Ο χαιρετισμός του Ποντίφικα…

Γράφει, η Λίλη Τσώνη

 

Ο όχλος, η ψυχολογία του όχλου, τα αποτελέσματα της ψυχολογίας του όχλου…

Μια μικρή, απρόβλεπτη και επικίνδυνη αλυσίδα. Φαινομενικά, με τρεις κρίκους όλους κι όλους.

Τα αποτελέσματα δράσης του όχλου; Συνήθως, ακραία. Και ανελέητα. Συνάμα, συχνά γραφικά, γεμάτα από βαρύγδουπες λέξεις, χωρίς μια εμφανή ή έστω μια κρυμμένη σοβαρότητα. Και… με βιαστικές αποφάσεις που λαμβάνονται, συνήθως, με αφέλεια. Είναι εκείνη η επικίνδυνη αφέλεια, με την οποία γίνεται και μια μάταιη προσπάθεια κάλυψης ή δικαιολόγησης των αποτελεσμάτων του όχλου. Μια αφέλεια, που ο όχλος δεν δείχνει να αντιλαμβάνεται καν την ύπαρξή της. Τουλάχιστον, όχι από την αρχή. Ενώ, αν και όταν τυχόν την αντιληφθεί, δεν τη λέει με το όνομά της και -εν αγνοία του- την αποκαλεί… εξυπνάδα ή ακόμη και οξυδέρκεια!

 

Διάβασα λοιπόν κάπου… βρισιές, αναθεματισμούς και κατάρες και εξεπλάγην... Μια φωτογραφία του Γενάρη του 2015, που κάποιος μόλις τώρα φαίνεται να την ανακάλυψε και, προφανώς, δεν έψαξε και δεν ρώτησε, ή ρώτησε λάθος πηγές, και έτσι… ούτε μια ούτε δυο, έβγαλε το δικό του βαρύγδουπο συμπέρασμα.

Ένα συμπέρασμα που, όπως είδα, βρήκε αμέσως κάμποσους ακόμη να συμφωνήσουν μαζί του, για να βρίζουν και να καταριούνται… παρέα.

 

Έγραψε, λοιπόν, ότι ο Ποντίφικας της Ρώμης χαιρετάει τα πλήθη με το σήμα, ξέρετε τίνος; Του… εξαποδώ, του διαβόλου! Ότι δηλαδή, ο Πάπας Φραγκίσκος είχε το θράσος να χαιρετάει με το sign of the horns, aka “devil’s horns”*, το σήμα των κεράτων, που θεωρείται ότι είναι το σήμα των σατανιστών.

 

Έτυχε να έχω υπόψη μου τη συγκεκριμένη φωτογραφία του Πάπα Φραγκίσκου. Θυμήθηκα και ότι την είχα στο αρχείο μου, από τότε. Από το 2015.

Μαζί με δημοσιογραφικά σχόλια έγκυρων διεθνών ειδησεογραφικών πρακτορείων και φωτογραφίες. Έψαξα και τα βρήκα. Επέλεξα και παραθέτω, αποσπασματικά, κάποια από αυτά. Μαζί με μια μικρή διερεύνηση.

Για όλους, όπως είπα στην αρχή…

Για μη σκεπτόμενους -κυρίως γι’ αυτούς- και για σκεπτόμενους.

 

Γιατί, τελικά, όλοι θιγόμαστε από τα -έστω και αφελή- μη διερευνημένα συμπεράσματα του όχλου, που μοιάζει να μας εκπροσωπεί όλους, «εξ αντανακλάσεως».

Κυρίως, από τη στιγμή που η σιωπηλή στάση μας απέναντι σε κάτι που γνωρίζουμε ως λανθασμένο ή ως διαφορετικά ειπωμένο, κινδυνεύει να θεωρηθεί -κατά το μάλλον ή ήττον- ως η σιωπηρή συμφωνία μας.

Το δεύτερο, είναι άρθρο των POLITICS της Μανίλα των Φιλιππίνων, όπου και έγινε ο χαιρετισμός της περιβόητης φωτογραφίας.

Παραθέτω μικρά αποσπάσματα, σε μετάφραση. Στα links του καθενός μπορείτε να δείτε ολόκληρες τις δημοσιεύσεις, στην αγγλική.

 

Άρθρο των TIMES του LOS ANGELES

https://www.latimes.com/entertainment/music/posts/la-et-ms-pope-francis-metal-horns-philippines-20150120-story.html

 

Ο Πάπας Φραγκίσκος και ο Αρχιεπίσκοπος της Μανίλα Λούις Αντόνιο Ταγκλ χαιρετούν το πλήθος με το δημοφιλή χαιρετισμό για το «Σας/σε αγαπώ» στις Φιλιππίνες. (Associated Press) GUSTAVO TURNER JAN 20, 2015 (Αμερικανικό Νεοϋορκέζικο μη μικροδοσκοπικό πρακτορείο ειδήσεων που ιδρύθηκε το 1846)

 

«Ο Πάπας Φραγκίσκος και ο Αρχιεπίσκοπος της Μανίλα Λουίς Αντόνιο Ταγκλ, χαιρετούν το πλήθος με το δημοφιλή χαιρετισμό για το «Σας/σε αγαπώ», κατά τη διάρκεια συνάντησης με οικογένειες στην αρένα Mall of Asia στη Μανίλα, στις Φιλιππίνες, την Παρασκευή 16 Ιανουαρίου 2015. Περπατώντας σε ασφυκτικά γεμάτη αρένα 20.000 θέσεων, ο Φραγκίσκος χαιρέτησε και ευλόγησε τους ανθρώπους που παρατάχθηκαν στη σκηνή."

Ναι, το σύμβολο «κακό μάτι» και «Μαύρο Σάββατο» σημαίνει προφανώς «Σ' αγαπώ» στις Φιλιππίνες και στην Αμερικανική Νοηματική Γλώσσα («Σε αγαπώ», γενικά, και όχι «Σ' αγαπώ, Mötley Crüe»)

(Mötley Crüe: αμερικανική μπάντα heavy metal, δημιουργήθηκε στο Λος Άντζελες το 1981 και έχει πουλήσει πάνω από 100 εκατομμύρια άλμπουμ παγκοσμίως)

 

Ενώ, στην παράγραφο 5 του άρθρου, αναφέρεται ότι -όπως αποκάλυψε ο ίδιος ο Πάπας Φραγκίσκος, όταν ήταν ένας ξένοιαστος Αργεντινός καρδινάλιος- αγαπά τα ταγκό και η παραλλαγή «milonga» είναι η αγαπημένη του, αλλά αγαπημένη του είναι και η Ουβερτούρα του Beethoven «Lenora Overture», και μάλιστα η διασκευή του Walter Furtwängler.

Και, βεβαίως, δεν έχει πάρει ποτέ, καμιά απολύτως θέση υπέρ ή κατά της heavy metal.

 

Άρθρο των POLITICS, της MANILA των Φιλιππίνων.

https://politics.com.ph/in-photos-pope-francis-friday-in-manila/ (7η παράγραφος)

 

(AP Photo / Osservatore Romano, Pool. Also by the same 4,5)

(AP photos 1,6,8,9 Alessandra Tarantino, 2,3 Malacañang Photo Bureau/(2 Ryan Lim, 3 Rolando Mailo)

Το «I L Y» είναι μια κίνηση του χεριού από την Αμερικανική Νοηματική Γλώσσα, η οποία ως χειρονομία έχει μετακινηθεί στο mainstream (=στο ρεύμα των τάσεων της εποχής). Κοιτάζοντας κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε αμερικανικοποιημένες χώρες, βλέπουμε ότι το ILY προήλθε από κωφούς μαθητές που ήδη χρησιμοποιούσαν την Αμερικανική Νοηματική Γλώσσα, ως φυσική γλώσσα. Το 1905 (σύμφωνα με την Deaf Heritage) στην προσπάθειά τους να δημιουργήσουν ένα νεύμα, δημιούργησαν την κίνηση I L Y συνδυάζοντας σημεία του χεριού τους (κρατώντας όρθια 3 δάχτυλά τους: το μικρό, το δείκτη και το μεγάλο), για τα γράμματα I, L,Y (I=I, L=Love, Y=You). Μια κίνηση-σύμβολο, μια άτυπη έκφραση πολλών ευγενών, όμορφων, θετικών συναισθημάτων από τη γενική εκτίμηση μέχρι την αγάπη, για αυτόν στον οποίο απευθύνεται.

Η κίνηση που, όπως ανέφερα πιο πάνω, μετακινήθηκε στο mainstream της εποχής και έγινε διεθνής μόδα αγάπης για άτομα και κοινωνίες, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν ανάμεσά τους, απαραιτήτως, κωφά άτομα.

Attribution: Rachel Rafati/Copyright: University of Louisiana at Lafayette, 2019.

 

*Το αντιπροσωπευτικότερο ίσως παράδειγμα, το αποτελούν οι αθλητικές ομάδες του Πανεπιστημίου της Λουιζιάνας στο Lafayette, οι γνωστές ως Ragin ’Cajuns Athletics
του Lafayette, που με το I L Y συμβολίζουν ακόμη και τα αρχικά του δικού τους Πανεπιστημίου (Luisiana University = University of Luisiana). Εκεί, ακόμη και ο Άη Βασίλης κάνει την ίδια κίνηση!

*Το ίδιο κάνουν κολεγιακές ομάδες ποδοσφαίρου, υποδηλώνοντας την υποστήριξη μιας ομάδας.

Αγαπημένη χειρονομία-σύμβολο των ενθουσιωδών Cheerleaders (=οι υπεύθυνοι της στήριξης και της καλής διάθεσης της ομάδας και της εξέλιξης κάθε αθλητικού γεγονότος) των Αμερικάνικων, κυρίως, Πανεπιστημιακών και αθλητικών ομάδων, προκειμένου να εκδηλώσουν και να εισπράξουν θετικά μηνύματα αγάπης και συμπαράστασης στις κερκίδες.

(unusualverse, foto: Game Show Network LLC)

*Και ενώ η προέλευση του I L Y χρονολογείται το 1905, μεγάλη δημοσιότητα πήρε από τα ΜΜΕ 71 χρόνια αργότερα, όταν η χειρονομία καθιερώθηκε από τον παρουσιαστή Richard Dawson, ύστερα από κάθε επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς Family Feud (1976-1985).

*ΑΡΙΣΤΕΡΑ. 2016. I L Y και από τον Dalai Lama, τον πνευματικό ηγέτη του Θιβετιανού Βουδισμού. (photo: Andy Cross / The Denver Post)

*ΔΕΞΙΑ. 2017. Ο Αμερικανός Πρόεδρος Ομπάμα, χαιρετά με το I L Y της Αμερικάνικης Νοηματικής Γλώσσας. Τη φωτογραφία δημοσίευσε στο tweeter το διάσημο, κωφό μοντέλο, Nyle DiMarco.

*Ο Τζίμ Κάρτερ, όταν ήταν υποψήφιος για την αμερικάνικη προεδρεία, λέγεται ότι αντέγραψε το χαιρετισμό I L Y στο Midwest, από μια ομάδα κωφών υποστηρικτών του. Το 1977, στη διάρκεια της παρέλασης της Ημέρας των Εγκαινίων, προκάλεσε αίσθηση, όταν χαιρέτισε με αυτόν μια ομάδα κωφών που στέκονταν στο πεζοδρόμιο.

*Ενώ, ο δημοφιλής παλαιστής Jimmy Snuka, τη 10ετία του ’80 έκανε συχνά και με τα δυο του χέρια, το σύμβολο I L Y στη διάρκεια αγώνων, συνεντεύξεων, ακόμη και πριν την τελική κίνηση "Superfly Splash".

Ο Χαβανέζικος χαιρετισμός του Προέδρου Ομπάμα, την ημέρα της ορκωμοσίας του. Daily Mail Credit: ©AP

 

Shaka Sign ή Hang Loose. Μια αληθινή ιστορία… Η διάσημη Χαβανέζικη χειρονομία, με έκταση μόνο του μικρού και του μεγάλου δαχτύλου του δεξιού χεριού. Φιλική, καθημερινή. Γεια, αντίο, ευχαριστώ, θα τα πούμε, εντάξει, ειρήνη, φρόντισέ το, χαλάρωσε! Συνδέεται γεωγραφικά με την Χαβάη και έγινε ένα με την κουλτούρα των surfers της Χαβάης. Δεν έχει σχέση με την μουσική. Γεννήθηκε από τους κατοίκους της Χαβάης. Ο Χαβανέζος ψαράς Hamana Kalili από το Laie (1882-1958) έχασε τα τρία μεσαία δάχτυλα από το δεξί του χέρι, σε ατύχημα στον παλιό Μύλο Ζάχαρης, Kahuku. Ύστερα από αυτό, έγινε φύλακας στο τοπικό τρένο που μετέφερε ζάχαρη μεταξύ Sunset Beach και Kaaawa. Παιδιά της περιοχής συνήθιζαν να πηδούν πάνω στο τρένο, παίζοντας και ταξιδεύοντας από σταθμό σε σταθμό. Εκείνος, προσπαθούσε να τα κρατήσει ασφαλή, μακριά από το τρένο. Εκείνα, επέμειναν. Στην προσπάθειά τους να συνεννοηθούν αθόρυβα μεταξύ τους για να πηδήξουν πάνω στο τρένο, όταν ο Hamana δεν κοίταζε προς το μέρος τους, έκαναν σήματα μεταξύ τους με τα χέρια τους, μιμούμενα και τα δάχτυλα που του έλειπαν. Μαθεύτηκε. Το μιμήθηκαν και άλλοι κι έγινε καθημερινός τρόπος χαιρετισμού των Χαβανέζων. Ο δήμαρχος της Χονολουλού, Φρανκ Φάσι, έκανε τη shaka πιο δημοφιλή, ενώ στη δεκαετία του ’60 έγινε ο επίσημος χαιρετισμός των surfers.

Δεν προσπερνώ την αναφορά στον David "Lilly" Espinda, που συνήθιζε να χαιρετάει έτσι τους πελάτες του στο σταθμό αυτοκινήτων και καυσίμων που είχε στη Χαβάη, όμως έχει κυριαρχήσει η πρώτη αναφορά.

Ο Πρόεδρος Ομπάμα, ως γνήσιος Χαβανέζος, την ημέρα της ορκωμοσίας του χαιρέτησε την αντιπροσωπεία της Χαβάης, με shaka.

Το ίδιο έκαναν σε διάφορες περιπτώσεις και άλλοι Αμερικανοί πρόεδροι.

by Enoch Lai/Hookemhorns2003/Texas University football game versus Arkansas

Πανεπιστήμιο του Τέξας, στο Austin. Άλλη μια χειρονομία, έτοιμη να φέρει σύγχυση.

Ας μη βιαστούμε να παρεξηγήσουμε έγγραφο που χρησιμοποιεί είτε ως χαιρετισμό, κλείνοντας την επικοινωνία, είτε στην τελευταία γραμμή που κλείνει ένα κείμενο, την φράση "Hook 'em Horns" ή "Hook 'em". Προφανώς, θα προέρχεται από υπάλληλο, φοιτητή, απόφοιτο ή φαν αυτού του Πανεπιστημίου του Τέξας, στο Ώστιν. Δεν κρύβει τίποτα σκοτεινό!

Η χειρονομία της φωτογραφίας, είναι χειρονομία φοιτητών, αποφοίτων και φίλων επίσης του Πανεπιστημίου Austin του Τέξας. Ούτε αυτή δεν πρέπει να συγχέεται με το sign of the horns, ας είναι ολόϊδια με αυτό. Προέρχεται από τη μασκότ του Πανεπιστημίου, τον Bevo, συμπαθέστατο μακρυκέρατο βοοειδές της περιοχής, που έδωσε στο σήμα του Πανεπιστημίου του Ώστιν, ακόμη και τα χρώματά του: το βαθύ πορτοκαλί και το άσπρο.

Ηeavy Μetal και…

Για τελευταία, άφησα αυτή εδώ, την παρόμοια κίνηση του χεριού. Με τον αντίχειρα διπλωμένο στο εσωτερικό της παλάμης (δηλαδή χωρίς έκταση του αντίχειρα προς τα έξω), ενώ σε έκταση είναι μόνο το μικρό δάχτυλο και ο δείκτης.

Είναι η χειρονομία που συνδέεται άμεσα με τη μουσική κουλτούρα της Ηeavy Μetal κοινότητας και είναι γνωστή ως κέρατα (horns), από όπου προέρχεται και το γνωστό horns up, παράγγελμα-παρότρυνση από και προς τους οπαδούς της, στις συναυλίες.

 

Ronnie James Dio, 2010 (Associated Press Photo/Chris Pizzello, File)

 

Η κίνηση της Ηeavy Μetal (υπενθυμίζω: με τον αντίχειρα διπλωμένο στο εσωτερικό της παλάμης και σε έκταση μόνο το μικρό δάχτυλο και τον δείκτη), είναι η κίνηση στην οποία στηρίζονται και παρερμηνεύουν είτε άθελά τους -λόγω άγνοιας- είτε ηθελημένα, την κίνηση-χαιρετισμό I L Y της Αμερικανικής και Αγγλοσαξονικής Νοηματικής Γλώσσας και, στην προκειμένη περίπτωση, την κίνηση του Ποντίφικα της Ρώμης στις Φιλιππίνες, το 2015.

Και ενώ ακόμη κυριαρχεί ότι, ο Ιταλοαμερικανός τρομπετίστας Ronnie James Dio (Ronald James Padavona), ο δυναμικότερος τραγουδιστής και συνθέτης της Heavy Metal, είναι εκείνος που καθιέρωσε αυτή την κίνηση ως χαιρετισμό από τη σκηνή, ο ίδιος δεν συμφωνούσε. Χρησιμοποιούσε συνέχεια αυτή τη χειρονομία, κυρίως στη σκηνή, αλλά και ως χαιρετισμό εκτός σκηνής, από τότε που ξεκίνησε στους Sabbath.

«Τόσο συχνά», έλεγε, «που έγινε το δικό μου σύμβολο, το δικό μου σήμα κατατεθέν.»

Η αλήθεια είναι, ότι ο προκάτοχος του Ronnie James Dio στους Black Sabbath, ο Ozzy, είχε την δική του χαρακτηριστική χειρονομία πάνω στην σκηνή.

Όλοι οι τραγουδιστές και οι μουσικοί, έχουν μια δική τους χειρονομία που τους εκφράζει και καθιερώνεται μαζί με αυτούς.

Από τη μια μεριά ο Ozzy λοιπόν, που έκανε διαρκώς το σήμα της Ειρήνης. Ήταν το σήμα κατατεθέν του. Πετυχημένο και καθιερωμένο.

Από την άλλη, ο Ronnie James Dio, θα αντικαθιστούσε ένα μεγάλο όνομα, έναν πετυχημένο frontman (=το πρώτο όνομα στη σκηνή). Αυτό ήταν τότε ο Ozzy. Θα έπρεπε λοιπόν τώρα ο Dio, να βρει κάτι άλλο. Κάτι πολύ δικό του, μια χειρονομία που να μην την έκανε άλλος πριν από αυτόν στη σκηνή. Που να ταίριαζε στη δική του ιδιοσυγκρασία και επομένως και στη σκηνική του παρουσία. Κάτι, που να γινόταν οικείο ή να ήταν ήδη οικείο για εκείνον. Κάτι, που να του «πήγαινε». Επικρατέστερο του φάνηκε εκείνο που είχε μάθει η Ιταλίδα γιαγιά του. Εκείνο, για το κακό μάτι. Κίνηση που την έκανε από παιδάκι και που, όπως και να το κάνουμε, περιέκλειε και μια δόση μυστηρίου, κάτι απόκρυφο. Κάτι, που ήταν σίγουρος ότι θα ταίριαζε μια χαρά στους Black Sabbath. Μια κίνηση που προέρχεται από την Ιταλική λαϊκή κουλτούρα και που μόνο οι Ιταλοί την έκαναν. Για τους άλλους, η κίνηση θα ήταν για καιρό, ένα αίνιγμα. Και έτσι, όπως έλεγε, πριν καλά καλά το καταλάβει κι ο ίδιος, έκανε την κίνηση αυτή δημοφιλή και μόδα για στους οπαδούς της Heavy Metal και όχι μόνο.

Malocchio

«Το Sign Of The Horns δεν είναι το σύμβολο του σατανά, κάθε άλλο, δεν έχει καμιά σχέση με αυτό. Είμαι Ιταλός, η γιαγιά μου επίσης Ιταλίδα, εκείνη μου το έμαθε», έλεγε. Και εξηγούσε, ότι η κίνηση που στα Ιταλικά λέγεται corna (=πληθ. της ιταλικής λέξης corno=κέρατο) και Malocchio (mal=κακό+occhio=μάτι=προφ. Μαλόκκιο) προέρχεται από την Ιταλική λαϊκή κουλτούρα. «Είναι κάτι να… για να διώχνεις μακριά σου το κακό… Είναι σύμβολο και μαζί κάτι σαν μαγικό ξόρκι ή φυλαχτό και πιάνει, και για τους Black Sabbath, λειτούργησε. Έφερε καλά αποτελέσματα. Έπιασε. Καταλαβαίνετε ότι δεν είμαι εγώ εκείνος που το ανακάλυψε, που το εφεύρε; Δεν είμαι ούτε ο πρώτος που το χρησιμοποίησε… Όπως δεν είμαι εγώ, εκείνος που εφεύρε τον τροχό… κάποιος άλλος το έκανε πολύ πιο πριν!»

(Σημ.: Τα φυλαχτά για το κακό μάτι στη λαϊκή ιταλική κουλτούρα, ποικίλουν, ανάλογα με την πολιτιστική και κοινωνική διαστρωμάτωση. Είναι πολλά, ξεκινούν από την κίνηση «κέρατα» για να φτάσουν μέχρι την κόκκινη πιπεριά και το κοράλλι, και βεβαίως, για τους πιο πιστούς σε ένα περιδέραιο ή βραχιόλι με σταυρό ή μικρή εικόνα αγίου)

 

Πάντα στην Ιταλία, σε επιδημία χολέρας. Ήταν χαρακτηριστικό, ότι ακόμη και ο τότε Ιταλός πρωθυπουργός Giovanni Leone, σε επίσκεψή του στη Νάπολη, ενώ έδινε το ένα χέρι του για χειραψίες στους Ναπολιτάνους, με το άλλο έκανε την κίνηση των κεράτων, την corna ή malocchio, με τα δύο δάχτυλά του (μικρό και δείκτη) στραμμένα κάτω και τα υπόλοιπα διπλωμένα στο εσωτερικό της παλάμης του, για να προστατευτεί από την επιδημία…

 

Όπως και να έχει…

Οι Κοινωνίες Κωφών και Κωφάλαλων, θα νοιώθουν την ευτυχία της αγάπης μέσα από τη χειρονομία του παρεξηγημένου, λόγω άγνοιας, I L Y.

Οι Ιταλοί θα συνεχίζουν να εξορκίζουν το κακό με το malocchio, παρεξηγημένοι και αυτοί, από όσους δεν το γνωρίζουν.

Η φαντασία των ανθρώπων, μου φαίνεται ότι θα συνεχίζει να καλπάζει ανάμεσα σε θεωρίες συνωμοσίας, μυστικές οργανώσεις, μυστικιστικά ιδεώδη, θρησκευτικές και πολιτικές ομάδες, ψάχνοντας για την κρυμμένη σημειολογία ανάμεσα σε σκόρπια ερωτηματικά, και απαντήσεις θα αιωρούνται ανάμεσα στις κουλτούρες του Κόσμου.

Θα συνεχίζουν να υπάρχουν και οι άλλοι, εκείνοι που θα κάνουν την ίδια χειρονομία μόνο και μόνο επειδή θα είναι στο mainstream, για να είναι οι ίδιοι in, trendy, ή όπως το αποκαλούν.

Όσοι θα ψάχνουν να βρουν την καταγωγή της μέσα στην πληθώρα των πληροφοριών, θα εντυπωσιάζονται όλο και περισσότερο όταν θα ανακαλύπτουν ότι η περιβόητη
κίνηση του malocchio υπάρχει σε διαφορετικούς πολιτισμούς, φιλοσοφικά ρεύματα, ακόμη και θρησκείες που σιωπηρά διεκδικούν ή αποποιούνται την πατρότητά της.

Οι μηχανές αναζήτησης πληροφοριών, δεν θα πάψουν να προειδοποιούν με διακριτική σαφήνεια:

Μην συγχέετε τη χειρονομία I L Y, με τη χειρονομία των κεράτων.

 

Λ.Τ.