Η βιωσιμότητα είναι μια λέξη, που πλέον έχει γίνει μέρος της καθημερινότητάς μας. Δύσκολα όμως μπορούμε να τη συνδυάσουμε με τα χρυσά κοσμήματα και τους πολύτιμους λίθους. Παρόλα αυτά οι σύγχρονοι, εκπαιδευμένοι καταναλωτές, δεν είναι ικανοποιημένοι από τα χρυσά κοσμήματα, που απλώς δείχνουν ωραία.

Θέλουν και κάτι ακόμη. Τα κοσμήματα της επιλογής τους να ταιριάζουν με την οικολογική συνείδησή τους. Τι σημαίνει όμως βιωσιμότητα και στα χρυσά κοσμήματα και τους πολύτιμους λίθους;

Χρυσά κοσμήματα: Από τα ορυχεία στις βιτρίνες των κοσμηματοπωλείων

Όταν θαυμάζετε τα χρυσά κοσμήματα στις βιτρίνες των κοσμηματοπωλείων, πόσα εύκολα μπορείτε να φανταστείτε αυτό; Ένα κομμάτι ακατέργαστου χρυσού κολλημένο σε έναν βράχο, στα εδάφη μιας χώρας πολύ μακριά από εκεί, που ζείτε. Για παράδειγμα οι ΗΠΑ έχουν σημαντική μείωση των εξορυκτικών τους δραστηριοτήτων από το 2005, γι’ αυτό και εξερευνούν πλέον νέα εδάφη.

Αυτές οι τοποθεσίες είναι όλο και πιο απομακρυσμένες, κάτι που έχει αντίκτυπο και στη διαδρομή και μέθοδο που ακολουθείται κατά την εξορυκτική διαδικασία. Αφετέρου επηρεάζει και τη ζωή των ντόπιων πληθυσμών, που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό για την επιβίωσή τους, από το υγιές περιβάλλον, όπως υποστηρίζει και το Παρατηρητήριο Εξόρυξης του Καναδά.

Επίσης τίθεται το ζήτημα της ασφάλειας και της υγείας. Η εξόρυξη μεταλλευμάτων υπήρξε ανέκαθεν ένα από τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Μάλιστα το 2018 υπήρχαν 81 δυστυχήματα, όπου άνδρες και γυναίκες μεταλλωρύχοι θάφτηκαν κατά τη διάρκεια κατολισθήσεων.

Τα ματωμένα διαμάντια: Από την ταινία στην πραγματικότητα

Αν και η αναφορά στα ματωμένα διαμάντια έχει να κάνει με την εμπορία κυρίως του πολύτιμου λίθου, ένα μεγάλο πρόβλημα είναι η εξόρυξή τους. Τόσο τα πολύτιμα μεταλλεύματα όσο και οι λίθοι γίνονται όλο και πιο σπάνιοι. Αυτό σημαίνει με τη σειρά του, ότι οι εταιρείες εξόρυξης σκάβουν βαθύτερα για να τα εξορύξουν. Σαν αποτέλεσμα οι κατολισθήσεις και η εισπνοή επικίνδυνων χημικών, που εκλύονται από το έδαφος γίνονται όλο και πιο συχνά φαινόμενα.

Μάλιστα σύμφωνα με ανάλυση του Mining Technology η μαύρη αγορά κυριαρχεί στον κλάδο της εξόρυξης. Τι συμβαίνει; Εταιρείες μικρής κλίμακας και έμποροι επιδιώκουν να βγάλουν παράνομα περισσότερο κέρδος. Τώρα θα διερωτηθεί κανείς εύλογα: Και τι μπορώ να κάνω εγώ γι’ αυτό;

Πριν κάνετε την επόμενη αγορά σας, κάντε μια έρευνα. Αναζητήστε τις αξίες και τις αρχές που διέπουν την εταιρεία, που εμπορεύεται τον χρυσό. Τι ταξίδι έκανε το μετάλλευμα μέχρι να μετατραπεί σε ένα όμορφο κολιέ, ένα εντυπωσιακό δαχτυλίδι ή απαστράπτοντα σκουλαρίκια.

Οι φράσεις κλειδί που κάνουν τα «ηθικώς σωστά» χρυσά κοσμήματα να ξεχωρίζουν

Όλοι οι οίκοι κοσμηματοποιίας χρησιμοποιούν ορισμένες φράσεις, που δείχνουν με τι τρόπο εξορύχθηκε ή έγινε η εμπορία ενός μεταλλεύματος ή ενός πολύτιμου λίθου. Εδώ αποκωδικοποιούμε μερικές από αυτές τις φράσεις για να ξέρετε τι κρατάτε στα χέρια σας.

Lab – grown σμαράγδια και πολύτιμοι λίθοι:

Όσο κι αν σας ξενίζει ο τίτλος, καταλάβατε σωστά. Πρόκειται για σμαράγδια, που δημιουργούνται σε εργαστηριακές συνθήκες. Αν πάλι τώρα ελπίζετε, ότι γι’ αυτόν τον λόγο θα είναι φθηνότερα, τότε μην είστε και τόσο βέβαιοι.

Μπορεί η τιμή τους συγκριτικά με τους λίθους, που εξορύσσονται να είναι χαμηλότερη, αλλά και πάλι αγγίζει δυσθεώρητα ύψη. Βλέπετε η τεχνολογία που χρησιμοποιείται, ο εξοπλισμός και οι χώροι για να δημιουργηθούν εντυπωσιακά σμαράγδια, αστραφτερά ρουμπίνια και ολόλαμπρα ζαφείρια, κοστίζει. Όμως αυτοί οι λίθοι έχουν το προτέρημα, ότι δεν εκμεταλλεύονται την παιδική εργασία, δεν κυκλοφορούν στη μαύρη αγορά και δεν εξαντλούνται οι φυσικοί πόροι.

Ethical Gold: Ο ηθικός χρυσός

Ο «ηθικά» θεμιτός χρυσός εξορύσσεται από μικρές εταιρείες, που σημαίνει ότι δεν επιβαρύνουν το περιβάλλον με τον βαρύ εξοπλισμό και τη σε μεγάλα βάθη εξόρυξη. Η γαλλική εταιρεία κοσμημάτων Chopard περιγράφει τον ηθικά θεμιτό χρυσό λέγοντας ότι «αποκτήθηκε από υπεύθυνες πηγές και φέρει πιστοποίηση, ότι για την απόκτησή του τηρήθηκαν οι βέλτιστες πρακτικές πληρώντας τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα».

Με άλλα λόγια «ηθικός» χρυσός είναι εκείνος, που για την εξόρυξή του δεν εργάστηκαν παιδιά, δεν υπήρξαν μισθολογικές ανισότητες ή διακρίσεις μεταξύ των δύο φύλων ούτε κακές εργασιακές συνθήκες.

Και τι γίνεται με την επενδυτική αξία του “ηθικού” χρυσού;

Σε τελική ανάλυση ο χρυσός είναι πάντα χρυσός, όπως κι αν έχει εξορυχθεί, με όποιον τρόπο κι αν έγινε η εξόρυξή του. Η αξία του μετάλλου παραμένει αντάξια με την τιμή χρυσής λίρας, που σημαίνει, ότι σε περίπτωση ρευστοποίησης εξακολουθεί να είναι αποδοτικό επενδυτικό μέσο. Εξετάζοντας την αξία του σε ηθικό επίπεδο, αρκεί να διερωτηθεί κανείς: Αξίζει να επενδύσει κάποιος σε έναν τρόπο εξόρυξης ή παραγωγής μετάλλων και λίθων, που σέβεται το μέλλον των παιδιών του, του περιβάλλοντος και τους συνανθρώπους του;