δολοφονική απόπειρα εναντίον του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου θα εκδηλωνόταν εκεί.

Οι επίδοξοι δολοφόνοι, τέσσερις στον αριθμό σύμφωνα με μαρτυρίες, εθεάθησαν να εγκαταλείπουν το Παγκύπριο Γυμνάσιο, που βρίσκεται απέναντι από την Αρχιεπισκοπή.

Όπως εξακριβώθηκε, είχαν πυροβολήσει εναντίον του ελικοπτέρου με τρία διαφορετικά όπλα – ένα οπλοπολυβόλο και δύο τουφέκια –  τα οποία εγκατέλειψαν στην ταράτσα της Σεβερείου Βιβλιοθήκης, στη νότια πτέρυγα του κτιρίου του πιο ιστορικού κυπριακού εκπαιδευτηρίου.

Για την απόπειρα δολοφονίας κατηγορήθηκαν από το Κακουργιοδικείο Λευκωσίας τέσσερα πρόσωπα. 

Όπως αποδείχθηκε στις ανακρίσεις και στο δικαστήριο οι επίδοξοι δολοφόνοι ανήκαν σε δύο εκ διαμέτρου αντίθετες ομάδες αντιπάλων του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου.

Μετά από ένα κύκλο ανακρίσεων, οι υποψίες στράφηκαν εναντίον του Πολύκαρπου Γιωρκάτζη ως εμπνευστή της απόπειρας.

Ο ίδιος ο Κύπριος πρόεδρος, λίγες ώρες μετά την απόπειρα, έδωσε εντολή να γίνει αστυνομική έρευνα στο διαμέρισμα του πρώην συνεργάτη του, στη Λευκωσία.

Μετά από έρευνα στην οικία του τέως υπουργού Εσωτερικών Πολύκαρπου Γιωρκάτζη, εντοπίστηκαν δύο περίστροφα και έξι σφαίρες.

Αν και τα δύο πιστόλια ήταν δώρο του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου για την ασφάλειά του, ο Γιωρκάτζης οδηγήθηκε στο δικαστήριο, στις 12 Μαρτίου, με την κατηγορία κατοχής όπλων, χωρίς την ειδική άδεια του υπουργικού συμβουλίου, και εκρηκτικών υλών.

Καταδικάστηκε σε μικρό χρηματικό πρόστιμο.

Ποιος ήταν ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης

Ο Πολύκαρπος Γιωρκάτζης ήταν υπουργός στην κυβέρνηση του Αρχιεπισκόπου από την ίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας μέχρι και τον Νοέμβρη του 1968.

Μάλιστα ήταν υπουργός με την περισσότερη προσωπική επιρροή.

Ο Γιωρκάτζης ήταν δυσαρεστημένος με τον Μακάριο. Δεν μπορούσε να του συγχωρέσει το δεν του έδωσε κάλυψη όταν η Χούντα τον κατηγόρησε για συμμετοχή στην απόπειρα δολοφονίας εναντίον του δικτάτορα Γεώργιου Παπαδόπουλου. 

Περισσότερο δεν τον συγχώρεσε, γιατί τον ανάγκασε να υποβάλει την παραίτησή του από υπουργός Εσωτερικών. Από τότε έπαψε να υποστηρίζει τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο.

Στη συνέχεια συνδέθηκε με άτομα που συνωμοτούσαν εναντίον του Προέδρου και λέγεται ότι ώθησε και δικούς του ανθρώπους να συνεργαστούν με τους συνωμότες.

Την Παρασκευή 13 Μαρτίου 1970, ο Γιωρκάτζης, επιχείρησε να φύγει στο εξωτερικό αλλά δεν τα κατάφερε.

Το απόγευμα της ίδιας μέρας, ανακοίνωσε την παραίτησή του από τη θέση του οργανωτικού γραμματέα του Ενιαίου Κόμματος και την απόφασή του να αποσυρθεί από την πολιτική.

Με δήλωσή του εξέφρασε τα αισθήματα «πικρίας και θλίψεως» για τις «δυσφημιστικές διαδόσεις» εναντίον του.

Το απόγευμα της Κυριακής 15 Μαρτίου, ο Γιωρκάτζης δολοφονήθηκε σε ερημικό δρόμο έξω από τη Λευκωσία, κοντά στο Νέο Χωριό Κυθρέας.

Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς έμπιστών του προσώπων, θα συναντούσε τον διοικητή Καταδρομών, συνταγματάρχη Παπαποστόλου, ο οποίος όμως, στις ανακρίσεις που ακολούθησαν, πρόβαλε άλλοθι.

Στις 3 Αυγούστου του 1977 και ώρα 05:15 ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος πεθαίνει από έμφραγμα.

Πηγή φωτογραφιών: ΑΠΕ-ΜΠΕ