Γράφει ο Βασίλης Ντάκουρης (το άρθρο έχει γραφτεί το 2015, ωστόσο παραμένει επίκαιρο)

Όχι στις προκλητικές δικαιολογίες για να παραμένουν κλειστοί οι περισσότεροι μεγάλοι σχολικοί προαύλιοι χώροι και αίθουσες πολλαπλών χρήσεων τα απογεύματα, τα Σαββατοκύριακα και στις σχολικές διακοπές.

Ντρέπομαι κάθε φορά που βλέπω  πιτσιρικάδες να κρέμονται από τα κάγκελα του σχολείου τους για να μπουν μέσα στο προαύλιο  για να παίξουν με μια μπάλα, όταν το σχολείο δεν λειτουργεί. Αντί μετά το πέρας του εκπαιδευτικού προγράμματος, ο ζωτικός χώρος του σχολείου να είναι  το κέντρο της γειτονιάς και ο αγαπημένος χώρος των μαθητών για τις καλλιτεχνικές, πολιτιστικές, κοινωνικές, αθλητικές, δραστηριότητες  και αναζητήσεις τους, δυστυχώς καταφέρνουμε αρκετές φορές  το αντίθετο.

Μέσα σε ένα αστικό περιβάλλον με μεγάλη ανάγκη για κοινόχρηστους χώρους, η αξιοποίηση των  σχολικών χώρων, ιδιαίτερα τα μεγάλα προαύλια  και οι  αίθουσες  πολλαπλών χρήσεων, είναι αναγκαίο όσο ποτέ άλλοτε να αποτελέσουν  το  σημείο αναφοράς δημιουργικών επιπρόσθετων δραστηριοτήτων σε επίπεδο γειτονιάς με ποιοτική διαχείριση από μαθητές, νέους,  δημότες και κυρίως από τοπικούς φορείς.

Υπάρχουν ήδη μεμονωμένες περιπτώσεις –καλές πρακτικές- σε πολλούς δήμους στην Ελλάδα, όπου οι σχολικοί χώροι φιλοξενούν ελεύθερες για το κοινό ή οργανωμένες δραστηριότητες από φορέα των Ο.Τ.Α.  ή του τρίτου τομέα. Τμήματα γυμναστικής ή καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων από δημοτικούς  Αθλητικούς/Πολιτιστικούς Οργανισμούς, σεμινάρια δια βίου μάθησης από δημόσιους φορείς, εκδηλώσεις, εκθέσεις, θεατρικές και άλλες καλλιτεχνικές παραστάσεις από σχετικούς κοινωνικούς ή πολιτιστικούς συλλόγους, προπονήσεις και αγώνες από αθλητικά σωματεία, τμήματα σκάκι ή χορευτικά τμήματα συλλόγων και πολλά άλλα…

Παρόλα αυτά όμως στα περισσότερα σχολεία οι σχολικοί χώροι παραμένουν προκλητικά κλειστοί  μιας και κυριαρχούν τέσσερις βασικές δικαιολογίες έναντι οποιασδήποτε προσπάθειας αξιοποίησης τους  από την τοπική κοινωνία-γειτονιά.

α.) Δεν είναι νόμιμο και δεν επιτρέπεται η χρήση των σχολικών εγκαταστάσεων μετά την λήξη των εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Συνάμα δεν το επιτρέπει ο Διευθυντής του σχολείου ή η Διεύθυνση Εκπαίδευσης της Περιφέρειας ή του Υπουργείου. Λάθος. Η αρμοδιότητα αυτή, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, ανήκει αποκλειστικά σε κάθε Δήμο. (Στις αρμοδιότητες του Δήμου περιλαμβάνεται και –αρμοδιότητα 17- η διάθεση διδακτηρίου για άλλες χρήσεις κοινής ωφέλειας ή για την πραγματοποίηση εκδηλώσεων, κοινού ενδιαφέροντος, σε συνεργασία με τη Σχολική Επιτροπή. Άρθρο 75 του Ν.3463/2006 και άρθρο 94 του Ν.3852/2010)

β.) Η χρήση των χώρων από συλλόγους ή από οποιασδήποτε μορφής  άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς θα προκαλέσει φθορές και καταστροφές. Λάθος. Είναι προφανές πως οι συμφωνημένες εκ των προτέρων  δράσεις των φορέων αυτών, εκτός από όλα τα άλλα θα προσφέρουν ταυτόχρονα και  μια έμμεση πραγματική φύλαξη του σχολείου κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων τους. Άλλωστε οι φορείς αυτοί θα πρέπει να είναι ήδη γνωστοί στην τοπική κοινωνία, ενώ η συμμετοχή τους σε ένα δημοτικό μητρώο συνεργαζόμενων φορέων θα επιβεβαιώνει την φερεγγυότητά τους.

γ.) Δεν υπάρχει προσωπικό στους δήμους για να υποστηρίξουν ελεύθερες δραστηριότητες στους σχολικούς χώρους ή οργανωμένες δραστηριότητες του δήμου η των  εθελοντικών φορέων. Λάθος. Η καλύτερη αξιοποίηση του υπάρχοντος προσωπικού σε κάθε δήμο ότι αφορά  το προσωπικό της καθαριότητας,  της φύλαξης και τους καθηγητές φυσικής αγωγής, καλών τεχνών και άλλων, είναι ικανή να διατηρεί κάποιες ώρες αρκετά σχολεία ανοιχτά. Επίσης είναι προφανές πως και χωρίς τέτοιο προσωπικό οι εθελοντές του κάθε φορέα μπορούν να πραγματοποιούν  τις δραστηριότητες τους με απόλυτη επιτυχία, άριστη επίβλεψη και σεβασμό στον σχολικό χώρο.

δ.) Δεν πρέπει να παραχωρούνται οι χώροι των σχολείων για προγράμματα, τα οποία απευθύνονται επιλεκτικά σε μεμονωμένους μαθητές ή σε ομάδες μαθητών, με κριτήρια οικονομικά/κοινωνικά και αποκλείουν άλλους μαθητές που δεν έχουν οικονομική δυνατότητα. Λάθος. Δεν υπάρχει καμία σχετική διάταξη στην κείμενη νομοθεσία. Θα συμφωνήσουμε όμως, πως σε έναν συμφωνημένο κώδικα δεοντολογίας και αποδοχής του από όλους όσους εθελοντικούς φορείς συμμετέχουν στο δημοτικό μητρώο συνεργαζόμενων φορέων, η συμμετοχή πολιτών με ιδιαίτερα οικονομικά/κοινωνικά χαρακτηριστικά αντιμετωπίζετε με δωρεάν συμμετοχή και ιδιαίτερες προσεγγίσεις.

Είναι τέλος προφανές πως ιδιαίτερα  στην σημερινή εποχή της οικονομικής κρίσης επιβάλλεται από όλους μας όχι μόνο να μην δημιουργούμε εμπόδια σε οποιαδήποτε εθελοντική προσπάθεια   αξιοποίησης των σχολικών χώρων αλλά να είναι ξεκάθαρο και πως κάθε προσπάθεια μπορεί να υποστηριχθεί εκ των προτέρων από δυνατότητες και πόρους που ήδη υπάρχουν.

Προσθήκη

Ευτυχώς, οι φορείς που ανοίγουν τους σχολικούς   προαύλιους χώρους τους και δεν χρησιμοποιούν δικαιολογίες,     σιγά σιγά πολλαπλασιάζονται και εδραιώνεται η νοοτροπία πως οι κοινόχρηστοι αυτοί χώροι  μπορεί να λειτουργούν σαν «πλατείες», εκτός σχολικού ωραρίου. Συγχαρητήρια σε όσους από τον δήμο Καλαμάτας συνέβαλαν για αυτή την ανακοίνωση στα κάγκελα του σχολικού κτηρίου…

Βασίλης Ντάκουρης

Πτυχιούχος ΣΕΦΑΑ Αθηνών με ειδικότητα στην καλαθοσφαίριση και μεταπτυχιακές σπουδές στην Άσκηση και Ποιότητα Ζωής
Μέλος της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Διοίκησης Αθλητισμού και Αναψυχής
Διεθνής Καλαθοσφαιριστής με την Εθνική Ελπίδων και Εθνική Παίδων
Πρώην Επαγγελματίας Καλαθοσφαιριστής και Προπονητής
Αντιπρόεδρος του ΓΑΣ Εύνικος και εκπρόσωπός του στην Ελληνική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης. Υποψήφιος για μέλος του Δ.Σ. της Ε.Ο.Κ. στις επερχόμενες εκλογές του 2020