Το μοντέλο της Μυκόνου αναμένεται να εφαρμοστεί στα νέα αυθαίρετα ολόκληρης της χώρας. Ο στόχος της κυβέρνησης είναι να βάλει φρένο στην ανέγερση παράνομων κτιρίων.

Όπως αναφέρουν υψηλόβαθμες πηγές από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στην εφημερίδα «Ελεύθερος Τύπος», το νομοσχέδιο που θα βγει σε διαβούλευση μέχρι τις 20 Δεκεμβρίου θα προβλέπει σε πρώτη φάση τη δημιουργία μιας πλατφόρμας η οποία θα εντοπίζει την ανέγερση νέων αυθαιρέτων και σε δεύτερο χρόνο ειδικά μικτά κλιμάκια που θα συσταθούν θα πραγματοποιούν επιτόπιους ελέγχους ώστε να καταγραφούν τα παράνομα κτίσματα και να επιβάλλουν πρόστιμα διατήρησης για τις περιπτώσεις που προβλέπεται ή να προχωρούν στην επιχείρηση μπουλντόζας για όσα βρίσκονται σε προστατευμένες περιοχές. Ταυτόχρονα, «τρέχει» και το project καταγραφής όσων κτισμάτων έχουν κατασκευαστεί μετά την κόκκινη γραμμή, δηλαδή τον Ιούλιο του 2011.

Το βασικό πρόβλημα σήμερα είναι ότι δεν υπάρχει κάποια επίσημη καταγραφή των ακινήτων που χτίζονται παράνομα την τελευταία δεκαετία και αυτό γιατί δεν υπάρχουν αεροφωτογραφίες από το 2011 και έπειτα, πράγμα που σημαίνει ότι αν ένα αυθαίρετο ανεγέρθη μετά την κόκκινη γραμμή, δεν μπορεί να διαπιστωθεί με κάποιο τρόπο.

Η νομοθεσία

Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η νομοθεσία, από τον Ιούλιο του 2011 και έπειτα κανείς δεν μπορεί να τακτοποιήσει το αυθαίρετο που έχει ανεγείρει και θα πρέπει είτε να πληρώνει πρόστιμο διατήρησης ή να προχωρήσει σε οριστική κατεδάφιση.

Το σύστημα αναμένεται να λειτουργήσει εντός του 2024 και θα δώσει τη δυνατότητα στο κράτος να γνωρίζει τι χτίστηκε νόμιμα και τι όχι από το 2011 μέχρι σήμερα αλλά και τι θα χτιστεί από εδώ και στο εξής. Ειδικότερα, μέσω αεροφωτογραφιών θα δημιουργηθεί ένα σύστημα δορυφορικής παρακολούθησης των κτιρίων της χώρας, ώστε να εντοπίζεται κάθε νέα αυθαιρεσία.

Το υπουργείο προσανατολίζεται να προχωράει στη λήψη δορυφορικών εικόνων ιδανικά τρεις φορές το χρόνο. Με αυτόν τον τρόπο κάθε 4 μήνες θα συγκρίνεται το δομημένο περιβάλλον με την προγενέστερη εικόνα ώστε να διαπιστώνεται π.χ. αν κάποιο σπίτι «επεκτάθηκε». Εάν έχει συμβεί κάτι τέτοιο, θα ελέγχεται εάν αυτό έγινε νόμιμα μέσω της έκδοσης οικοδομικής άδειας. Αν δεν έχει βγει άδεια, θα αποστέλλεται αυτόματα ελεγκτής δόμησης για έλεγχο.

Ταυτόχρονα, θα ενεργοποιηθεί ηλεκτρονική πλατφόρμα καταγγελιών για αυθαίρετη δόμηση.

Τέλος, προβλέπεται και η εγκατάσταση σταθμών drones στη Μύκονο και σε άλλες «ευαίσθητες» περιοχές ώστε να συλλέγονται συχνότερα εικόνες προς σύγκριση, δεδομένου ότι μόνο για το νησί των ανέμων η πολεοδομία της Σύρου από το 2018 έως σήμερα έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 500 εκθέσεις αυτοψίας και έχει υποβάλει πρόστιμα, με πολλά εξ αυτών, λόγω του ύψους τους να αναγκάζουν τους αυθαιρετούχους να τα γκρεμίζουν τελικά οι ίδιοι. Αλλοι, επιλέγουν τη νομική οδό και υποβάλλουν ενστάσεις, ενώ υπάρχει και μερίδα η οποία προχωράει σε ρύθμιση

Η ρύθμιση για τα εκτός σχεδίου οικόπεδα

Η ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση σε οικόπεδα άνω των 4 στρεμμάτων, χωρίς «πρόσωπο» σε πολεοδομικά αναγνωρισμένη κοινόχρηστη οδό αναμένεται να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή μέχρι τέλος του έτους.

Όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές στην εφημερίδα «Ελεύθερο Τύπο», το σχέδιο που θα φέρει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα κινείται σε τρεις βασικούς άξονες:

• Το πρώτο σκέλος θα αφορά την αναγνώριση ως «κοινόχρηστου» του οδικού δικτύου το οποίο υπήρχε το 1977, βάσει των αεροφωτογραφιών εκείνης της χρονιάς. Σκοπός είναι να μπορούν να αξιοποιηθούν εκτός σχεδίου οικόπεδα που είχαν δημιουργηθεί (π.χ. μέσω κατατμήσεων) από τις 31.5.1985 έως και τις 31.12.2003 και ένα από τα όριά τους εφάπτεται σε οδό η οποία διακρίνεται σε αεροφωτογραφία του 1977.
• Ο δεύτερος άξονας θα θέτει ως προϋπόθεση η αναγνωρισμένη οδός εφόσον πληροί κάποια συγκεκριμένα κριτήρια, να έχει κατασκευαστεί ή/και να έχει συντηρηθεί από το δήμο, την περιφέρεια, κ.λπ., δηλαδή από κάποια Αρχή και όχι από ιδιώτη.
• Τέλος, η ρύθμιση, θα περιλαμβάνει και την πληρωμή ενός τέλους το οποίο θα λειτουργήσει ως περιβαλλοντικό ισοδύναμο που θα κατατίθεται πριν την έκδοση της οικοδομικής άδειας σε ειδικό λογαριασμό του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων και θα διατίθεται αποκλειστικά για έργα υποδομής και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η εν λόγω ρύθμιση για την εκτός σχεδίου δόμηση θα ισχύσει μεταβατικά έως ότου ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός της χώρας. Πρόκειται για έργο το οποίο χρηματοδοτείται με 400 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και βρίσκεται σε εξέλιξη, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2026.