Ένα αποκαλυπτικό έγγραφο του Φο.Δ.Σ.Α. Στερεάς Ελλάδας, που προορίζονταν για εσωτερική ενημέρωση στους Δημάρχους - μέλη του Φορέα, είδε το φως της δημοσιότητας βάζοντας "φωτιά" στην υπόθεση διαχείρισης των απορριμμάτων της Περιφέρειας μας.

Σύμφωνα με το έγγραφο που υπογράφεται από τον Γενικό Διευθυντή του ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας Χαράλαμπο Τσοκανή, "παρά το γεγονός ότι έγκαιρα υποβάλαμε ολοκληρωμένες προτάσεις, οι οποίες μάλιστα είναι οι μόνες πανελλαδικά που τηρούν την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία, η Περιφέρειά μας, θα είναι η ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ χωρίς τις απαραίτητες υποδομές" προσθέτοντας πως πρόσφατα ο  Γ.Γ. Συντονισμού  Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Μανώλης Γραφάκος δήλωσε σε επενδυτικό φόρουμ ότι δεν υπάρχει περίπτωση έγκρισης πλέον επενδυτικών σχεδίων ΜΕΑ, εννοώντας σαφώς πως αποκλείεται η δημόσια χρηματοδότηση για το 3ο κύτταρο της Θήβας και για τις δύο ΜΕΑ (Μονάδων Επεξεργασίας Απορριμμάτων) σε Λαμία και Χαλκίδα.

Χώρο Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ) Λαμίας

Ειδικότερα για το Χώρο Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ) Λαμίας, από το έγγραφο του Διευθυντή του ΦοΔΣΑ ενημερωνόμαστε πως "σύμφωνα με την Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ), ο ΧΥΤΑ Λαμίας θα πρέπει να περιοριστεί στη διαχείριση 55.000 tn ετησίως και να εξυπηρετεί τους αρχικούς Δήμους-Μέλη του πρώην τοπικού ΦοΔΣΑ Κεντρικής Φθιώτιδας (Λαμιέων, Μακρακώμης, Στυλίδας & Καμένων Βούρλων). Οι άλλοι 3 Δήμοι (Αμφίκλειας-Ελάτειας, Καρπενησίου και Αγράφων) θα πρέπει να μην εναποθέτουν τα απορρίμματά τους στον ΧΥΤΑ Λαμίας. Ήδη ο ΦοΔΣΑ έχει λάβει σχετική απόφαση για τη διαχείριση των απορριμμάτων των 3 Δήμων στο ΧΥΤΥ Αμφισσας αλλά λόγω εκκρεμότητας στην τροποποίηση της ΑΕΠΟ του ΧΥΤΥ Άμφισσας, αυτό ακόμη δεν έχει γίνει. Η ΑΕΠΟ του ΧΥΤΑ Λαμίας εκδόθηκε σε συνδυασμό με το έργο «ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΗ ΤΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ Χ.Υ.Τ.Α. & ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΚΥΤΤΑΡΟΥ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΝΕΥΡΟΠΟΛΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΛΑΜΙΕΩΝ», δηλαδή υπό την προϋπόθεση της κατασκευής νέων κυττάρων και την αποκατάσταση του υπάρχοντος ΧΥΤΑ". Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στο ιστορικό του έργου καταλήγοντας πως "σήμερα η όλη διαδικασία βρίσκεται στο στάδιο ολοκλήρωσης της οριστικής μελέτης έτσι ώστε το επόμενο διάστημα το έργο να δημοπρατηθεί εκ νέου. Στον ΧΥΤΑ Λαμίας έχουν εναποτεθεί με εντολή του Διοικητικού Συμβουλίου, παρά την έλλειψη σχετικής πρόβλεψης στην ΑΕΠΟ, και παρά την αντίθετη άποψη της Υπηρεσίας, επιπλέον 5.019 tn απορριμμάτων των Δήμων της Κεντρικής και Νότιας Εύβοιας λόγω της παύσης λειτουργίας του ΧΥΤΑ Χαλκίδας από τις 05/09/2022, (...) Η χωρητικότητα του ΧΥΤΑ Λαμίας από 01/01/2023 ανέρχεται σε 90.050 tn και θεωρείται οριακή μέχρι την ολοκλήρωση των δύο νέων κυττάρων."

ΜΕΑ Λαμίας

Αναφορικά με τη ΜΕΑ Λαμίας "έχει υποβληθεί πρόταση στο ΥΜΕΠΕΡΑΑ από 06/07/2021 με συνολικό προϋπολογισμό 49.717.994,41 €. Στην πρόταση είχε συμπεριληφθεί η ΑΕΠΟ που εκδόθηκε στις 15/04/2021. Η αδειοδοτούσα αρχή (Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας) αρνήθηκε να συμπεριλάβει στην ΑΕΠΟ την αδειοδότηση για το ρεύμα της ανακύκλωσης, σε αντίθεση με την ισχύουσα νομοθεσία, και παρά την αποστολή διευκρινιστικού εγγράφου από την αρμόδια Διεύθυνση του ΥΠΕΝ. Μάλιστα το ΥΠΕΝ όχι μόνο δεν ζήτησε τη διόρθωση της μη νόμιμης ΑΕΠΟ που εξέδωσε η Αποκεντρωμένη Διοίκηση, αλλά επιπλέον μας υποχρέωσε στην κατάθεση νέας Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και τροποποίηση της ΑΕΠΟ, με αποτέλεσμα την παρέλευση δύο ετών. Έτσι στις 25/11/2022 εκδόθηκε και νέα ΑΕΠΟ, η οποία γνωστοποιήθηκε στην αρμόδια Διαχειριστική Αρχή και τελικά περιλαμβάνει και τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων αποβλήτων, με αναπροσαρμογή των εισερχόμενων ρευμάτων. Παρά τις συνεχείς οχλήσεις της Υπηρεσίας προς τις αρμόδιες αρχές, η αξιολόγηση του έργου δεν έχει ολοκληρωθεί ως όφειλε, κατά παράβαση κάθε σχετικής νομοθεσίας και προβλεπόμενης προθεσμίας. Ήδη το τρέχον πρόγραμμα 2014-2020 βαίνει προς κλείσιμο (31/12/2023) και πλέον δεν γίνονται άλλες εντάξεις".

Για το νέο πρόγραμμα 2021-2027, ο Γενικός Διευθυντής του ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας Χαράλαμπος Τσοκανής επισημαίνει πως "η κατάσταση γίνεται περισσότερο σοβαρή αφού θέτει αυστηρές προϋποθέσεις και περιορισμό στις χρηματοδοτήσεις.Η κατάσταση στην επόμενη προγραμματική περίοδο προδιαγράφεται ως εξής:

1. Δεν χρηματοδοτείται πλέον η κατασκευή ΧΥΤΑ/ΧΥΤΥ.  Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν χρηματοδοτηθεί η κατασκευή των ΜΕΑ/ΜΑΑ,  δεν θα είναι επιλέξιμοι οι ΧΥΤΥ Χαλκίδας & Λαμίας και το κόστος των έργων θα βαρύνει τον προϋπολογισμό του Φορέα και κατ’ επέκταση τους Δήμους-Μέλη.
2. Οι ΜΕΑ δεν θα είναι πλέον επιλέξιμες στο σύνολό τους για χρηματοδότηση στο πλαίσιο της προγραμματικής περιόδου 2021-2027 " (πέραν των απαιτήσεων της νομοθεσίας περί κρατικών ενισχύσεων). Οι μονάδες θα χρηματοδοτούνται με αναλογική μέθοδο (pro-rata), στη βάση των εισερχόμενων ποσοτήτων των χωριστά συλλεγέντων αποβλήτων στη μονάδα στο σύνολο του κύκλου ζωής της. Η μεθοδολογία υπολογισμού της pro-rata χρηματοδότησης καθορίζεται σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Jaspers και δεν έχει γνωστοποιηθεί ακόμα στους Δικαιούχους. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι περιορίζεται σημαντικά η συγχρηματοδότηση (δημόσια χρηματοδότηση) σε πολύ χαμηλό ποσοστό."

Τέλος, ο κ. Τσοκανής, με το ίδιο έγγραφο, προτείνει στους δημάρχους: "την ενημέρωση των αρμόδιων εισαγγελικών αρχών, για τη διερεύνηση του ενδεχομένου τέλεσης του αδικήματος της απιστίας και της παράβασης καθήκοντος, στην σχεδόν βέβαιη περίπτωση της απώλειας ευρωπαϊκών κονδυλίων περίπου 112 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία δεν θα απωλέσει μόνο ο Φορέας μας, αλλά το ίδιο το Ελληνικό Δημόσιο. Την ενημέρωση του Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, για τη διερεύνηση του ενδεχομένου τέλεσης πειθαρχικά διωκόμενων πράξεων εκ μέρους των αρμοδίων για την έγκαιρη αξιολόγηση και ένταξη των προτάσεων του ΦοΔΣΑ σε συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα. Την ενημέρωση των αρμόδιων ευρωπαϊκών οργάνων, προκειμένου να γνωρίζουν τον τρόπο διαχείρισης των κονδυλίων που προορίζονται για την κατασκευή έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων και την προετοιμασία αγωγής αποζημίωσης κατά του Δημοσίου, προκειμένου ο ΦοΔΣΑ να διεκδικήσει τα ποσά τα οποία με υπαιτιότητα της Πολιτείας θα απωλέσει".