Γράφει ο Δρ. Κων/νος Ν. Μπαγινέτας* ...

Η στήριξη της επιχειρηματικότητας και η τόνωση του επενδυτικού περιβάλλοντος αποτελούν βασικές υποχρεώσεις της πολιτείας, ιδιαίτερα σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, όπως αυτές που βιώνει ο παραγωγικός κόσμος της χώρας λόγω της πανδημίας του COVID-19.

Οι επενδύσεις αποτελούν το πιο ενδεδειγμένο και αποτελεσματικό μέσο αναχαίτισης της κρίσης και επανεκκίνησης της αναπτυξιακής διαδικασίας, ενισχύοντας τόσο την οικονομική όσο και την κοινωνική συνοχή των περιοχών που πλήττονται.

Σε αυτή τη βάση, εδράζεται η επιλογή του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να στηρίξει έμπρακτα την ανάπτυξη και την απασχόληση στις αγροτικές μας περιοχές, δεσμεύοντας σημαντικούς πόρους της τάξης των 253 εκ. €, όπως ανακοινώσαμε πρόσφατα, για την ένταξη ιδιωτικών επενδύσεων στα προγράμματα για την «Τοπική Ανάπτυξη µε Πρωτοβουλία Τοπικών Κοινοτήτων», βασισμένη στην προσέγγιση LEADER.

Οι επενδύσεις αυτές αφορούν σε όλους τους τομείς της αγροτικής οικονομικής δραστηριότητας, όπως στη μεταποίηση, στη βιοτεχνία και στην οικοτεχνία, στον αγροτουρισμό και στις υπηρεσίες, οι οποίες συμβάλλουν στο να αναδειχθεί η “τοπική ταυτότητα” κάθε αγροτικής περιοχής.

Με τον τρόπο αυτό επιχειρείται η αξιοποίηση, η προστασία και η ανάδειξη του φυσικού, περιβαλλοντικού και πολιτιστικού δυναμικού των αγροτικών μας περιοχών καθώς και η προβολή και διάθεση των αγροτικών μας προϊόντων, ώστε να καταστούν ελκυστικές, βιώσιμες και πολυλειτουργικές, προσφέροντας ευκαιρίες απασχόλησης και ποιοτικότερου βιοτικού επιπέδου στους κατοίκους τους και κυρίως στους νέους ανθρώπους.

Τα τοπικά προγράμματα LEADER, τα οποία υλοποιούνται από τις Ομάδες Τοπικής Δράσης (ΟΤΔ) - Αναπτυξιακές Εταιρείες ΟΤΑ κάθε περιοχής, αφορούν σε ένα σύνολο παρεμβάσεων που εντάσσονται σε έναν ολοκληρωμένο τοπικό αναπτυξιακό σχεδιασμό, ώστε να εξασφαλίζεται η “από κάτω προς τα πάνω – bottom up” προσέγγιση και διαπίστωση των τοπικών αναγκών και να επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή αποτελεσματικότητα και στόχευση πόρων.

Στο πλαίσιο των προσκλήσεων LEADER που εκδόθηκαν στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο 2014-2020, εκδηλώθηκε εξαιρετικά σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον τόσο για ιδιωτικές όσο και δημόσιες επενδύσεις, για την ικανοποίηση του οποίου το Υπουργείο μας σε συνεργασία με τις Περιφέρειες, εξάντλησε κάθε χρηματοδοτική δυνατότητα.

Ειδικότερα, για τις ιδιωτικές επενδύσεις εξασφαλίστηκαν πόροι ύψους 107 εκ. €, επιπλέον των 146 εκ. € που διατέθηκαν αρχικά για τις προκηρύξεις των τοπικών προγραμμάτων, μέσω σημαντικής υπερδέσμευσης, καθώς και μεταφοράς πόρων από το μέτρο της Μεταποίησης Γεωργικών Προϊόντων που έχει εκχωρηθεί από το Υπουργείο μας στις Περιφέρειες προς τις αντίστοιχες δράσεις του LEADER.

Επίσης, στο πλαίσιο των προκηρύξεων για τις δημόσιες επενδύσεις του LEADER, ύψους 78 εκ. €, υπενθυμίζεται ότι διατέθηκαν επιπλέον πόροι της τάξης των 62 εκ. € ως υπερδέσμευση, ώστε τελικά να ενταχθούν έργα συνολικής δημόσιας δαπάνης 140 εκ. €. Οι επενδύσεις δημοσίου χαρακτήρα του LEADER, αφορούν σε ένα ευρύ φάσμα παρεμβάσεων σε βασικές υποδομές και υπηρεσίες, ιδιαίτερα σε περιοχές της υπαίθρου που στερούνται κρίσιμου μεγέθους και πόρων. Οι παρεμβάσεις αυτές καλούνται να δώσουν λύσεις σε κρίσιμα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αγροτικές μας περιοχές, και κυρίως οι νησιωτικές, ορεινές και μειονεκτικές, οι οποίες είναι περισσότερο ευάλωτες στην εγκατάλειψη και γήρανση του πληθυσμού, στον κίνδυνο φτώχειας, στην έλλειψη προσβασιμότητας, στην υποαπασχόληση, κλπ.

Το ζητούμενο πλέον είναι, οι πόροι που διατέθηκαν στα τοπικά προγράμματα LEADER να κινητοποιηθούν το συντομότερο δυνατό, γεγονός που επιβάλλει τη στενή παρακολούθηση από πλευράς των Ομάδων Τοπικής Δράσης, του χρονοδιαγράμματος ένταξης και υλοποίησης των έργων, ώστε αυτά να ολοκληρωθούν έγκαιρα, εντός των χρονικών ορίων της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, και να λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά για την ανάπτυξη, την απασχόληση και τη συνοχή των τοπικών κοινωνιών.

Συμπερασματικά, οι συγκεκριμένες στοχευμένες πρωτοβουλίες στήριξης της τοπικής ανάπτυξης και επιχειρηματικότητας, εντάσσονται στον συνολικότερο στρατηγικό αναπτυξιακό σχεδιασμό μας για την ανάταξη της εθνικής οικονομίας, τον οποίο υλοποιούμε μεθοδικά και οργανωμένα, όπως έμπρακτα έχουμε αποδείξει μέχρι σήμερα, τόσο μέσα από την διαχείριση και εφαρμογή των μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης για τον πρωτογενή τομέα, όσο και μέσα από τις συντονισμένες δράσεις που αναλαμβάνουμε για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας.

Στη κρίσιμη περίοδο που διανύουμε, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η ανάπτυξη αποτελεί υπόθεση όλων μας και επειδή οι πόροι δεν περισσεύουν, είναι υποχρέωσή μας να τους αξιοποιούμε όσο πιο ορθολογικά γίνεται, ώστε να πιάνουν τόπο μέσα από επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας και πολλαπλασιαστικού αποτελέσματος, προς όφελος της ευημερίας και προόδου των τοπικών οικονομιών και κοινωνιών.

*Δρ. Κωνσταντίνος Ν. Μπαγινέτας
Γενικός Γραμματέας Αγροτικής Πολιτικής & Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων, ΥπΑΑΤ
Γεωπόνος - Ειδικευμένος σε θέματα Αειφορικής Γεωργίας & Αγροτικής Ανάπτυξης   
Πτυχιούχος Α.Π.Θ., D.I.C. (Imperial, UK), M.Sc. (Imperial, UK), Ph.D. (Nottingham, UK)